Blog 365: Nhàn đàm về Quốc hoa

24/06/2010 11:09 GMT+7 | Văn hoá

(TT&VH) - Ý tưởng chọn một loài hoa làm quốc hoa ở ta không mới, mà là sự hội nhập cho phong phú bộ quốc hoa trên toàn cầu. Nhưng để chọn được một loài hoa đặc trưng cho văn hóa bản địa, được mọi người cùng yêu mến và không trùng lặp với nước khác quả là khó.

1. Nước mình thật lắm loài hoa. Đó là do ta ở xứ nhiệt đới nóng ẩm mưa nhiều, cây cối tươi xanh quanh năm, hoa dại đầy bụi bờ, hoa trồng thì có cả giống vùng ôn đới, hội nhau ở Đà Lạt đủ loại.

Trên thế giới, theo các nguồn tin tham khảo, cả năm châu lục có 96 nước đã chọn những loài hoa gần gũi với dân tộc mình làm quốc hoa, trong đó châu Á có 27 nước, châu Phi 14 nước, châu Âu 30 nước, châu Mỹ 22 nước. Cuối cùng là châu Đại Dương có 3 nước.

Ý tưởng chọn một loài hoa làm quốc hoa ở ta không mới, mà là sự hội nhập cho phong phú bộ quốc hoa trên toàn cầu.

2. Theo cách hiểu thông thường thì quốc hoa là loài hoa biểu trưng cho một nước, được mọi người dân yêu thích. Ngoài các loài hoa ra còn có các loài cây, cỏ... Thậm chí loài hoa họ gừng cũng được đến 2 nước chọn làm quốc hoa. Hoa hồng được chọn nhiều nhất ở các quốc gia châu Âu.

Trong khi đó dự thảo chọn quốc hoa nước ta vừa được đưa ra thì có rất nhiều tiêu chí, như phải “có nguồn gốc hoặc được trồng lâu đời ở Việt Nam, thích nghi và được trồng ở khắp các miền đất nước, thời gian hoa nở quanh năm, thể hiện được bản sắc văn hóa, truyền thống dân tộc, tinh thần cốt cách, ý chí và nguyện vọng của nhân dân Việt Nam, bền đẹp về hình thức, màu sắc, hương thơm, có giá trị thẩm mỹ, hội họa, có giá trị văn học - nghệ thuật (đã được đưa vào thơ ca, truyền thuyết, lễ hội) được đa số người dân yêu thích, chấp nhận và tôn vinh, không trùng lặp với quốc hoa của các quốc gia khác”.

Để thỏa mãn đủ “bộ” tiêu chí này là quá khó. Tiêu chí đưa ra quá nhiều, mà nếu cộng đủ thì ta chẳng thể chọn được quốc hoa. Chỉ đơn giản đòi hỏi hoa phải nở quanh năm, kể ra cá biệt cũng có, đó là mai tứ quý (nhưng lại không phổ biến), còn chuyện trùng lặp thì trong số các nước đã chọn đựợc quốc hoa cũng có trùng nhau không ít, ví dụ có 9 quốc gia ở 3 châu lục chọn hoa hồng. Cu Ba, Nicaragoa cùng chọn cây hoa họ gừng... Indonesia, Philippines, Pakistan chọn hoa lài. Có vài ba quốc gia chọn “nhị quốc hoa”(hai loại hoa) như Thái Lan, Nhật Bản, Nga. Con hoa sen thì mới chỉ có Ấn Độ chọn. Cho nên việc lựa chọn không trùng lặp cũng không phải là quá quan trọng, khi loài hoa quốc gia khác đã chọn cũng quen thuộc gắn bó với con người ở nước ta.

3. Tuy chưa thể đáp ứng 100% tiêu chí của Bộ VH,TT&DL dự kiến đưa ra, nhưng theo những yêu cầu chính thì sen là loại hoa hội được những tiêu chí cơ bản để có thể chọn làm quốc hoa. Sen có mặt ở khắp Bắc Trung Nam, mọc lên từ bùn nước cùng với cây lúa, dễ sống và chịu đựng như tính cách người Việt, sen đi vào văn hóa tâm linh, vào văn hóa dân gian, ca dao tục ngữ. Ngoài đời sen không lạ với bất cứ người Việt Nam nào. Trong mỹ thuật sen được đưa vào trang trí ở đình chùa và các đồ tế tự mang tính thiêng liêng. Hình hoa đẹp sang trọng nhưng gần gũi (rất dễ dập biểu trưng), hương sen đậm đà. Theo tôi, hoa sen quả xứng đáng được chọn là quốc hoa.

Bài và tranh minh họa: Đỗ Đức