Bàn luận đa chiều về thế hệ nhà văn sau 1975

(Thethaovanhoa.vn) - Hội thảo khoa học quốc gia Thế hệ nhà văn sau 1975 được tổ chức hôm qua (28/4) tại ĐH Văn hóa Hà Nội với 85 tham luận chủ yếu của các nhà nghiên cứu đến từ các trường đại học, cao đẳng, các viện nghiên cứu trên địa bàn cả nước và của một số ít các nhà văn.

• Có xuất hiện một thế hệ nhà văn mới?
• 4 thế hệ nhà văn và một quán cà phê vỉa hè

Hội thảo tập trung nhận diện, bàn luận đa chiều quanh những đặc điểm, thành tựu của thế hệ nhà văn sau 1975. GS Trần Đình Sử, cho rằng: “Thế hệ nhà văn xuất hiện trên văn đàn sau năm 1975 là lớp người đóng góp lớn nhất cho sự nghiệp đổi mới văn học. Họ xuất hiện là để làm mới văn học, là đưa văn học sang giai đoạn mới. Họ không có gì để giữ gìn, trì kéo, không có gì để mất. Họ xuất hiện để giã từ những tín điều đã lỗi thời và tiếp thu tìm tòi những nguyên tắc nghệ thuật hiện đại, đi tìm những mỹ học mới và khác làm phong phú cho văn học dân tộc".

Trong văn xuôi, thế hệ nhà văn sau 1975 là những người "kê cao thể loại truyện ngắn" (Bùi Việt Thắng), "với lối viết mới hoàn toàn cắt đứt khỏi tư duy phân lập rõ ràng tốt-xấu, địch-ta, chính diện-phản diện" (TS Đỗ Hải Ninh), đặc biệt "các nhà văn nữ thế hệ sau 1975 đã không chỉ khẳng định ý thức giới tính mà còn tạo nên một diễn ngôn của giới mang đậm âm hưởng nữ quyền" (TS Thái Phan Vàng Anh)…

Trong thơ, các nhà thơ sau 1975 "đã mang lại những phát hiện mới, có giá trị khắc hoạ bằng ngôn ngữ của thơ, nỗi đau của những phận người - cái mà chỉ ít năm trước đây, không ít người làm thơ còn né tránh" (Nguyễn Việt Chiến), "đã tạo nên một không gian thẩm mỹ mới, vượt ra khỏi từ trường thơ truyền thống, giúp đa dạng hóa không gian thẩm mĩ của thơ Việt Nam đương đại và góp phần hình thành thị hiếu tiếp nhận thẩm mỹ mới, hiện đại" (TS Lê Hồ Quang)...

Một phần trọng tâm khác của các tham luận là đi sâu phân tích, đánh giá nhiều vấn đề, hiện tượng, đồng thời “điểm danh” một số cây bút tiêu biểu của thế hệ nhà văn sau 1975. Thơ với Nguyễn Quang Thiều, Mai Văn Phấn, Trần Quang Quý, Dư Thị Hoàn, Y Phương… Văn xuôi có: Phạm Thị Hoài, Nguyễn Huy Thiệp, Bảo Ninh, Hồ Anh Thái, Võ Thị Hảo, Y Ban, Nguyễn Bình Phương, Trần Thùy Mai, Tạ Duy Anh, Nguyễn Quang Lập… và khẳng định đó là “một lực lượng đông đảo và hùng hậu, không phải chặng nào cũng có được”.

Với tinh thần gợi mở, bàn luận đa chiều, hội thảo cung cấp nhiều thông tin, tư liệu, kết luận hữu ích cho giới nghiên cứu và bạn đọc văn chương. Ngoài ra, BTC còn chọn 37 bài tham luận trong số này để in thành tập sách Thế hệ nhà văn sau 1975: diện mạo và thành tựu (NXB Hội Nhà văn, tháng 4/2016).

Hoa Chanh
Thể thao & Văn hóa