Triển lãm "Top 10 Pavilion 2023": Ngắm những "kiến trúc xanh" tại vườn hoa Con Cóc

Năm ngoái, triển lãm Top 10 Pavilion (gắn với giải thưởng kiến trúc Top 10 Awards) từng thu hút sự quan tâm lớn từ dư luận với cách tiếp cận độc đáo: "Hô biến" đài phun nước tại vườn hoa Diên Hồng, hay còn gọi là vườn hoa Con Cóc (Hà Nội), bằng một thiết kế gương kính khổng lồ bọc xung quanh. Còn năm nay, sự kiện này một lần nữa tổ chức tại đây, và cũng đang thu hút cộng đồng bằng một thiết kế lạ mắt...

1. Cần nhắc lại, Top 10 Awards là giải thưởng thường niên do Công ty Kienviet Media tổ chức dưới sự bảo trợ của Hội Kiến trúc sư Việt Nam, nhằm vinh danh những thiết kiết nhà ở và nội thất đương đại tiêu biểu trong năm. Thực tế, dù đã trải qua 6 lần tổ chức, đây mới là lần thứ hai một Pavilion (triển lãm kiến trúc mang tính biểu tượng) gắn với giải thưởng này xuất hiện ở vườn hoa Con Cóc.

"Khi tiến hành làm một Pavilion ở không gian công cộng, chúng tôi mong nó không dừng ở việc thu hút công chúng mà còn có thể tác động tích cực tới nhận thức của họ, dù trong một thời gian diễn ra khá ngắn ngủi" - KTS Vương Đạo Hoàng, Giám đốc Kienviet Media, Trưởng ban tổ chức chương trình, cho biết - "Năm ngoái, chúng tôi dựng nên một không gian bằng những tấm gương phản chiếu xung quanh. Còn năm nay, đó là một không gian mà người ta có thể đi xuyên qua".

Theo cách nói vui của những người có mặt tại lễ khai mạc sự kiện ít ngày trước, việc tạo dựng không gian "xuyên thấu" này gắn với một thông điệp của các KTS: Hãy đi xuyên qua hiện tại và quá khứ để làm nên những kiến trúc gần gũi hơn với con người Việt Nam. Còn như lời giới thiệu chính thức, Pavilion lần này có chủ đề  "Chạm cuộc sống - kiến trúc là thiên nhiên", qua đó muốn hướng tới việc gắn kết cùng với thiên nhiên, tạo dựng nền kiến trúc với sự hài hòa bền vững.

Bởi thế, công trình tại vườn hoa Con Cóc có hình dạng một khung tre lớn hình chữ nhật, với hệ thống cột đứng và phần mái là các thân tre đan vuông góc nhau. Giống triển lãm năm 2023, kiến trúc mới "mọc lên" này sẽ ôm trọn đài phun nước trong vòng 1 tháng - như vừa ôm lấy các giá trị xưa cũ, vừa kiến tạo và thay đổi không gian quen thuộc bằng một loại vật liệu truyền thống bền vững mà không tác động xấu tới môi trường.

Hoặc, như những giới thiệu mang tính gợi mở tại triển lãm, tùy theo góc nhìn, Pavilion này cũng có thể là một ý tưởng từ cơn mưa mùa hạ, từ đám mây lơ lửng giữa đô thị cổ Hà Nội hay là một sự lãng mạn không tưởng của các KTS về một không gian đáng sống của thành phố.

Với nét độc đáo của một không gian mở sử dụng toàn bộ vật liệu bằng tre và mang lại cảm giác hòa mình vào không gian xanh, trong hơn một tuần kể từ khi xuất hiện (ngày 8/6), công trình này đã trở thành điểm check-in thu hút khá nhiều khán giả trẻ tại Hà Nội. Đặc biệt, vào buổi tối, hệ thống chiếu sáng được sắp đặt và bố trí tại đây khiến công trình trở nên khá rực rỡ, với sự hòa quyện của những yếu tố truyền thống và đương đại.

