Tự sự của trái tim

(TT&VH) - Tôi làm quen với Ludovico Einaudi lần đầu tiên vài năm trước vào một buổi sáng u ám ở Roma, khi trong quán cà phê tôi ngồi vang lên trên loa bản nhạc ấy - Le Onde (Những con sóng), tên của bản nhạc, là một trong những nhạc phẩm tiêu biểu nhất của ông.

Hình như các nhà soạn nhạc Ý luôn làm cho những người yêu âm nhạc hiểu và yêu nước Ý nhiều hơn thì phải. Roma với tôi cũng đồng nghĩa với Antonello Venditti. Sicilia và một phần Italia hiện lên lãng mạn và đẹp thăm thẳm với Ennio Morricone. Nhưng chất nhạc của Ludovico Einaudi lại khác. Nó không gắn liền với bất cứ vùng miền nào của nước Ý, không hẳn vì cứ lãng mạn và nuột nà là gắn liền với một nơi nào đó ở Italia. Chất nhạc của nhạc sĩ/nghệ sĩ piano 56 tuổi người miền Bắc Italia này rộng hơn và mang tính thời đại, và có thể nói nó phần nào thể hiện những suy nghĩ, trăn trở riêng chung của chính người Italia trong những tháng năm hiện tại. Và từ cái buổi sớm mai ướt át bên tách capuccino ấy, tôi hiểu nước Ý và người Ý hơn, nhờ Ludovico, một người con ưu tú của dòng họ Einaudi, có cha là một nhà xuất bản lừng danh và ông nội từng là Tổng thống Italia từ năm 1948 đến 1955. Không có gì ngạc nhiên khi những buổi biểu diễn của Einaudi ở Italia và nhiều nơi trên thế giới luôn đầy ắp thính giả.

Không dễ để mô tả thể loại âm nhạc của Ludovico Einaudi, điều mà chính ông cũng thừa nhận. Dù các nhà phê bình xếp âm nhạc của Einaudi vào dạng “âm nhạc cổ điển theo phong cách tối giản”, thì những người yêu nhạc hiện đại cũng không cần thiết phải định nghĩa thứ âm nhạc ấy. Định nghĩa và cảm nhận là hai phạm trù khác nhau. Đơn giản là bởi họ tìm thấy trong những nét nhạc trong trẻo, long lanh và sâu lắng những gì họ không thấy trong cuộc đời thực xô bồ và ồn ã. Chất nhạc của Einaudi giàu tự sự chứ không lãng mạn tình cảm theo kiểu Richard Clayderman, mà tươi mới hơn, với sự pha trộn chất cổ điển mà ông đã học ở Nhạc viện Milan với phong cách hiện đại của khả năng trình tấu và nhạc cụ thế kỉ 21. Sản phẩm là một thứ âm nhạc phóng khoáng và tự do cảm xúc hơn, và trong đó, người nghe có thể nhận thấy những hơi thở của cuộc sống.

Cuộc sống qua âm nhạc của Einaudi gấp gáp và mạnh mẽ như trong Primavera (Mùa Xuân), lắng đọng và đầy trăn trở trong I Giorni (Những ngày), mơ mộng và đầy hoài bão trong Fly (Bay bổng), lãng mạn và đam mê trong Stella del mattino (Sao sớm), day dứt nhưng hơi uể oải trong Nuvole Bianche (Mây trắng) và hoài niệm là chủ đề lớn xuyên suốt album mới nhất Nightbook, được đánh giá là một trong những album nhạc không lời hay nhất năm 2009 ở châu Âu, được xếp hạng bán chạy nhất năm ấy ở Italia, Đức, Pháp, Anh và gây ấn tượng mạnh ở Mỹ... Bao trùm lên tất cả là một tình yêu cuộc sống mạnh mẽ được chuyển hóa qua những phím đàn, và những ai đa cảm sẽ nhanh chóng “nhìn thấy” trong đó cả những nỗi lo lắng trước sự bất ổn của cuộc sống thường nhật. Mà những nỗi lo lắng ấy có thể cảm thấy ở bất cứ đâu, bất cứ ai trên nước Ý hiện tại. Nhưng Einaudi rất ít khi bình phẩm về âm nhạc của mình. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn cách đây chưa lâu, ông chỉ bảo: “Âm nhạc nào cũng phải xuất phát từ những giấc mơ. Nó chạm vào những tầng sâu kín của tâm hồn, khao khát và đam mê”.

Nếu Le Onde (1996) đã đưa tên tuổi Einaudi ra thế giới thì những album tiếp theo, như Divenire (2007) là một thành công rực rỡ và album mới nhất Nightbook (2009) tiếp tục khẳng định Einaudi là một trong những nhạc sĩ/nghệ sĩ piano hàng đầu của âm nhạc thế giới đương đại, và thành công của ông không chỉ được tính bằng số lượng album đã bán được. Từ phong cách tối giản những năm 1970 do chịu ảnh hưởng nặng nề từ người thầy theo dòng tiền phong nổi tiếng Luciano Berio, trở thành một nghệ sĩ New Age những năm 1980 và những năm 1990 theo phong cách “ambient”, âm nhạc hiện tại của Einaudi là sự pha trộn của tất cả những phong cách ấy để đưa ông lên vị trí của một trong những nghệ sĩ âm nhạc lớn nhất đương đại.

Hãy đến để nghe ông đàn và cảm nhận những tự sự của trái tim của người nghệ sĩ về cuộc sống, và tìm ra những đồng cảm từ chính trái tim mình. 

Anh Ngọc