Ai Cập 'chuẩn bị kịch bản' nếu thủy điện của Ethiopia 'bức tử' sông Nile

Ngày 30/5, Tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi đã triệu tập Bộ trưởng Quốc phòng Abdel-Fatah El-Sisi, Bộ trưởng Nội vụ Mohamed Ibrahim và người đứng đầu Cơ quan tình báo Rafaat Shehata để thảo luận về quan điểm của Cairo đối với kế hoạch của Ethiopia xây dựng hàng loạt đập thủy điện trên sông Nile Xanh (Blue Nile) - một trong 2 nhánh chính của sông Nile.

Theo người phát ngôn Phủ tổng thống Ehab Fahmy, Tổng thống Morsi và các quan chức an ninh cấp cao đã thảo luận về "các lựa chọn" của Ai Cập đối phó với dự án "Đại Phục hưng Ethiopia" cũng như những ảnh hưởng tiềm tàng của dự án này đối với Ai Cập và nguồn nước sông Nile.

Ông Fahmy cũng cho biết hiện Ai Cập đang tiến hành đàm phán với các quan chức Ethiopia trong một nỗ lực nhằm đạt được thỏa thuận vì lợi ích chung của hai nước. Ông nhấn mạnh rằng Cairo ủng hộ các dự án phát triển ở châu Phi "nếu chúng không ảnh hưởng đến an ninh quốc gia của Ai Cập" và sẵn sàng hợp tác với tất cả các quốc gia châu Phi về vấn đề chia sẻ nguồn nước, song Tổng thống Mohamed Morsi sẽ "không cho phép bất cứ ai đe dọa nguồn nước sông Nile của Ai Cập".

Trong những ngày qua, quan hệ giữa Ai Cập và Ethiopia trở nên căng thẳng sau khi quốc gia vùng Sừng châu Phi này tiến hành chuyển hướng dòng chảy của sông Nile Xanh trong dự án xây dựng các đập thủy điện tại khu vực Benishangul-Gumuz, Tây Bắc Ethiopia. Dự án có tổng vốn đầu tư lên tới 4,2 tỷ USD với công suất 6.000 MW, được khởi công vào tháng 4/2011 và giai đoạn đầu dự kiến sẽ hoàn tất trong 3 năm tới.

Chính phủ Ethiopia coi dự án trên là một "dấu mốc lịch sử", trong khi Sudan và Ai Cập cho rằng việc xây dựng các đập thủy điện của Ethiopia sẽ ảnh hưởng đến nguồn nước mà hai quốc gia này được khai thác từ sông Nile.

Hiện hai nước ở hạ lưu sông Nile là Ai Cập và Sudan đang tranh cãi với nhóm các nước ở thượng lưu, trong đó có Ethiopia, về quyền khai thác nguồn nước sông. Chính quyền Cairo cho rằng Ai Cập có quyền lợi lịch sử đối với nguồn nước sông Nile theo hai thỏa thuận ký kết với Anh năm 1929 và ký kết với Sudan năm 1959.

Tháng 5/2010, Ethiopia soạn thảo một thỏa thuận mới, theo đó cho phép các nước khác thuộc lưu vực sông Nile được thực hiện các dự án khai thác nguồn nước sông này mà không cần sự chấp thuận của Ai Cập.

TTXVN