2. Tinh thần khuyến khích những kiến trúc xanh, bền vững và hài hòa với thiên nhiên, còn có thể được thấy qua các công trình nhận giải Top 10 Awards 2023 được triển lãm trong "ngôi nhà tre" tại vườn hoa Con Cóc. Đáng nói, bên cạnh các hạng mục truyền thống là Top 10 Công trình nhà ở và Top 10 Thiết kế nội thất, giải thưởng năm nay có thêm hạng mục Top 10 Green Projects - dành cho các công trình xanh xuất sắc.

Có khá nhiều thiết kế thú vị tại các "công trình xanh" được vinh danh này. Điển hình, Tree House By The Lake (ngôi nhà cây ven hồ) của nhóm tác giả thuộc công ty H2 là ngôi nhà rộng 120m², được hình thành dưới những tán cây của một khu rừng xà cừ lâu năm tại huyện Châu Đức (Bà Rịa - Vũng Tàu). Công trình được xây dựng như một cái nhà chòi  nhô cao khỏi mặt đất, dựa vào những thân cây để  hưởng bóng mát từ tán lá, đồng thời đón gió từ mặt hồ. Bên cạnh việc sử dụng nhiều chất liệu tái chế, điểm nổi bật ở công trình còn là sự tôn trọng, hòa đồng cùng thiên nhiên bằng ngôn ngữ kiến trúc giản dị.

Hoặc, Hanoi Eco School (nhóm KTS thuộc Công ty Van Aelst - Nguyen & cộng sự) là tòa nhà gắn với chức năng giáo dục, nằm trong khuôn viên một trường cao đẳng tại Bắc Ninh. Điểm nổi bật của công trình này là sự xuất hiện của những lớp cây xanh, bao gồm dải cây xanh được leo trên một lớp lưới thép dọc tòa nhà và phần vườn trời bố trí trên tầng mái. Ngoài việc tính toán để ngăn ánh nắng mặt trời cho phần hướng Đông Nam, lớp cây xanh cộng cùng hệ thống pin pin năng lượng mặt trời, tua bin gió…. còn đóng vai trò làm mát không khí, đồng thời giảm hiệu ứng hấp thụ nhiệt tại những công trình trong đô thị.

Tương tự, cũng không thể bỏ qua Nhà Dế Mèn tại Phan Thiết của KTS Ngô Lê Nguyễn, được thiết kế như một chiếc tổ "dế mèn" dung dị, bình yên. Bắt nguồn từ nickname "Dế Mèn" của cậu con trai, công trình này được xây dựng trên nền một ruộng muối cũ với các nguyên tắc hạn chế vách ngăn, sử dụng vật liệu tái chế, kết hợp với cây xanh, thảm cỏ để tạo ra một ngôi nhà xanh có không gian thông thoáng.

Rồi, The "NGÕ" Alley House (ngôi nhà trong ngõ) tại Sơn Tây của KTS Phương Thanh Tùng lại gắn với một không gian sống cho ba thế hệ gia đình, tương ứng với ba hộ gia đình nhỏ. Để giải quyết ổn thỏa các bài toán thông gió, chiếu sáng và đảm bảo riêng tư, phía thiết kế đã chọn những giải pháp tiếp cận để ngôi nhà có thể làm mát thụ động, mỗi gia đình đều có không gian sinh hoạt ngăn nắp ôm quanh sân giữa và tạo ra những khoảng trống đan xen….

Như chia sẻ từ phía Ban giám khảo của giải thưởng, các dự án kiến trúc xanh được lựa chọn năm nay cho thấy sự đa dạng về loại hình, cũng như những sáng tạo trong việc sử dụng vật liệu tự nhiên, tận dụng ánh sáng tự nhiên, hài hòa và mang thiên nhiên vào trong công trình để con người có thể tương tác và ngắm nhìn cảnh quan bên ngoài…