TP HCM lên phương án chống ngập lụt, cây đổ trong mùa mưa bão

TP. Hồ Chí Minh đã bước vào cao điểm mùa mưa, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cây xanh gãy, ngã trên đường do dông lốc, gây mất an toàn cho người dân; cùng với đó là tình trạng ngập lụt do mưa lớn, triều cường. 

Để giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra, Thành phố đã xây dựng và triển khai các phương án phòng chống ngập lụt và cây đổ do mưa lớn cũng như bảo đảm an toàn cho người dân trong mùa mưa bão.

Chỉ trong tháng 5 vừa qua khi TP. Hồ Chí Minh chỉ vừa bước vào mùa mưa đã xảy ra nhiều sự cố cây xanh bật gốc và nhánh cây gãy đổ gây thương vong cho người dân. Tối 7/5/2025, khi TP. Hồ Chí Minh đang có mưa to, gió giật, một bé trai 10 tuổi, ngụ Quận 6 được bố chở bằng xe mô tô ngang qua khu vực gần Công viên Văn Lang (Quận 5) thì bị một nhánh cây khô bất ngờ rơi trúng gây chấn thương nặng vùng đầu, được đưa vào Bệnh viện Chợ Rẫy. Chiều 31/5/2025, cơn mưa kèm giông lốc mạnh khiến hai cây cổ thụ tại khu vực Quận 10 bật gốc đổ ra đường, làm một người bị thương nhẹ.

Trước tình hình trên, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Công viên cây xanh TP. Hồ Chí Minh tăng cường tối đa việc kiểm tra, rà soát, cắt tỉa nhánh cây xanh các loại trên những tuyến đường tại 12 quận, huyện thuộc địa bàn quản lý, duy tu của công ty. Theo ông Phạm Văn Thu, Phó Giám đốc Xí nghiệp Công viên cây xanh 1 (Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Công viên cây xanh TP. Hồ Chí Minh), mỗi ngày các nhân viên của công ty sẽ được phân bổ thành nhiều nhóm làm việc ở các tuyến đường khác nhau. Mỗi nhóm nhân viên sẽ thực hiện rà soát trên những khu vực có cây xanh cành lớn, qua đó kiểm tra và phát hiện những cành cây cao, yếu, có nguy cơ gãy đổ xuống đường để triển khai lực lượng cắt tỉa. Việc cắt tỉa được hoàn thiện "cuốn chiếu", cắt đến đâu, dọn dẹp vệ sinh trả lại mặt đường sạch sẽ đến đó.

Hiện tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Công viên cây xanh TP. Hồ Chí Minh được thành phố giao quản lý, chăm sóc hơn 100.000 cây xanh các loại trên địa bàn; trong đó có khoảng 7.000 cây xanh loại 3, là những giống cây thuộc diện trồng lâu năm, kích thước lớn (cao từ 12 m, đường kính 50 cm trở lên) và cũng là nhóm tiềm ẩn nguy cơ gãy, đổ. Đặc biệt, nhóm cây loại 3 lại tập trung nhiều ở các tuyến đường trung tâm thành phố, trường học, cơ quan, công sở... nên việc rà soát, kiểm tra để kịp thời đánh giá rủi ro và xử lý khi có hư hại đối với nhóm cây này càng được chú trọng. Do TP. Hồ Chí Minh có mật độ giao thông đông nên Công ty ưu tiên rà soát cây xanh trên những đoạn đường vắng hoặc những khung giờ thấp điểm, ít phương tiện lưu thông, thậm chí có thể làm xuyên suốt các ngày cuối tuần để kịp tiến độ.

Trong mùa mưa bão năm nay, Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh cũng đề nghị Ủy ban nhân dân các quận, huyện và thành phố Thủ Đức, Trung tâm Quản lý Hạ tầng kỹ thuật cùng các đơn vị liên quan lập kế hoạch kiểm tra, rà soát hệ thống cây xanh trên đường phố, công viên trên địa bàn để đốn hạ, trồng thay thế những cây bị sâu bệnh, già cỗi, bọng gốc, nghiêng, có khả năng gãy đổ gây nguy hiểm.

Cụ thể, các đơn vị liên quan phải thực hiện lấy nhánh khô, cắt mé gọn những cây có bộ tán lá lớn, chống sửa cây nghiêng; chú trọng đặc biệt những cây có hệ rễ bị xâm hại do việc thi công các công trình nâng cấp vỉa hè, cấp thoát nước, điện lực, viễn thông... Bên cạnh đó, các đơn vị phải thường xuyên kiểm tra, cắt tỉa nhánh cây xanh che khuất đèn tín hiệu giao thông, biển báo, đèn chiếu sáng để đảm bảo an toàn giao thông. Khi sắp có mưa, bão, các đơn vị liên quan có nhiệm vụ hướng dẫn, có biện pháp hạn chế người dân tiếp cận, sinh hoạt trong công viên và các khu vực có cây xanh. Đồng thời có nhiều hình thức tuyên truyền, nhắc nhở, hướng dẫn người dân. 

