Jorge Mendes: Bí ẩn về một tay “cò” siêu hạng

(TT&VH) - Với một doanh nhân xoàng xĩnh cách đây chưa lâu chỉ là chủ một hộp đêm ở Caminha, thị trấn nghỉ dưỡng ở phía bắc Porto, BĐN, việc Jorge Mendes trở thành tay “siêu môi giới” trong làng bóng đá châu Âu thực sự là một bước lên tiên. Những thân chủ của Mendes bao gồm các ngôi sao lớn nhất của bóng đá BĐN, HLV Jose Mourinho, Cristiano Ronaldo, Ricardo Carvalho và Bebe, một tiền đạo khởi nghiệp ở đội hạng ba BĐN Estrela Amadora vừa chuyển đến M.U mùa hè năm ngoái.

Chỉ trong vài năm ngắn ngủi, Mendes đã trở nên giàu sụ nhờ bóng đá khi các thân chủ của ông lần lượt gia nhập M.U, Chelsea và Real Madrid. Mendes đã nhận được 3,6 triệu euro trong số 9 triệu euro mà M.U trả cho Vitoria Guimaraes để có Bebe, thêm một khoản rất khá nữa khi Real Madrid mua lại Ronaldo từ M.U với giá 81 triệu bảng năm 2009, cùng hàng triệu euro nữa từ các hợp đồng khác.

Jorge Mendes (trái) từng nhúng tay vào vụ chuyển nhượng của Ronaldo (phải) từ Sporting Lisbon sang MU

Tháng trước, trong lễ trao giải Globe Soccer tại Dubai, một “buổi gặp mặt thường niên cho những nhà kinh doanh trong thị trường bóng đá”, Mendes đã được nhận danh hiệu Nhà môi giới của năm 2010 với đoạn phim vinh danh cho thấy ông đứng cạnh Mourinho và Ronaldo. Còn công ty của Mendes, Gestifute, công bố trên trang web chính thức rằng: “Jorge Mendes là doanh nhân giỏi nhất thế giới”.

Tuy vậy, công chúng yêu bóng đá vẫn biết rất ít về ngành chuyển nhượng cầu thủ, có doanh số có thể lên tới hàng tỉ euro mỗi năm, hay các tay siêu môi giới như Mendes. Những vụ chuyển nhượng lớn thường xuyên gây ra tranh cãi giữa các tay môi giới với nhau. Liên quan đến hợp đồng trị giá 9 triệu euro đưa Bebe sang M.U, Goncalo Reis, người đại diện cũ của tiền đạo này, tố cáo Mendes đã chen vào giữa chừng và hớt tay trên số tiền môi giới của ông. Trong khi đó Paul Stretford, người đại diện của Wayne Rooney và là chủ công ty Formation, đã kiện Mendes ra tòa ở Porto với cáo buộc ông đã vi phạm hợp đồng chia sẻ phí môi giới giữa hai công ty.

Vụ kiện này bộc lộ nhiều điều mà các CĐV bóng đá chưa bao giờ biết, về việc thế giới tiền bạc được vận hành như thế nào đằng sau những quả bóng lăn, bao gồm cả việc Mendes đã được trả bao nhiêu cho 3 hợp đồng Mourinho mua Carvalho, Paulo Ferreira và Tiago Mendes cho Chelsea vào tháng 7/2004.

Chelsea có hợp đồng không chỉ với các cầu thủ mà còn cả với Mendes. Theo đó, CLB trả cho ông 2,45 triệu euro để làm đại diện cho cả hai phía, không chỉ trong những vụ chuyển nhượng, mà còn để bảo đảm các điều khoản nhỏ khác, như việc các cầu thủ đến sân tập đúng giờ. Khi đó, LĐBĐ Anh (FA) vẫn còn cho phép các tay môi giới đại diện cho cả cầu thủ và CLB trong một vụ chuyển nhượng. Quy định này chỉ bị thay đổi từ mùa giải năm ngoái.

Căn nguyên vụ kiện cáo giữa Formation và Mendes bắt đầu tư Lisbon vào tháng 3/2002. Khi đó Stretford được Carlos Freitas, một giám đốc của Sporting Lisbon, giới thiệu với Luis Correia, cháu trai của Mendes và một thành viên trong ban lãnh đạo Gestifute. Họ lên kế hoạch đưa các cầu thủ BĐN đến giải Premier League nhiều tiền lắm bạc. Mendes, có các mối quan hệ gần gũi ở Sporting và Porto, đã là người đại diện cho hầu hết các cầu thủ trong thế hệ vàng của bóng đá BĐN, nhiều người trong số đó trở nên nổi bật khi Porto của Mourinho vô địch Champioins League năm 2004.

Trong đơn kiện, Formation nói họ đã nhất trí với Mendes về việc quảng cáo và đại diện cho các cầu thủ BĐN ở Anh, chia đều phí môi giới thu được trong các vụ chuyển nhượng và tháng 5/2003, hai phía đã ký thỏa thuận nhất trí như thế. Formation cũng nói họ đã chia phí môi giới chuyển nhượng 50-50 với Gestifute vào tháng 6/2002 khi Hugo Viana chuyển từ Sporting sang Newcastle, cũng là hợp đồng quốc tế lớn đầu tiên của Mendes, và vụ Nuno Capucho gia nhập Rangers từ Porto hồi tháng 6/2003.

Cũng theo đơn kiện, Mendes đã chia phần phí môi giới ông nhận được từ M.U cho Formation khi Ronaldo đến Old Trafford từ Sporting năm anh 18 tuổi, tháng 8/2003. Tuy nhiên, sau khi Mourinho gia nhập Chelsea mùa hè sau đó và mua về bộ ba BĐN Carvalho, Tiago và Ferreira với giá tổng cộng 41 triệu bảng, Mendes không trả tiền cho Formation nữa. Quan hệ giữa hai hãng môi giới đổ vỡ, và Formation kiện Gestifute đòi một nửa khoản phí chuyển nhượng trong các vụ ở Chelsea và cả hợp đồng đưa Ronaldo sang Real.

Tony Henry, cựu tiền vệ của Manchester City và Stoke, người của Formation chịu trách nhiệm hợp tác với Gestifute và hiện là tuyển trạch viên chính ở Everton, vẫn hết sức giận dữ: “Tôi đã để mất hai năm rưỡi đời mình vì Mendes. Tôi làm việc không nghỉ, giới thiệu ông ta với nhiều người, đưa các cầu thủ đến đây. Chúng tôi từng chia sẻ phí môi giới một cách công bằng, nhưng khi ông ta bắt đầu biết được nhiều người và đưa Mourinho đến Chelsea, ông ta rút ra để đánh lẻ”.

Trong văn bản tự bào chữa, công ty Gestifute của Mendes nói họ không nhận được gì từ Porto khi Carvalho, Tiago và Ferreira tới Chelsea. Tuy nhiên, các luật sư của Formation tại Lisbon đã xin được lệnh từ tòa yêu cầu Chelsea phải đưa hợp đồng mua các cầu thủ này cho họ. Theo hợp đồng thì đội bóng London đã trả cho Gestifute 2,9 triệu bảng khi mua các cầu thủ này. Formation, trong đơn kiện, cáo buộc Gestifute “nói dối trắng trợn và không biết hổ thẹn” về việc không nhận được gì.

Formation đang chuẩn bị cho một phiên tòa trong đó Mourinho và Ronaldo có thể được yêu cầu ra làm chứng. Ngoài ra còn có Peter Kenyon, giám đốc điều hành của cả M.U và Chelsea, người đã thỏa thuận các hợp đồng với Mendes. Arsene Wenger cũng có thể ra làm chứng cho Formation bởi Arsenal có thương lượng việc  mua lại Ronaldo vào năm 2003, dù sau đó cầu thủ này chuyển sang M.U.

“Mendes là một cái tên lớn ở BĐN”, Henry nói. “Nhưng không ai biết ông ta ở Anh. Một tháng sau khi gặp chúng tôi, chúng tôi giúp ông ta đưa một trong những cầu thủ ông ta đại diện đến một CLB lớn và kiếm cho ông ta rất nhiều tiền”. Phí môi giới từ Newcastle, theo Formation, là 300.000 bảng. Stretford là người đứng ra thương lượng. Tiền được chuyển cho Formation và dù không có hợp đồng bằng văn bản nào với Gestifute, Formation vẫn trả cho công ty này số tiền 150.000 bảng theo thỏa thuận giữa họ.

Stretford và Henry tiếp tục đưa các cầu thủ mà Gestifute làm đại diện sang Anh, đáng kể nhất là vụ Ronaldo, khi anh này mới 18 tuổi. Sau vụ này, hai bên đã ký với nhau một thỏa thuận chính thức có thời hạn hai năm rưỡi, bắt đầu từ 27/5/2003. Tuy nhiên, hợp đồng đầu tiên không phải là Ronaldo mà là Capucho, tới Rangers với giá 670.000 bảng. Sau đó, M.U mua lại Ronaldo với giá 12,24 triệu bảng và lúc này Mendes đã bắt đầu thương lượng trực tiếp với HLV Alex Ferguson và Kenyon. Theo đơn kiện của Formation, Mendes nói ông nhận được 400.000 euro từ vụ này, nhưng chỉ đề nghị chi cho Formation 80.000 bảng (khoảng 100.000 euro), trái với thỏa thuận ban đầu. Formation nói Stretford đã chấp nhận khoản tiền này vì muốn gìn giữ một mối quan hệ có lợi. Tuy nhiên, sau đó công ty hết sức bất ngờ và giận dữ khi M.U công bố báo cáo tài chính năm 2004 cho thấy phí môi giới trong vụ chuyển nhượng Ronaldo lên tới 1,129 triệu bảng.

Sau vụ Ronaldo, không có thêm vụ chuyển nhượng nào nữa, cho tới khi Porto đánh bại Monaco 3-0 ở chung kết Champions League ngày 26/5/2004. Trong đội hình nhà vô địch có Ferreira, Carvalho, Pedro Mendes và Deco, tất cả đều là khách hàng của Mendes. Vài ngày sau, 2/6, Kenyon, khi đó là giám đốc điều hành Chelsea, ra mắt tân HLV Mourinho. Ngay trong mùa hè đầu tiên ở Stamford Bridge của chiến lược gia người BĐN, Chelsea lần lượt trả Porto 13,2 triệu bảng để có Ferreira, 20 triệu bảng cho Carvalho và trả Benfica 8 triệu bảng mua thêm Tiago. Mendes trực tiếp đứng ra đàm phán tất cả các hợp đồng đó và không hề báo lại tiền phí môi giới cho Formation.

Về chi tiết các hợp đồng. Carvalho được trả lương cơ bản 2,18 triệu bảng mỗi năm, chưa kể tiền thưởng và tất cả chi phí nhà ở, Ferreira 1,55 triệu bảng và Tiago 1,25 triệu bảng. Mỗi cầu thủ sẽ phải trả cho Gestifute 150.000 bảng. Còn bản thân Chelsea trả cho Gestifute International, một công ty đăng ký ở Ireland, nhưng do Correia và Mendes đứng tên, khoản tiền lớn hơn rất nhiều: 2,1 triệu euro cho Carvalho và Ferreira, thêm 350.000 euro nữa cho Tiago, tổng cộng là 2,45 triệu euro.

Theo hợp đồng các khoản tiền được trả cho Mendes để “dàn xếp các cuộc thương lượng giữa cầu thủ với CLB”, “đảm bảo sự phục vụ của các cầu thủ… để họ đi tập và đến tham dự các trận đấu đúng giờ” và “làm tư vấn… đảm bảo các quyền về hình ảnh gắn với cầu thủ cho CLB”. Tuy nhiên, Chelsea đã từ chối đưa ra bất kỳ bình luận nào về các hợp đồng nói trên.

Trần Trọng