Giải mã cái chết của Caravaggio bằng ADN

05/04/2010 15:29 GMT+7 | Văn hoá

(TT&VH) - Michelangelo Merisi, nổi tiếng với tên Caravaggio (1571-1610), một trong những nghệ sĩ tài năng nhất Italia, qua đời đã được 400 năm nhưng cái chết của ông vẫn là điều bí ẩn. Giờ đây, sử dụng công nghệ phân tích ADN hiện đại nhất, nhiều khả năng các nhà khoa học sẽ giải mã được câu hỏi này.

Phân tích 9 thi hài 400 năm trước

400 năm sau khi ông biến mất, các nhà nghiên cứu thuộc các trường đại học tại Ravenna và Bologna đang tiến hành phân tích ADN từ các di hài trong một hầm mộ ở Tuscan mà họ tin rằng trong đó có di hài của họa sĩ.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích 9 thi hài đã được gửi tới Ravenna để tiến hành phân tích xác định niên đại bằng carbon. Các cuộc xét nghiệm này sẽ tìm dấu hiệu của bệnh sốt rét và bệnh thương hàn - những căn bệnh chết người trước khi có sự ra đời của thuốc kháng sinh, cũng như các chất kim loại nặng có trong màu vẽ.

Sau đó các nhà khoa học sẽ so sánh các mẫu ADN lấy từ các thi hài trong hầm mộ với những hậu duệ của họa sĩ hiện đang sống ở thị trấn Caravaggio, gần Milan - nơi họa sĩ trưởng thành. Caravaggio không có con nên nhóm nghiên cứu này đã tìm kiếm những người thân còn sống của ông để so sánh. “Chúng tôi đã tiến hành phân tích ADN ở một số người mang cùng họ Mesiri với Caravaggio và sau đó chúng tôi so sánh ADN của họ với mẫu lấy từ các thi hài”, giáo sư Giorgio Grupponi cho biết.

Nhiều giả thuyết “sốc” về cái chết

Theo một số tư liệu thì nghệ sĩ Baroque vĩ đại này qua đời một cách đơn độc vì bệnh sốt rét ở Tuscan. Nhưng người ta không tìm thấy thi hài của ông và trong nhiều thế kỷ đã có nhiều giả thuyết về cái chết của ông được đưa ra. Caravagio là một nghệ sĩ sống không kiên định. Ông có khả năng nghệ thuật lạ thường, nhưng là người hay gây gổ và từng bị kết tội giết người.

Một trong những giả thuyết về cái chết của họa sĩ mà gần đây được Vincenzo Pacelli, giáo sư lịch sử nghệ thuật tại Trường Naples Federico II, gợi lại là Caravaggio bị Hội hiệp sĩ Malta giết chết với sự ủng hộ ngầm của Vatican sau khi họ kết án ông vì tội giết người vào năm 1606.

Được biết Caravaggio đã khử nạn nhân của mình bằng một vết thương ở háng. Hiện người ta vẫn chưa rõ cuộc ẩu đả đó xảy ra là do một khoản nợ chưa được thanh toán hay do sự kình địch trong tình yêu. Sau khi giết người, Caravaggio trốn khỏi Roma và tới Malta, nơi ông gia nhập vào tầng lớp hiệp sĩ. Nhưng chưa đầy hai năm sau, Caravaggio đã bị trục xuất vì tấn công một hiệp sĩ khác. Ông định trở về Roma với hy vọng sẽ giành được sự ân xá của Giáo hoàng nhờ sự giúp đỡ của những người bạn trong thành phố này. Nhưng ông không trở lại.

Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng bệnh tật đã giết chết họa sĩ. Một số tư liệu từ thế kỷ 17 viết rằng ông gục ngã trên bãi biển Feniglia gần Porto Ercole. Một số tư liệu khác lại viết ông chết trong một bệnh viện địa phương và được chôn trong nghĩa trang San Sebastiano. Năm 1956, các thi hài từ nghĩa trang này đã được chuyển tới một hầm mộ tập thể tại gần nghĩa trang thành phố kế đó. Và hiện nay các nhà khoa học đang phân tích để tìm kiếm thi hài của Caravaggio.

Kỷ niệm 400 năm ngày mất

Công việc này là một trong nhiều sự kiện được tổ chức nhân kỷ niệm 400 năm ngày mất của Caravaggio. Dịp này đã được mở màn hồi tháng 2 với một cuộc triển lãm lớn tại Scuderie Del Quirinale ở Roma, gồm 24 bức tranh nổi tiếng nhất của họa sĩ được mượn từ các bảo tàng ở New York (Mỹ), St. Petersburg (Nga) và Florence (Italia). Rossella Vodret, người tổ chức triển lãm cho biết vé vào cửa đã bán hết vèo ngay trong tháng đầu tiên.

Sinh thời sống ở Roma, nhiều họa sĩ trong thời kỳ đỉnh cao của Phục hưng đã sốc bởi những nét cọ đầy nhục cảm của Caravaggio. Phong cách hội họa của Caravaggio đã khiến họa sĩ nhận được nhiều sự ủy thác vẽ tranh ở các thành phố Naples, Malta và Sicily. Khi ông qua đời vào năm 1610 ở tuổi 38, nhiều nhà phê bình đã không ngớt lời ca ngợi về cách sử dụng thuật tương phản ánh sáng và bóng tối đầy tính cách mạng của ông. Các họa phẩm của Caravaggio đã tạo ảnh hưởng lớn tới các danh họa sau này như Rembrandt và Velázquez.

Việt Lâm