Tùng Dương -Tôi không phải vật tế thần

(TT&VH Cuối tuần) - Tùng Dương đang chuẩn bị live show đầu tiên sau 8 năm ca hát mang tên Những chuyến đi. Những chuyến đi từ gần đến xa và tạo nên một vóc dáng Dương ngày hôm nay và đó cũng là điều mà anh muốn được tâm sự nhiều hơn.

* Ý nghĩa chương trình lần này của anh là gì?

- Tôi chỉ mang hai ý tưởng duy nhất vào đây: tổng kết một chặng đường và giới thiệu một lối đi mới của tôi.

¾ chương trình là những bài hát đã tạo nên tên tuổi Tùng Dương. 8 năm trôi qua và đây là lúc mà tôi nhìn lại con đường âm nhạc của mình, con đường được tạo nên từ những chuyến đi, từ Sao Mai - Điểm hẹn, từ sự bứt phá của chính bản thân, từ những thể nghiệm mà tôi nung nấu. Tôi giống như người kể chuyện cuộc đời mình bằng âm nhạc, từ những ngày đầu cho đến khi lưu lạc đến những vùng đất xa, và trở về.

* Trở về để lấy năng lượng đi tiếp hay anh về… luôn?

- Tôi không thuộc tuýp thích đứng yên một chỗ, tôi theo chủ nghĩa xê dịch, thích đi đây đó và cả âm nhạc của tôi vì thế cũng ít nhiều xê dịch. Chương trình lần này công chúng sẽ được nghe lại những ca khúc đã làm nên tên tuổi tôi trước đây như Ôi quê tôi, Quê nhà, Mưa bay tháp cổ… nhưng chất liệu sẽ hoàn toàn mới. Tôi muốn trở về những gì đã giúp tôi lớn lên nhưng tôi cũng muốn khoác thêm cho nó một chiếc áo mới, chiếc áo tượng trưng cho sự trưởng thành.

* Nhiều người vẫn nhớ hình ảnh Tùng Dương thời 8 năm trước tóc dài ngang vai, mảnh mai, đôi lúc chân trần lên sân khấu hát Quê tôi mộc mạc với cây guitar duy nhất. Có cần thiết phải “mặc áo mới” hay không?

- Thật sự có những lúc nhìn lại hình ảnh cũ tôi đã không nhận ra mình, tôi ngày đó trông rất khác bây giờ. Nhưng không vì thế mà tôi chối bỏ nó. Những cá tính kiểu nổi loạn đã theo tôi từ bé chứ không phải đến Sao Mai - Điểm hẹn tôi mới khác với những người xung quanh. Nhưng lần trở về này giống như về lại trường cũ, tất nhiên không thể mặc đồng phục và đeo khăn quàng. Mọi người sẽ vẫn nhận ra Tùng Dương của ngày xưa và sẽ thấy rằng đó là một chàng trai đã trưởng thành và có cá tính âm nhạc rất riêng.

* Khởi đầu với dân gian đương đại, rồi bắt đầu tiến tới new age, rẽ qua ngả electronic, mỗi đoạn đường âm nhạc của anh đều có dấu ấn thành công. Anh dường như rất may mắn, trong khi nhiều đồng nghiệp bị soi lên soi xuống, thậm chí nghi ngờ mỗi khi họ rẽ sang một con đường mới.

- Như đã nói, tôi là một con người của chủ nghĩa xê dịch, tôi luôn thích tìm tòi và tự khám phá bản thân. Tôi rất mê nhạc, những thời gian rảnh tôi đều tìm nhạc để nghe, mọi phong cách, mọi trào lưu… Tôi thành công từ dân gian đương đại và chính vì yêu thích dòng nhạc ấy mà tôi khám phá thêm cả đại dương bao la của âm nhạc. Tùng Dương bây giờ không thể quay lại thời Sao Mai - Điểm hẹn của 8 năm trước. Tôi đã đi và có thêm trải nghiệm. Nhiều người cứ nghĩ là tôi may mắn khi có nhiều thành công nhưng chẳng ai biết đằng sau những thành công ấy là những mệt mỏi như thế nào. Thậm chí có người bạn đã từng hỏi tôi: “Ông có thỏa hiệp với số đông công chúng không?”, tôi trả lời ngay: “Có, với điều kiện là công chúng cũng phải thỏa hiệp với tôi”. Tôi thật sự không nghĩ được là mình sẽ thế nào trong ngần ấy năm khi chỉ đứng một chỗ.

* Nhưng cũng nhiều người đứng một chỗ và thành công đấy thôi?

- Con đường âm nhạc có nhiều cách đi lắm. Sự thành công của một ca sĩ hay sự thăng hoa của họ trong âm nhạc có nhiều yếu tố cộng lại và anh không thể lấy sự thành công của người này áp dụng với trường hợp người khác.

* Có nghĩa là con đường Dương đi cũng sẽ khó ai đi được?

- Cái này tôi thật sự không biết. Tôi chỉ nghĩ đến đường đi của mình chứ không bao giờ nghĩ đến chuyện có ai đi theo hay không. Con đường của một nghệ sĩ độc lập, một dòng nhạc độc lập (indie) theo tôi là rất khó đi, càng có nhiều người đi chung thì sức lan tỏa của nó mới lớn. Tôi không sợ mình cô đơn trên lối đi ấy và tôi rất vui nếu có được những người bạn đồng hành.

* Hỏi thật anh, bỏ qua chuyện thỏa hiệp trong âm nhạc hay không, hiện nay công chúng của anh thế nào?

