(TT&VH) - Không thể đặt câu hỏi "Picasso hay Van Gogh giỏi hơn?", vì mỗi người tiêu biểu cho một trường phái riêng biệt. Tương tự, không thể nói "Tiqui-taca" hơn "Total Football" bởi lịch sử cần được soi xét bằng con mắt đồng đại. Nhưng có thể khẳng định, giờ là thời của tiqui-taca, khi mà nhờ vào lối chơi ấy, Tây Ban Nha đã đăng quang từ Euro 2008 cho đến World Cup 2010. Bài viết dưới đây không đi sâu vào phân tích chiến thuật, mà chỉ muốn xác nhận một điều rằng, "Tiqui-taca" đã được nâng lên thành một trường phái có chỗ đứng trang trọng trong lịch sử bóng đá thế giới.
Hơn 60 năm kể từ sau khi chấm dứt Chiến tranh thế giới thứ 2, chiến thuật trong bóng đá đã có những bước tiến vượt bậc, gắn liền với những dấu mốc lịch sử nhất định, mà cụ thể là các kỳ World Cup. Ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh chính là nơi xác lập và định hình những sơ đồ chiến thuật có tính chất nền tảng của bóng đá hiện đại. Từ MW của Sir Herbert Chapman ở Arsenal những năm 1930, đội tuyển Đức của Sepp Herberger và ngôi sao Fritz Walter đã nâng nó lên một tầm cao mới để làm nên "điều kỳ diệu ở Berne" năm 1954 tại Thụy Sĩ.
Tây Ban Nha đăng quang World Cup 2010 bằng sức mạnh của Tiqui-taca, Ảnh Getty
Nhưng thực ra, MW khi ấy cũng đã lỗi thời trước sơ đồ 4-2-4 của "Mighty Mayar" (tức đội tuyển Hungary), mà ví dụ điển hình nhất là chiến thắng 6-3 của Hung trước ĐT Anh ngay tại Thánh địa Wembley ngày 26/11/1953. Cũng chính tại World Cup'54, Hung đã đè bẹp Đức tới 8-3 ở vòng bảng, và thất bại của họ trong trận chung kết chủ yếu là do các trụ cột đều đã bị chấn thương. Những năm 1950 chính là thời kỳ đỉnh cao của 4-2-4, bởi sơ đồ ấy đã được các nghệ sĩ bóng đá Brazil, với Pele, Garrincha, áp dụng và làm mưa làm gió ở Thụy Điển năm 1958.
Sự thống trị của người Brazil và sơ đồ 4-2-4 thậm chí còn kéo dài tới tận năm 1962, và chỉ tắt dần ánh sáng ở Anh năm 1966, nhường chỗ cho sơ đồ 4-4-2 của đội tuyển nước chủ nhà do Sir Alf Ramsey dẫn dắt. Sơ đồ này vẫn còn tồn tại cho đến tận ngày nay, với những biến thể trên hàng tiền vệ (hình giẻ quạt, hình thoi, hình kim cương...). Italia năm 1982, rồi cả Brazil năm 1994 đều dùng sơ đồ đó để đi tới chiến thắng, dĩ nhiên là với cách sắp xếp hàng tiền vệ khác nhau (như với Brazil năm 1994 là sử dụng 2 cặp tiền vệ phòng ngự). Sơ đồ 4-3-3 được một số đội tuyển áp dụng sau đó, như Brazil năm 1970, Đức năm 1974 (có thể đổi thành 3-5-2), hay Argentina 1978 cũng được phát triển từ 4-4-2 mà ra, cũng chỉ khác nhau cách sắp xếp hàng tiền vệ. Nếu Brazil sử dụng số 10 điển hình thì Đức ưu tiên một trung vệ quét hay phát triển hơn nữa là một libero.
Đến những năm 1970, một luồng gió mới (đúng ra là lốc) đã thổi đến, thực sự làm chấn động làng túc cầu, đánh bạt mọi trường phái khác. Ấy là thứ bóng đá Tổng lực của người Hà Lan. Chỉ có điều, sự lãng mạn ấy đượm chút màu buồn khi Cruyff và Rensenbrink không thể với tới ngôi cao nhất. Nhưng dù vậy, một trường phái mới cũng được xác lập.
Thế nhưng, Total Football khó có thể được nhân rộng bởi những yêu cầu khắt khe về mặt con người. Vì thế, những năm 1990 là thời thịnh hành của 3-5-2 (biến thể là 3-4-1-2, 3-5-1-1), nhất là khi cả Argentina lẫn Đức đều sử dụng sơ đồ ấy trong trận chung kết Mexico'86. Năm 1990, lại vẫn là Đức và Argentina với 3-5-2, chỉ khác là kẻ thắng - người bại bị đảo ngược. Nhưng ngày nay, 3-5-2 gần như đã tuyệt chủng (TT&VH từng có bài viết về vấn đề này), bởi 4-2-3-1 đã lên ngôi.
Quả thực, không phải tới kỳ World Cup 2010 ở Nam Phi, 4-2-3-1 mới trở nên thịnh hành, mà nó đã được đội tuyển Pháp của Aime Jacquet áp dụng thành công ở France'98, rồi Italia nối tiếp ở World Cup 2006. Sơ đồ đó cũng sản sinh ra những mẫu cầu thủ được gọi là số "9 rưỡi", chơi ngay sau lưng trung phong cắm duy nhất. Những số 9 rưỡi tiêu biểu là Baggio, Djorkaeff hay Totti.
