Rắc rối bản quyền âm nhạc: Ai sẽ kiện ai?

(TT&VH Online) - EURO đã kết thúc nhưng “cơn nóng” bản quyền âm nhạc giữa bên đi đòi - Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (TTBVQTGAN) và các bên phải trả, lần này toàn các “ông lớn”, gồm Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài tiếng nói Việt Nam (VOV) và Công ty cổ phần truyền thông VietnamNet (VMG), cả tháng qua vẫn không dịu đi. Thậm chí, có thông tin TTBVQTGAN có thể sẽ đâm đơn kiện…

* Bên “bán” đòi tăng, bên “mua” đòi giảm !

* Không thỏa thuận được thì… mua riêng

Trong khi sự việc liên quan tới bản kiến nghị của 371 nhạc sĩ và đại diện gia đình các cố nhạc sĩ vẫn chưa thể đi đến hồi kết thì hơn 600 nhạc sĩ trong cả nước lại tiếp tục nhận được công văn của TTBVQTGAN thông tin về việc “báo điện tử VietNamNet một mặt sử dụng tác phẩm âm nhạc trên báo điện tử của mình, mặt khác chuyển nhượng quyền tác giả dưới hình thức bán bản quyền tác giả cho nhiều nơi sử dụng tác phẩm âm nhạc và thu về một khoản tiền rất lớn (với số lượng gần 5.000 bài hát), nhưng tới thời điểm này, VietNamNet chưa hề thanh toán bất cứ một khoản tiền tác quyền âm nhạc nào cho các tác giả thông qua TTBVQTGANVN”. Điều trớ trêu là tất cả các ca khúc đang được VMG sử dụng như “cáo buộc” của TTBVQTGAN lại đều đã được ký hợp đồng với chủ sở hữu, là nhạc sĩ, ca sĩ hoặc nhà sản xuất âm nhạc và khi kinh doanh những tác phẩm này, Trung tâm Bản quyền của tập đoàn VNPT trả trực tiếp cho người ký hợp đồng. Sở dĩ có chuyện “lòng vòng” như vậy cũng bởi phía VMG và TTBVQTGAN vẫn không thỏa thuận được mức giá “thuận mua vừa bán” trong năm 2008. Trước đó, từ năm 2005 đến hết năm 2007, Trung tâm Bản quyền VMG đại diện cho tập đoàn VNPT (trong đó có báo điện tử VNN) đã tiến hành ký hợp đồng về tác quyền âm nhạc với TTBVQTGAN và mọi thứ trước năm 2008 vẫn “êm đẹp”.

Trang Nhạc Việt Plus của VietNamNet

Đại diện phía VMG, ông Trần Quang Hải, Giám đốc Trung tâm Bản quyền cho rằng : “Điểm đáng lưu ý trong vấn đề bản quyền, theo tinh thần của các Công ước quốc tế, là: Thỏa thuận mức phí bản quyền giữa chủ sở hữu sản phẩm âm nhạc và người tiêu dùng. Sở dĩ có chữ “Thỏa thuận” là vì không thể áp mức phí bản quyền tại các nước có ngành công nghiệp giải trí phát triển mạnh như Mỹ, Pháp... vào những nước có ngành công nghiệp giải trí non trẻ được”. Cũng theo ông Hải, Trung tâm Bản quyền VMG “đã tiến hành song song cả hai biện pháp: Ký thông qua Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam và bổ sung thêm bằng cách ký trực tiếp (với các tác giả-PV)”. Ông cũng cho rằng lý do của việc làm này là bởi sự khó khăn hay áp đặt giá của phía TTBVQTGAN, và làm như vậy, các nhạc sĩ cũng đỡ bị “mất” 25% phí cho TTBVQTGAN.

Lợi thì có lợi…

Gần 1 tháng sau khi diễn ra cuộc tranh luận khá “sôi nổi” trên các mặt báo của các bên liên quan xung quanh kiến nghị của các nhạc sĩ, ngày 2/7 vừa qua, Bộ VH - TT&DL đã có công văn trả lời gửi tới TTBVQTGAN, VTV, VOV, VTC và

Vấn đề ở đây là, nếu không đạt được thỏa thuận, tức là “bên mua” sẽ muốn trả tiền trực tiếp cho “người có” (các nhạc sĩ và những người chủ sở hữu bản quyền) thì trước mắt hai bên cùng có lợi-bên mua phải trả ít hơn, bên nhận lại được nhận “trọn gói” (không “mất” phí 25%). Nhưng như vậy, toàn bộ quá trình xây dựng TTBVQTGAN mấy năm qua đổ xuống sông xuống biển. Và hơn thế, câu chuyện chuyên nghiệp tác quyền lại trở về tình trạng “mo” như ngày nào. Điều phải giải quyết chính là “niềm tin” của các “bên mua” dành cho TTBVQTGAN mà thời gian qua đang có nhiều dấu hỏi. Niềm tin ấy đương nhiên phải xây dựng trên cơ sở hiểu biết trước khi được “thông cảm".