Ông Phan Anh Tú, TTK LĐBĐ Hà Nội: Bóng đá cần phải “vị nghệ thuật”

(TT&VH Cuối tuần) - Cựu Tổng thư ký (TTK) Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) Phan Anh Tú đã hai lần sang Đức học chuyên tu bóng đá nên ông có góc nhìn khá sâu sắc không chỉ về bóng đá Đức. Ông còn nổi tiếng ở khía cạnh là một chuyên gia bình luận bóng đá trên truyền hình.

Người Đức rất thực tế

* Nhớ lại những năm tháng tu nghiệp bên Đức, cảm giác lúc này của ông thế nào?

- Vào các năm 1993 và 1996, tôi có cơ hội tới Đức để hàm thụ kiến thức bóng đá cũng như các bộ môn chuyên sâu trong thể thao. Họ không chỉ trang bị cho chúng tôi kiến thức vững vàng về đào tạo bóng đá, mà cả lý luận, sức khỏe, y học, tâm sinh lý... áp dụng vào việc thực hành - đào tạo trong bóng đá. Gần 2 năm được học tập tại thành phố Leipzig rồi Herne giúp tôi mở mang kiến thức và có một cái nhìn sâu hơn về nghề nghiệp của chính mình. Những gì tôi đã và đang áp dụng vào công việc đều nhờ những năm tháng du học tại Đức.

* Những năm tháng đó ông rút ra được điều gì về người Đức, văn hóa Đức, thái độ làm việc, tính khoa học Đức và bóng đá Đức?

- Thứ nhất, các chương trình giảng dạy dù cơ bản nhất cũng rất thiết thực, ít rườm rà mà tập trung giải quyết vấn đề cốt lõi cho người học. Có nghĩa, các kiến thức được gắn chặt với thực tế. Các học viên có thể thực nghiệm ngay trên mô tế bào cơ xương ở phòng thí nghiệm, ngay khi nghe thầy giảng dạy trong một tiết y học thể thao. Thứ hai, các bài học được chuyên sâu hóa theo từng lĩnh vực cụ thể và tùy trình độ mà số giờ học nâng cao được xếp chi tiết và rất hữu dụng để các huấn luyện viên (HLV) có thể bắt tay vào công việc. Đó chính là vấn đề cốt lõi tạo nên phẩm chất Đức: Kỷ luật, tư duy nặng phần thực tiễn và luôn nhìn thẳng vào vấn đề để giải quyết sao cho tốt nhất.

Ông Goetz cần nhiều thời gian

* Thời đó, ông có biết gì về Falko Goetz? Cảm nhận của ông về ông Goetz thế nào?

- Thú thực là thời điểm ấy, tôi không biết nhiều về Falko Goetz. Vì mãi năm 1997, ông ta mới bắt đầu làm HLV đội trẻ Hertha Berlin sau khi treo giày. Cảm nhận chung của tôi về các HLV người Đức là họ rất nghiêm khắc, kỷ luật và đòi hỏi rất cao sự chuyên nghiệp. HLV Đức thích sự cạnh tranh quyết liệt ngay từ buổi tập và đặt sự hiệu quả bên cạnh tinh thần máu lửa trong mỗi cầu thủ. Tôi linh cảm Goetz thực sự là người có tài và cũng có nhiều kinh nghiệm cầm quân. Còn khả năng thành công của ông ấy tới đâu thì còn phải chờ thời gian mới khẳng định được.

* Theo ông, chúng ta chọn HLV Đức lúc này là hợp lý?

- Người Nhật có được thành công vượt bậc như bây giờ cũng nhờ sự đầu tư có trọng điểm. Đầu tiên, liên đoàn mời HLV tới từ Brazil nhằm nâng tầm kỹ thuật và khả năng xử lý với trái bóng cho cầu thủ. Khi cảm giác đã ổn thỏa, người Nhật mới chuyển qua học kỷ luật và khả năng phối hợp bóng. Tôi nghĩ việc VFF chọn HLV người Đức cũng có cái lý và các cầu thủ của chúng ta cần hướng tới sự kỷ luật và khả năng phối hợp. Đó có lẽ là chìa khóa để bóng đá Việt Nam đi tìm được sự ổn định và tìm được những cái mới bổ sung vào cái tốt, cái hay mà HLV Henrique Calisto để lại.

* Điều ông lo lắng nhất cho Goetz là gì? Ông nghĩ HLV Goetz có quá nóng tính hay không?

- HLV Goetz có tài năng nhưng ông ấy cần phải biết cảm nhận và ứng dụng kinh nghiệm của mình như thế nào, để giúp bóng đá Việt Nam có một hướng đi mới trong 2 năm tới. Cái khó là nếu chọn lối chơi đẹp mắt và hài lòng người hâm mộ, như cách HLV Calisto đã làm, thành tích sẽ chỉ có trong thời gian ngắn. Bởi lối chơi của tuyển Việt Nam vẫn dễ bị bắt bài nếu đối phương chơi phòng ngự và kỷ luật. Nhưng dưới thời HLV Alfed Riedl chẳng hạn, tuyển Việt Nam có thành tích rất ổn định, nhưng bị chê là khô khan và thiếu đi chút ngẫu hứng cần thiết. Việc ông Goetz nghiêm khắc, nóng tính... chỉ là phần nổi tảng băng. Quan trọng là khả năng ứng dụng và linh hoạt của ông Goetz tới đâu, thì thành công tới từng ấy.

* Theo ông, đội tuyển quốc gia và đội tuyển U23 chúng ta đang thiếu gì? Phải chăng đó là vấn đề thủ lĩnh?

- Tôi không nghĩ như vậy. Tuyển Việt Nam vẫn trong thời kỳ quá độ khi HLV Calisto ra đi. Ông Goetz chẳng dại gì bỏ đi những cái hay mà người đồng nghiệp đã tạo được. Cái khó của ông Goetz là phải cải thiện về sức khỏe, sự kỷ luật và lối chơi mới mang cá tính của mình. Tôi nghĩ điều Goetz cần làm là ngoài mạnh dạn đưa những cầu thủ trẻ như Văn Quyết, Trọng Hoàng... trở thành trụ cột, ông cần khai quật những viên ngọc thô có giá trị trong thời gian tới. Chỉ làm được thế mới hy vọng ông Goetz áp đặt được triết lý của mình và định hình “chất” Đức cho bóng đá Việt Nam.

* Theo ông, chúng ta có hy vọng gì ở SEA Gameas 26?

- Chưa thể nói rằng ông Goetz sẽ giúp chúng ta vô địch SEA Games 26 được. Bởi thành công không tự nhiên mà có và có đưa HLV giỏi hơn về chưa chắc làm tốt hơn ông Goetz. Cái đơn giản là bóng đá Việt Nam còn những khiếm khuyết nằm ở nhiều vấn đề mang tính nội tại và cần thời gian để thay đổi từ trong bản chất. Tôi nghĩ ông Goetz cần thời gian để hiểu được ngóc ngách bóng đá Việt Nam.

Bóng đá Thủ đô đã có dấu hiệu hồi sinh

* Bóng đá Hà Nội đang có dấu hiệu hồi sinh. Lâu lắm rồi, mới có một đội vô địch. Ngày Hà Nội.T&T đăng quang, ông - với tư cách TTK LĐBĐ Hà Nội - có cảm xúc gì?

- Không thể nói các đội bóng Hà Nội thiếu danh hiệu, Hòa Phát Hà Nội hay Hà Nội.ACB từng vô địch Cúp Quốc gia đó thôi. Nhưng chức vô địch V-League thực sự nhiều cảm xúc lẫn hạnh phúc bởi quá lâu rồi một đại diện bóng đá Thủ đô xưng vương ở giải đấu số 1 quốc gia.

Là TTK LĐBĐ Hà Nội, tôi chỉ có trách nhiệm tham mưu cho các CLB. Còn cách đầu tư, quan điểm làm bóng đá lại tùy ông bầu. Dù có lúc thăng trầm, nhưng các bạn cũng thấy không nơi đâu các ông bầu lại kiên trì và có tình yêu bóng đá lâu dài như ở Thủ đô. Ngay anh Kiên (Hà Nội.ACB), anh Long, anh Tuấn (Hòa Phát Hà Nội) đều không bỏ bóng đá. Đó là cái đáng quý và khẳng định bóng đá Thủ đô không có kiểu “sáng nở, tối tàn” như nhiều nơi khác.

Nhiệm vụ của LĐBĐ Hà Nội và các CLB là sẽ cố gắng phát hiện những cầu thủ giỏi hơn, nâng tầm chuyên nghiệp đội bóng và đưa khán giả trở lại sân đông đảo.

Bóng đá cần “vị nghệ thuật”

* Sau 11 năm lên chuyên, điều ông tâm đắc nhất với bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam là gì?

- Đấy là bóng đá chuyên nghiệp đã có tác dụng đáng kể. Đầu tiên là người làm bóng đá - từ lãnh đạo VFF tới CLB, cầu thủ - đều chuyên nghiệp hơn. Các văn bản pháp quy đã chặt chẽ và đáp ứng thực tiễn bóng đá nước nhà. Các đội bóng biết dùng tiền để đầu tư và mua sắm cả những ngôi sao tầm thế giới. Cầu thủ ta được cọ xát với nhiều cầu thủ ngoại và không còn e ngại mỗi khi phải ra quốc tế thi đấu nữa. Một cảm hứng trở thành cầu thủ chuyên nghiệp đã nhiễm vào các cầu thủ trẻ...

* Đầu năm 2005, ông từng lên thay TTK VFF Phạm Ngọc Viễn một thời gian, quá trình đó ông đã làm được gì mà thấy tâm đắc?

- Điều tôi tâm đắc nhất khi làm TTK VFF chính là tách hẳn ra cấp quản lý - điều hành giải đấu so các nhiệm kỳ trước. Cấp quản lý được tách bạch hoàn toàn và luôn linh động trong việc sắp xếp công việc. Dù cấp trên bị thay thế sau mỗi nhiệm kỳ bầu chọn, bộ phận điều hành vẫn bất biến và duy trì sự ổn định. Chứ thời điểm trước, trưởng giải cũ nghỉ việc là cả một ban bệ phải bình bầu lại từ đầu. Việc đó lãng phí và vô tình làm chậm quá trình chuyên nghiệp hóa. Cùng với đó, VFF cũng đứng ra tổ chức thành công vòng bảng Asian Cup 2007, giải vô địch bóng đá nữ châu Á hay một số giải đấu lớn khác.

* Cuộc đua ở V-League lẫn hạng Nhất đang giảm nhiệt do các quy định lên xuống hạng không được lòng “dân”...

- Tôi thấy lạ, sao các CLB không kêu ca trước khi ký vào biên bản nhất trí các quy định lên - xuống hạng. Muốn giải đấu minh bạch các CLB phải tự quyết định việc thành lập công ty cổ phần bóng đá. LĐBĐ châu Á hay VFF cũng chỉ khuyến khích và đưa hạn định chuyển đổi mô hình. Còn bản thân các CLB mới là người quyết định sự sòng phẳng và hấp dẫn cuộc chơi. Tiếc rằng một số CLB vẫn kiểu “ăn đong” qua từng năm mà chưa có lộ trình thực sự để làm bóng đá chuyên nghiệp một cách nghiêm túc. Đó là phần chìm của tảng băng và mặt trái của cơ chế cũ vẫn tồn tại trong V-League.

* Ông là một BLV bóng đá tinh tế, những phút giây bình luận trên truyền hình mang lại trong ông cảm giác gì?

- Muốn làm bóng đá, cần phải có đam mê và kiến thức chuyên sâu. Những người làm bóng đá không giấu nghề mà phải truyền thụ và giúp những người xung quanh mình hiểu được cái hay, cái đẹp của bóng đá. Thực sự khi lên sóng truyền hình, tôi lại được thả hồn để nói tới những pha phối hợp nhuần nhuyễn, hay những pha ghi bàn được coi là tuyệt tác. Theo tôi, bóng đá luôn phải “vị nghệ thuật”, phải nghĩ đến việc đá đẹp phục vụ khán giả. Tôi thấy cái đẹp trong bóng đá ngày càng bị đối xử phũ phàng. Bản thân tôi cũng thừa nhận mình rất “phiêu” và thực sự hào hứng khi làm BLV bóng đá.

* Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

Mộc Miên(thực hiện)