Xuất bản cuốn “tiểu thuyết suýt bị đốt” của Vladimir Nabokov

09/11/2009 13:29 GMT+7 | Đọc - Xem

(TT&VH) - Trước khi qua đời, nhà văn Nga Vladimir Nabokov (1899-1977) đã để lại di chúc cho người thân đề nghị đốt bản thảo cuốn tiểu thuyết đang viết dở The Original Of Laura (“Laura thực”). Thế nhưng người con trai Dmitry đã làm trái ý cha. Ông vẫn giữ bản thảo cuốn tiểu thuyết trong suốt 32 năm qua và giờ đây tác phẩm sẽ được xuất bản lần đầu tiên vào ngày 17/11 ở New York (Mỹ) và London (Anh).

Nhà văn Vladimir Nabokov

Bà vợ Vera từng cứu được bản thảo cuốn Lolita từ đống lửa mà nhờ đó nhà văn Vladimir Nabokov có cơ hội nổi tiếng toàn thế giới vào năm 1955. Đến lượt người con trai Dmitry, hiện đã 75 tuổi, cũng làm giống như mẹ vì đã gìn giữ bản thảo cuốn The Original Of Laura trong hơn ba thập niên. Thời gian qua gia đình nhà văn đã cân nhắc nhiều trước khi gặp Andrew Wylie. Ông này đã thương thảo hợp đồng với NXB Knopf/Random House ở Mỹ và NXB Penguin ở Anh để xuất bản cuốn tiểu thuyết dở dang của Nabokov.

Bản thảo cuốn The Original Of Laura - không được viết trên các trang giấy bình thường mà trên 138 tấm giấy nhỏ để tra cứu - hiện vẫn đang được giữ trong một nhà băng ở Montreux, Thụy Sĩ. Chính tại Thụy Sĩ nhà văn Nabokov đã qua đời vào năm 1977.

Giống như cuốn Lolita, The Original Of Laura được Nabokov viết bằng tiếng Anh. Nhà văn này sinh ra ở Saint Petersburg, thuộc dòng dõi quý tộc Nga. Năm 1919 ông di cư cùng gia đình sang châu Âu. Thời gian đầu ông sáng tác văn học bằng tiếng mẹ đẻ nhưng chuyển sang viết bằng tiếng Anh từ năm 1941, sau khi cộng đồng người Nga ở châu Âu bị tan tác bởi chiến tranh. Từ khi Nabokov mất đã xảy ra cuộc tranh luận dai dẳng là có nên tôn trọng ý nguyện cuối cùng của người đã khuất hay không - tức đốt hay giữ lại bản thảo cuốn Laura.

Gavriel Shapiro, Giáo sư Văn học Nga thuộc Trường ĐHTH Cornell, đồng thời là tác giả của nhiều cuốn sách về Nabokov, giữ quan điểm: “Dmitry (con trai nhà văn) đã có quyết định đúng đắn. Có lúc Nabokov từng đốt cuốn Lolita nhưng bà Vera đã ngăn kịp”.

Nabokov không phải là nhà văn duy nhất trong giới văn chương muốn đốt tác phẩm của mình. Nhà văn Franz Kafka cũng yêu cầu người bạn là Max Brod thiêu hủy toàn bộ các tác phẩm chưa hoàn tất của mình, trong đó có The Trial. Nhưng cuối cùng thì cuốn sách này vẫn đến được với độc giả sau khi ông qua đời.

Hiện đang nổi lên nhiều suy đoán về nội dung và chất lượng cuốn The Original Of Laura. Shapiro là một trong số ít người đã đọc tác phẩm trước khi in, ông cho biết: “Tôi đã được Dmitry cho phép đọc bản thảo cuốn truyện này cách đây nhiều năm. Tôi không nhớ từng chi tiết, nhưng nếu Nabokov có thời gian hoàn thành cuốn tiểu thuyết này thì nó hiển nhiên là một thành công trọn vẹn”.

Nabokov và phu nhân những năm cuối đời

Dmitry Nabokov cũng đã nói đến tầm quan trọng của cuốn tiểu thuyết suýt bị đốt. Trong một lần trả lời phỏng vấn trên đài BBC năm 2008 ông nói: “Cha tôi nói với tôi về những cuốn sách quan trọng nhất của ông, trong đó có Laura. Cha tôi sẽ phản ứng một cách tỉnh táo và ít bi quan hơn nếu như ông không cảm nhận rằng cái chết đang đến rất gần. Trong trường hợp khác chắc chắn ông không muốn đốt bản thảo mà ông sẽ hoàn tất cuốn tiểu thuyết”.

Có điều chưa rõ ràng là cuốn sách viết dở này sẽ được hoàn tất như thế nào và liệu nó có đáp ứng những chuẩn mực như trong các cuốn tiểu thuyết đã xuất bản của Nabokov hay không. Trong một lần trả lời phỏng vấn trên đài BBC, bản thân nhà văn Vladimir Nabokov đã bàn về phương pháp viết văn khác thường của mình: “Tôi sử dụng các phiếu tra cứu mục lục và không viết một cách liên tục, từ chương đầu đến chương tiếp theo cho đến khi kết thúc. Tôi chỉ lấp đầy những chỗ trống”.

Có những lời đồn đoán rằng cuốn tiểu thuyết này thậm chí còn nặng về sex hơn cả cuốn Lolita - câu chuyện về người đàn ông lớn tuổi tên là Humbert luôn bị ám ảnh về quan hệ tình dục với một cô bé Haze mới mười hai tuổi. Dmitry Nabokov chỉ tiết lộ rằng cuốn Laura kể về một nhà thần kinh học có trí tuệ tuyệt vời nhưng lại không hấp dẫn về thể xác, ông có ý định tự vẫn vì quá thất vọng với tính lăng nhăng của người vợ quá trẻ.

Lương Tuấn Vĩ