Tăng cường hợp tác giữa các địa phương của Việt Nam và Pháp trong bảo tồn di sản

Theo phóng viên TTXVN tại Pháp, trong khuôn khổ Dự án hợp tác Hà Nội - Toulouse, từ ngày 13/11 đến 17/11/2023, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội đã tổ chức nhiều hoạt động tại thành phố Toulouse (Cộng hòa Pháp) trong đó có tọa đàm khoa học Phát huy giá trị di sản khảo cổ học và triển lãm Từ lòng đất đến bảo tàng - Hành trình của hiện vật.

Nhân dịp này, đoàn công tác của Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội do ông Nguyễn Thanh Quang, Giám đốc Trung tâm dẫn đầu, đã cùng các đối tác tổng kết đánh giá kết quả của dự án, làm cơ sở đề xuất nội dung hợp tác tiếp theo, xây dựng dự án huy động nguồn vốn tài trợ của Cơ quan phát triển Pháp (AFD) và định hướng cho công tác phát huy giá trị các di sản Khảo cổ học tại Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội và Toulouse (thông qua hoạt động đào tạo, trưng bày, tour tham quan, sản phẩm truyền thông). Các cán bộ quản lý và chuyên môn, trực tiếp tham gia dự án và các chương trình đào tạo, đã có dịp được tập huấn cùng các chuyên gia Pháp, trao đổi, học tập kinh nghiệm quản lý, nghiên cứu về khai quật và bảo tồn di sản khảo cổ học trong nước và quốc tế.

Phát biểu tại buổi khai mạc chuỗi sự kiện, ông Nguyễn Thanh Quang nhấn mạnh : "Đối với thành phố Hà Nội, Dự án hợp tác Hà Nội - Toulouse là một trong những dự án nổi bật trong lĩnh vực di sản văn hóa của thành phố. Dự án đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác truyền thống của hai thành phố, là mô hình hợp tác tiêu biểu giữa các địa phương của Pháp và Việt Nam. Các hoạt động tọa đàm, nghiên cứu khoa học, trưng bày triển lãm được các chuyên gia hai phía phối hợp tổ chức tại Hà Nội và Toulouse đã góp phần thắt chặt hơn nữa mối quan hệ giữa di sản Hoàng thành Thăng Long và các di sản của Toulouse, giúp công chúng có những hiểu biết sâu sắc hơn về lịch sử - văn hóa của hai thành phố. Bằng những thông điệp di sản, những hiểu biết về văn hóa, chúng ta có thể rút ngắn lại khoảng cách xa xôi về địa lý giữa Hà Nội và Toulouse. Trong thời gian tới, chúng tôi mong muốn các bạn Pháp tiếp tục hỗ trợ công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản Hoàng thành Thăng Long, cụ thể trên các lĩnh vực du lịch di sản, đào tạo cán bộ và bảo tồn các công trình kiến trúc Pháp trong khu di sản".

Trên cơ sở mối quan hệ hợp tác truyền thống, lâu dài giữa hai thành phố Hà Nội và Toulouse gần 30 năm qua, Dự án hợp tác Hà Nội - Toulouse về hỗ trợ kỹ thuật bảo tồn, phát huy giá trị các di sản đô thị tiêu biểu và di tích khảo cổ học tại Di sản văn hóa thế giới Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội, thuộc chương trình hỗ trợ phát triển FICOL của Cơ quan phát triển Pháp (AFD), đã được triển khai một cách hiệu quả từ năm 2020 đến nay. Vượt qua những khó khăn thách thức của đại dịch COVID-19, các chuyên gia hai phía đã nỗ lực thực hiện các giai đoạn của dự án để đạt mục tiêu đề ra. 

Các hoạt động trong khuôn khổ dự án được tổ chức song song tại cả hai thành phố đã mang lại kết quả nhiều hơn mong đợi. Trong tháng 4/2023 vừa qua, một chuỗi các hoạt động đã được tổ chức tại Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội như tọa đàm khoa học quốc tế "Phát huy giá trị không gian khu khảo cổ học tại Hoàng thành Thăng Long", trưng bày triển lãm "Từ lòng đất đến bảo tàng - Hành trình của hiện vật". Đây cũng là các hoạt động thiết thực nhằm chào mừng Hội nghị hợp tác giữa các địa phương Việt - Pháp lần thứ 12 tại Hà Nội, và kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam và Pháp.

Đặc biệt, chương trình đào tạo của các chuyên gia Pháp bằng hình thức cả trực tuyến (trong bối cảnh đại dịch) và trực tiếp tại Hoàng thành Thăng Long cũng như tại Toulouse, đã đem lại hiệu quả đối với đội ngũ cán bộ của trung tâm. Thông qua tập huấn, các cán bộ đã tiếp cận được nhiều phương pháp khoa học và hiện đại trong các lĩnh vực chuyên môn sâu như nghiên cứu khai quật khảo cổ, diễn giải trưng bày bảo tàng, bảo quản hiện vật, truyền thông, quảng bá di sản... từ đó góp phần nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Hơn 50 lượt cán bộ đã được đào tạo trực tuyến và trực tiếp tại Hà Nội và Toulouse với sự tham gia của các chuyên gia giàu kinh nghiệm.

Bày tỏ sự hài lòng về mô hình hợp tác di sản giữa hai địa phương, ông Jean Claude Dardelet, Phó Thị trưởng thành phố Toulouse đánh giá : "Dự án đã góp phần trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và học tập lẫn nhau giữa cán bộ chuyên môn của hai phía Việt Nam và Pháp. Mặc dù lúc đầu còn gặp một số khó khăn do đại dịch COVID-19 và sự thay đổi nhân sự, nhưng cả hai bên đều đã nỗ lực vượt qua để đạt được những thành công tốt đẹp. Dự án đã tổ chức được 2 hội thảo khoa học, 2 triển lãm tại cả Hà Nội và Toulouse. Phía Pháp đã cử 11 chuyên gia tham gia dự án. Tuy hai thành phố ở rất xa nhau về địa lý nhưng lại có nhiều nét tương đồng và cùng quan tâm về chủ đề văn hóa - lịch sử. Vì vậy, người dân có thể biết đến và khám phá những di sản thế giới nổi bật của hai thành phố thông qua triển lãm 'Từ lòng đất đến bảo tàng: Hành trình của hiện vật'".

Có thể nói, kết quả của Dự án hợp tác Hà Nội - Toulouse lần này là tiền đề quan trọng để mở ra những cơ hội và chặng đường hợp tác mới đối với hai thành phố, đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu bảo tồn di sản và quảng bá du lịch.

Trong khuôn khổ chuyến công tác tại Cộng hòa Pháp, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội đã làm việc với các cơ quan chuyên môn của UNESCO là Trung tâm Di sản thế giới, Hội đồng Di tích và Di chỉ quốc tế ICOMOS..., phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO, để tiếp tục thúc đẩy tiến độ xây dựng Hồ sơ khoa học nhiệm vụ chỉnh trang khu vực trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội.