Tàu Curiosity đáp xuống sao Hỏa: Mở đầu kỷ nguyên thống trị sao Hỏa

(TT&VH) - Sau một hành trình kéo dài 8 tháng, tàu thăm dò lớn nhất từ trước đến nay của con người mang tên Curiosity, đã hạ cánh thành công xuống sao Hỏa trong ngày 6/8. Đây là một cột mốc đáng ghi nhớ của ngành khoa học Mỹ và nhân loại trong quá trình nghiên cứu hành tinh Đỏ.

Được phóng lên vào ngày 26/11/2011 từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy ở mũi Canaveral, bang Florida Mỹ, tàu Curiosity là loại tàu thăm dò Vũ trụ lớn nhất và hoàn thiện nhất của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ NASA. Tuy nhiên, hoạt động hạ cánh của con tàu cũng vì thế mà được xem là khó khăn nhất, do nó nặng tới 1 tấn, có kích cỡ bằng một chiếc xe Mini Cooper.

Phương thức hạ cánh rất mới

Việc Curiosity quá nặng đã khiến các loại dù giảm tốc không thể giúp nó hạ cánh một cách an toàn xuống sao Hỏa. Thay vì thế, NASA đã thiết kế một loại “cần cẩu” trên không, sử dụng động cơ phản lực để giúp giảm tốc Curiousity xuống tới ngưỡng an toàn, khi nó hạ cánh xuống sao Hỏa.

Phương thức hạ cánh mới chưa từng được NASA sử dụng. Nó mạo hiểm và chứa nhiều rủi ro tới mức NASA đã gọi quá trình hạ cánh dài 7 phút của Curiosity là 7 phút kinh hoàng.

Các nhà khoa học ở trung tâm điều khiển nhiệm vụ Curiosity vui sướng khi con tàu hạ cánh thành công xuống sao Hỏa

Tuy nhiên nỗ lực tính toán và lập trình của NASA cuối cùng đã thành công, khi tàu liên tục phát tín hiệu báo đã thực hiện đúng quy trình hạ cánh xuống bề mặt hành tinh Đỏ. Các nhà điều khiển tại Phòng Nghiên cứu Lực đẩy Phản lực của NASA đã hoan hô nhiệt liệt trước mỗi diễn biến mới của Curiosity, khi nó phát tín hiệu qua vệ tinh Mars Odyssey về Trái đất. Khi tàu chính thức chạm đất, những tiếng reo hò đã xuất hiện vang dội trong phòng điều khiển. Mọi người ôm nhau và chúc mừng. Với một số chuyên gia, đây là thành quả của 8 năm nỗ lực nghiên cứu hết mình. Với số khác, đây chỉ là bước khởi đầu.

Vài phút sau khi hạ cánh, Curiosity đã gửi về những hình ảnh đen trắng đầu tiên về bề mặt sao Hỏa. Tới lúc này, John Holdren, cố vấn khoa học của Tổng thống Mỹ, mới bày tỏ niềm vui, nói rằng Curiosity là niềm tự hào mới của nước Mỹ.

“Nếu bất kỳ ai còn nghi ngờ về vị trí của sự lãnh đạo của nước Mỹ trong hoạt động chinh phục không gian, hãy nhìn vào xe tự hành nặng 1 tấn của Mỹ, vốn đang nói lên điều khác biệt” - ông tuyên bố.

Cuộc hạ cánh của Curiosity được đánh giá là êm thấm hơn so với NASA đã dự kiến. Địa điểm hạ cánh trông bằng phẳng và dễ di chuyển. Cần cầu trên không giúp hạ Curiosity xuống bề mặt sao Hỏa đã hoạt động như dự kiến và vẫn còn rất nhiều nhiên liệu, NASA đã trang bị cho nó 400kg nhiên liệu phục vụ cho các động cơ tên lửa và nó hiện vẫn còn 140kg nhiên liệu thừa sau khi đã tách khỏi Curiosity.

Nhiệm vụ “do thám” sao Hỏa

Trong vài tuần tới, các nhà khoa học sẽ kiểm tra hoàn toàn hệ thống của Curiosity, bao gồm 10 hệ thống đo đạc mà nó mang theo. Người ta cũng kiểm tra hệ thống động cơ của tàu thăm dò và các hệ thống điều khiển di chuyển, để xem quá trình hạ cánh có gây hư hại gì không. Tiếp đó, Curiosity sẽ vận động trên một quãng ngắn trước khi người ta kiểm tra cả hệ thống thêm một lần nữa.

Giám đốc dự án Peter Theisinger nói rằng NASA sẽ khởi động dự án với tốc độ chậm. Nhưng sau đó mọi chuyện sẽ diễn ra theo đúng kế hoạch. Do Curiosity không cần tiếp nhiên liệu và các linh kiện được thiết kế để có tuổi thọ cao gấp 3 lần vòng đời dự kiến, Curiosity sẽ còn hoạt động trong nhiều năm tới trên bề mặt hành tinh Đỏ.

Mô phỏng hoạt động của Curiosity trên hành tinh Đỏ

“Chúng tôi còn có một nhiệm vụ dài trước mắt và cơ hội đạt được những mục tiêu khổng lồ. Vì thế, chúng tôi chẳng phải vội vàng. Chúng tôi đã có trong tay một tài sản quốc gia vô giá nên chúng tôi sẽ không phá hỏng nó” - Theisinger nói.

Thời gian tới, con tàu sẽ xem xét nhiều mẫu đất đá ở trên sao Hỏa khi nó di chuyển trên bề mặt hành tinh Đỏ. Nó cũng sẽ sử dụng cánh tay máy để thu thập mẫu đất đá và phân tích tại các hệ thống nghiên cứu bên trong con tàu. Với các khối đá nằm quá xa Curiosity, nó sẽ có một thiết bị laser giúp đốt các khối đá này và dựa vào phần hơi bốc lên để phân tích các thành phần cấu tạo. Nó còn mang theo một máy đo khí tượng nhỏ và một thiết bị để tính toán mức độ phóng xạ ở bề mặt hành tinh Đỏ.

Curiosity hiện có rất nhiều máy ghi hình khác nhau, có khả năng chụp cận cảnh hình ảnh các khối đá. Nó cũng có 2 cột lớn gắn 2 máy ảnh chụp ảnh 3 chiều với kích cỡ ảnh 2 megapixel. Ngoài ra nó cũng có nhiều thiết bị giúp chụp hình ảnh ở xa và hình ảnh toàn cảnh. Một thiết bị nghiên cứu do Nga chế tạo gắn trên con tàu sẽ bắn các hạt neutron vào đất nằm phía dưới con tàu nhằm tìm dấu vết của nước dạng lỏng từng hiện diện ở đây.

NASA nói rằng thời gian tới, Curiosity sẽ tìm kiếm các thành phần hóa học cần thiết phục vụ cho sự sống. Trong quá trình con tàu leo lên cao và thu thập, phân tích nhiều mẫu đất đá khác nhau, các nhà khoa học hy vọng sẽ qua đó mà tìm hiểu được về lịch sử của hành tinh và vai trò của nước lỏng trong việc định hình môi trường ở đây suốt một thời gian dài.

Các chuyên gia cũng tin rằng việc Curiosity hạ cánh thành công xuống sao Hỏa đã mở đường cho việc nhân loại đổ bộ tới hành tinh này trong 20 năm tới. Bản thân Giám đốc NASA Charles Bolden cũng tuyên bố rằng Curiosity đã đặt ra tiêu chuẩn mới trong hoạt động chinh phục không gian và rằng sự thành công của con tàu đã mở ra cánh cửa cho việc con người tới chinh phục hành tinh Đỏ vào năm 2030.

Tường Linh (tổng hợp)