- Tôi thấy khán giả của mình ngày một rộng hơn, người thích tôi cái này, người khác lại thích xưa cũ, người bảo Dương ơi hát dân gian nữa đi, người khác lại bảo tối nay nhớ có thêm đương đại nhé… Tôi vẫn có những phân khúc khán giả kiểu ấy và lúc nào cũng sẵn sàng làm vừa lòng họ. Cả ở Việt Nam lẫn hải ngoại.

* Tên gọi concert của anh là Những chuyến đi có nghĩa chương trình này sẽ có nhiều chuyện được kể lại?

- Tôi vẫn nhớ câu nói Cuộc đời là chuyến đi dài gồm nhiều chuyến đi nhỏ. Tôi cũng muốn mang tinh thần ấy vào con đường âm nhạc của mình, xuất phát như thế nào, rẽ ra làm sao, thẳng tiến… Nó sẽ kể lại những chặng hành trình của tôi, trên chặng hành trình đó tôi đã thay đổi mình ra sao, được làm việc, cộng tác với những ai. Như quan niệm của tôi bây giờ, giọng hát của mình chỉ là một nhạc cụ trên tổng thể dàn nhạc. Nếu như trước đây tôi sẽ cố làm ngược lại nhưng bây giờ, năm tháng đã dạy tôi được điều ấy, mà chính xác hơn tôi học được từ nghệ sĩ Nguyên Lê điều ấy. Nguyên Lê cũng nói với tôi rằng đàn ông ca hát thì không thể ủy mị, tiểu xảo mà phải có tầm vóc. Và khi khép lại chương trình này sẽ mở ra, hay đúng hơn, sẽ giới thiệu với mọi người một chương kế tiếp của cuộc đời âm nhạc của tôi, một chuyến đi mới.

* Có nghĩa là anh sắp ra album mới?

- Dự định thôi chứ tôi chưa bắt đầu nhưng những kiểu nhạc mới đã nằm sẵn trong đầu tôi. Ví dụ như ở chương trình lần này tôi có vài bài chơi theo kiểu điện tử pha giao hưởng.

* Giao hưởng?

- Vâng, chuyện này ở thế giới cũng bình thường thôi mà, tôi rất thích kiểu nam ca sĩ Sting chơi nhạc pha thêm giao hưởng.

* Không, tại tôi đang suy nghĩ đến dạo gần đây có xu hướng nhiều ca sĩ hát chung với dàn nhạc giao hưởng mà tôi nghĩ điều này còn phải tùy người, tùy đối tượng và tùy loại nhạc mình chơi. Tôi thì không tin lắm vào chuyện một giọng ca bình thường có thể pha chung với giao hưởng…

- Tôi nghĩ rằng chơi nhạc, làm nhạc cách nào cũng được nhưng tư duy phải đồng nhất. Có thể anh thử sức nhưng cũng phải nhắm tới tạng của mình. Như tôi, nếu cảm thấy không làm được thì nhất định tôi sẽ không làm. Tôi chẳng bao giờ thích so sánh, mọi người có một cách đi riêng, chỉ có điều công chúng bao giờ cũng là vị giám khảo khắt khe nhất, một khi họ đã không chấp nhận thì anh phải nghĩ đến hướng khác mà thôi. Trong chương trình sắp tới của tôi chẳng có chiêu trò gì cả, tôi chỉ hy vọng giọng hát của mình sẽ là một chiêu trò đủ mạnh để khán giả không thất vọng về mình.

* Anh có vẻ thích trả lời an toàn, ngại đụng chạm?

- Không, tính tôi cũng thẳng lắm, có điều tôi quan niệm chuyện ai người đó làm, họ có cách lý giải con đường của họ và chúng ta phải tôn trọng chuyện đấy. Không thể so sánh Bjork với Madonna, ai cũng tài năng nhưng hướng đi trong âm nhạc của họ là khác nhau. Anh bảo tôi an toàn nhưng tôi thấy đôi lúc tôi cũng bị nói ầm ầm trên báo chí, có người gọi tôi thế này thế nọ, thậm chí gần như là mạt sát tôi vậy. Tôi chỉ thấy buồn thôi. Nếu là ngày xưa, có chuyện như thế thì có lẽ tôi đã làm lớn chuyện lên rồi. Nhưng bây giờ con người tôi thay đổi nhiều lắm, đã trầm đi rất nhiều. Những chuyến đi đã làm tôi thay đổi như vậy. Tuy nhiên cũng cần phải nói một điều là tôi không ngại đụng chạm nhưng không muốn biến mình thành vật tế thần, tôi không thích những hằn học.

* Con đường âm nhạc mà anh đang theo đuổi dường như mang về cho anh một cuộc sống kinh tế dư dả?

- Thật sự mà nói tôi may mắn sống được với nghề. Nhưng tôi nghĩ con đường trở thành nghệ sĩ độc lập khó khăn lắm. Đôi khi tôi thấy mình lạc lõng như thể có những giá trị bị đánh tráo vậy. Có những người nghệ sĩ đúng ra phải được nhận nhiều hơn sự quan tâm của công chúng nhưng bây giờ tôi vẫn cứ thấy họ cô đơn. Những nghệ sĩ đích thực mà tôi biết, họ vẫn làm việc âm thầm. Mà không chỉ ở Việt Nam đâu, ở bên ngoài tôi cũng thấy rất nhiều nghệ sĩ độc lập phải làm nghề khác để kiếm sống.

* Cảm ơn Tùng Dương.

Cung Tuy (thực hiện)