Đối với cây xanh nằm trong khuôn viên của các cơ quan, công sở, trường học trên địa bàn quản lý, Ủy ban nhân dân các quận, huyện và thành phố Thủ Đức cần tuyên truyền, hướng dẫn, yêu cầu thực hiện những giải pháp đảm bảo an toàn. Đối với các cây có kích thước lớn, cổ thụ, địa phương cần thực hiện kiểm tra về công tác quản lý, chăm sóc định kỳ của đơn vị quản lý; tránh lựa chọn giải pháp không phù hợp, ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây xanh về sau.

Chị Hà Huỳnh Hồng Hạnh (ngụ quận Bình Tân) cho biết, mùa mưa năm nay thường xuyên xuất hiện dông lốc, gió giật mạnh khiến chị mỗi khi gặp trời mưa khi đang đi trên đường đều nơm nớp lo sợ do khu vực đường xung quanh nhà chị và chỗ làm có rất nhiều cây cổ thụ to; mỗi khi gió lớn có thể thấy rõ cành cây rung nghiêng theo gió. Chị Hạnh mong cơ quan chức năng thực hiện cắt tỉa bớt các nhánh cây cao và tăng cường kiểm tra để phát hiện cây có dấu hiệu mục ruỗng, sâu bệnh để kịp thời giải quyết, bảo đảm an toàn cho người dân. Bản thân chị Hạnh cũng đã liên hệ các dịch vụ chăm sóc cây tư nhân để cắt tỉa, chăm sóc cây to trong sân nhà và ở công ty để tự bảo vệ bản thân và gia đình.

Bên cạnh sự cố về cây xanh, những ngày qua, các trận mưa lớn trút xuống TP. Hồ Chí Minh lại khiến nhiều tuyến đường và khu dân cư bị ngập úng nghiêm trọng, làm đảo lộn đời sống sinh hoạt của người dân. Trước tình hình trên, nhiều địa phương đã chủ động triển khai một số biện pháp ứng phó tạm thời, trong đó tập trung chủ yếu vào việc vệ sinh kênh rạch, khai thông cống thoát nước tại mỗi khu vực, mỗi khu dân cư để khi có mưa lớn hoặc triều cường dâng cao sẽ không gây ngập. Ngoài các đơn vị chuyên trách về thoát nước đô thị, công tác khai thông cống, vớt rác trên kênh rạch còn có sự tham gia của đông đảo người dân địa phương và các bạn thanh niên tình nguyện. 

Tuy nhiên, theo anh Nguyễn Lương Ngọc, Chủ nhiệm Câu lạc bộ tình nguyện vì môi trường Sài Gòn xanh, giải pháp khai thông kênh rạch, cống thoát nước mỗi khi mưa chỉ giúp giải quyết phần ngọn vấn đề. Muốn giải quyết tận gốc tình trạng ngập của thành phố phải tạo ra một giá trị bền vững để thay đổi ý thức của tất cả mọi người, chấm dứt triệt để "vấn nạn" vứt rác bừa bãi ra đường và xuống kênh rạch. Ngoài ra, về lâu dài, TP. Hồ Chí Minh cần quy hoạch đô thị theo hướng bền vững, ưu tiên bảo tồn các khu vực thấm nước tự nhiên như công viên, hồ điều hòa và kênh rạch.

Ngày 12/6/2025, Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh có văn bản số 4226/UBND-KT yêu cầu các sở, ngành, thành phố Thủ Đức cùng các quận, huyện đẩy mạnh công tác nạo vét kênh rạch, xử lý nghiêm các hành vi xả thải gây tắc nghẽn hệ thống thoát nước trong mùa mưa năm nay. Đồng thời, vận động người dân và doanh nghiệp tích cực hưởng ứng cuộc vận động "Không xả rác ra đường và kênh rạch" nhằm giữ gìn môi trường xanh, sạch và góp phần giảm ngập nước; tập trung thi công dứt điểm các dự án chống ngập tại các tuyến đường thuộc địa bàn quản lý. 

Sở Xây dựng Thành phố tập trung kiểm tra, xử lý cây xanh có nguy cơ đổ ngã. Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp kiểm tra cơ sở vật chất trường học, đảm bảo an toàn cho học sinh và giáo viên. Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp cùng Tổng công ty Điện lực Thành phố lên phương án bảo đảm cung cấp điện ổn định, an toàn trong mùa mưa bão. Lực lượng Công an, Bộ đội biên phòng, Thanh niên xung phong luôn sẵn sàng hỗ trợ cứu hộ, cứu nạn khi có sự cố xảy ra. Chính quyền các địa phương huy động lực lượng, vật tư, phương tiện để xử lý nhanh khi có sự cố do thiên tai. Người dân và doanh nghiệp cũng được kêu gọi nâng cao ý thức phòng chống, góp phần vượt qua mùa mưa bão một cách an toàn.