12 năm sau kỳ World Cup ở đất Pháp, chiếc Cúp thế giới lại được khắc thêm một cái tên mới toanh là Tây Ban Nha. Cũng vẫn với sơ đồ 4-2-3-1, nhưng cách vận hành thì lại hoàn toàn khác. Trọng tâm không được đặt vào số 9 rưỡi, mà là số 8, với những mẫu cầu thủ nhỏ con, khéo léo với tôn chỉ "tôi kiểm soát bóng là tôi tồn tại". Với lối chơi đó, TBN đã lên ngôi ở Euro 2008, Barcelona đã thống trị mọi giải đấu ở cấp CLB trong năm 2009, và giờ là chiến thắng thuyết phục của La Furia ở World Cup 2010.
Ngần ấy danh hiệu đủ để khẳng định rằng Tiqui-taca đã phát huy được tính ưu việt của mình. Một lối chơi, một phong cách, một tư duy chơi bóng muốn được nâng lên thành một trường phái thì nó cần được kiểm nghiệm bằng những danh hiệu cụ thể, ở tầm thế giới. Mà Tiqui-taca thì giờ đã có đủ, nếu không muốn nói là thừa đủ.
Thương hiệu đồ chơi nghệ thuật và giải trí toàn cầu Pop Mart chính thức khai mạc pop-up triển lãm đặc biệt mang chủ đề "Join Baby Molly Adventure" đầy sáng tạo tại Crescent Mall, diễn ra từ ngày 6/6 đến hết ngày 6/7/2025.
Cuộc lấy ý kiến nhân dân về sửa đổi Hiến pháp năm 2013 vừa khép lại với những con số đầy ấn tượng: Hàng triệu lượt ý kiến đóng góp từ cán bộ, đảng viên, nhân sĩ trí thức, doanh nghiệp và quần chúng nhân dân.
XSMB 8/6: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay Chủ Nhật ngày 8/6/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Novak Djokovic dường như không quá thất vọng sau khi dừng bước tại Roland Garros. Tay vợt 38 tuổi tiết lộ về những giải đấu anh coi là những cơ hội tốt nhất để bổ sung vào bộ sưu tập thành tích lừng lẫy trong sự nghiệp.
Ngày 7/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo tỷ phú Elon Musk sẽ phải đối mặt với "những hậu quả nghiêm trọng" nếu quyết định tài trợ cho các ứng cử viên đảng Dân chủ nhằm đối đầu với các nghị sĩ đảng Cộng hòa ủng hộ dự luật cắt giảm thuế quy mô lớn.
Hai năm sau khi giành Á quân 1 cuộc thi Tiếng hát Việt toàn cầu 2023, ca sĩ trẻ Cát Tiên vừa đổi nghệ danh thành Đức Thoa, đồng thời ra mắt Album Vol1 "Nốt mưa".
Cuối cùng thì khoảnh khắc này cũng đã đến: cuộc chạm trán đầu tiên trong một trận chung kết Grand Slam giữa hai tay vợt xuất sắc nhất của thế hệ hiện tại, Carlos Alcaraz và Jannik Sinner.
Tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam sẽ gặp Đài Loan (Trung Quốc) vào tối 8/6. Ở trận ra quân, Đài Loan (Trung Quốc) đã thắng dễ tuyển Úc 3-0. HLV Tuấn Kiệt dự kiến sẽ thay đổi đội hình đánh chính ở trận này.
Kết quả bóng chuyền FIVB Volleyball Nations League 2025 ngày 8/6 - Thethaovanhoa.vn cập nhật kết quả các trận đấu thuộc giải bóng chuyền vô địch thế giới VNL 2025.
Một sự kiện đáng chú ý trong đời sống giáo dục: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa có Chỉ thị số 17/CT-TTg về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày và tổ chức sinh hoạt hè cho trẻ em, học sinh.
Cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy đang ở thời khắc lịch sử. Lúc này, những vấn đề rất nóng và đặc biệt quan trọng là phương án sắp xếp, bố trí trụ sở, xử lý tài chính, tài sản công và sắp xếp, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ. Tất cả đòi hỏi phải được triển khai trên tinh thần "đúng nguyên tắc, không để phát sinh vấn đề phức tạp".
Điểm hẹn tài năng chính thức bước vào giai đoạn được mong chờ nhất: Vòng Liveshow. Từ 21h15 hôm nay, 8 giọng ca xuất sắc nhất sẽ bắt đầu cuộc chiến trên sóng trực tiếp VTV3, và khán giả sẽ có vai trò quan trọng trong việc quyết định hành trình của họ.
Từ Nice, nơi hội tụ các nhà lãnh đạo toàn cầu, chúng ta hướng ánh nhìn về một biểu tượng khác của nước Pháp – Liên hoan phim Cannes (LHP Cannes), cũng diễn ra tại vùng Côte d'Azur lộng lẫy.
Đúng 8h, hơn 102.000 thí sinh bắt đầu làm bài môn Toán – môn cuối cùng của kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập tại Hà Nội. Thời gian làm bài 120 phút.