Công bố 45 đầu sách bị in lậu: NXB Trẻ sẽ khởi kiện!

07/01/2009 10:45 GMT+7 | Văn hoá

(TT&VH) - Mặc dù từng phát biểu trên TT&VH là “chúng tôi không đủ thời gian và kiên nhẫn để đi hầu tòa”, nhưng cuối cùng thì sự kiên nhẫn đã có giới hạn, và sáng qua 6/1/2009, tại cuộc gặp gỡ báo chí đầu năm, NXB Trẻ tuyên bố sẽ khởi kiện các đơn vị xâm phạm bản quyền 2 cuốn sách (với nhan đề dịch ra là): "151 sáng kiến để gia tăng doanh số bán hàng" và “Tân tác Long Hổ Môn”.

Bà Quách Thu Nguyệt, Giám đốc NXB Trẻ

- Cuộc chiến của NXB Trẻ vẫn tiếp tục kéo dài, đó là đấu tranh chống in lậu và chống xâm phạm bản quyền. Riêng từ năm 2007 đến cuối 2008, tổng số đầu sách in lậu và xâm phạm bản quyền là 45 (đó là chưa kể những trường hợp chưa phát hiện). Năm tác phẩm mới tung ra đầu tháng 12 cũng đã bị in lậu. Có những biến tướng của việc xâm phạm bản quyền mà tôi thực sự không thể hình dung nổi. Người ta sẵn sằng đóng dấu tên của mình với tư cách “biên soạn” vào tác phẩm dịch như cuốn gần đây là 151 sáng kiến để gia tăng doanh số bán hàng (đề tên là Th.S Nguyễn Quốc Tòng (Viện Kinh tế TPHCM) do do Cty Nhân Văn liên kết với NXB Thanh Hóa xuất bản). Trong khi đó sách gốc (nhan đề 151 quick ideas to increase sales) đã được NXB Trẻ mua bản quyền của 1 NXB ở Mỹ. Biến tướng đến mức độ như thế thì tôi không thể hình dung ra sự nhiễu nhương đang diễn ra trong lĩnh vực xuất bản.

Chúng tôi đã kết cứu rất nhiều, cuộc chiến càng ngày càng biến tướng tinh vi hơn. Chúng tôi không còn kỳ vọng nhiều vào các cơ quan quản lý nữa. Chúng tôi phải tự cứu lấy mình.

* Và NXB sẽ khởi kiện?

- Đúng vậy. Việc xâm phạm bản quyền, đã tới lúc mình không còn chấp nhận giải pháp nhân nhượng theo kiểu “chỗ đồng nghiệp với nhau” nữa. Đã tới lúc phải xử lý bằng luật pháp và chúng tôi đã thuê luật sư để tiến hành các bước cần thiết để khởi kiện.

* Cụ thể là khởi kiện việc xâm hại tác phẩm nào?

- Chúng tôi sẽ khởi kiện việc xâm phạm bản quyền cuốn Tân tác Long Hổ Môn và cuốn 151 sáng kiến để gia tăng doanh số bán hàng. Tân tác Long Hổ Môn là bộ truyện tranh của một NXB ở Hồng Kong (Trung Quốc), chúng tôi đã mua bản quyền với giá nửa tỷ đồng đang trong quá trình dịch thuật thì đã bị NXB Văn hóa Thông tin và Cty Nhân Văn xâm phạm. Còn cuốn 151 sáng kiến để gia tăng doanh số bán hàng thì bị xâm hại như tôi vừa nói (báo chí cũng đã nêu vụ việc này rồi). Luật sư sẽ tiến hành xác định các thiệt hại của NXB Trẻ (thiệt hại được xác định bằng giá trị tiền mặt mà NXB mua bản quyền, hoặc lợi nhuận mà NXB Trẻ sẽ được thụ hưởng khi khai thác đầu sách đó; và các thiệt hại về mặt thương hiệu…) Hiện luật sư đang tổng hợp lại để chuẩn bị khởi kiện. Đây có thể là vụ kiện đầu tiên của NXB Trẻ trong việc bảo vệ bản quyền của mình.

Cuốn sách vi phạm bản quyền (trái) và sách gốc do NXB Trẻ

đã mua bản quyền (phải)

* Như bà vừa nói, NXB Trẻ không kỳ vọng nhiều vào các cơ quan mà sẽ tự cứu mình trong cuộc chiến với sách lậu?

- Thực ra lâu nay, NXB Trẻ cũng đã có những giải pháp để chống sách lậu như nâng cao chất lượng in ấn, dùng một số kỹ thuật trong in ấn để hạn chế bị in lậu. Nhưng thực tế là các giải pháp đó đã thất bại vì giới sách lậu vẫn làm được. Chúng tôi cũng đã nhờ các cơ quan chức năng vào cuộc, nhưng cuối cùng cũng chưa đi tới đâu. Vì thế, chúng tôi đang xây dựng chuyên đề để tìm giải pháp đồng bộ chống sách lậu, chứ không chỉ dựa vào một vài biện pháp đơn lẻ. Chẳng hạn, giống như trước đây trong lĩnh vực băng đĩa, các nhà sản xuất phải cạnh tranh với băng đĩa lậu bằng chính giá cả của băng đĩa...

* Luật Xuất bản (mới) đề ra quy định mới về chống sách lậu là các cơ sở phát hành sách phải có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của xuất bản phẩm. Bà nghĩ sao về giải pháp này?

- Thật ra, họ (một số cơ sở phát hành) vừa mua sách thật của mình, nhưng đồng thời cũng trà trộn sách lậu vào đó để bán, do đó họ vẫn có hóa đơn hợp pháp... Tôi nghĩ rằng chống sách lậu vẫn phải chờ những giải pháp đồng bộ, quyết liệt và lâu dài. Giống như hành vi ứng xử với hoa trong Lễ hội Phố hoa Hà Nội vừa qua, gốc rễ sâu xa của nó vẫn là nền tảng giáo dục. Tôi nghĩ vấn đề bản quyền cũng vậy. Tôi đi các nước thấy trẻ em bên đó không mua sách in lậu vì các em được giáo dục từ bé chuyện phải tôn trọng bản quyền… Tôi có ý tưởng là chương trình điểm sách trên truyền hình, bên cạnh việc điểm sách mới, còn thông báo về những cuốn sách in lậu hay bị in lậu, qua đó giáo dục ý thức về việc tôn trọng tác quyền. Tôi cũng ao ước thực hiện ý tưởng là lập một quầy sách của NXB Trẻ ở phố Đinh Lễ, Nguyễn Xí để bán sách, cạnh tranh với sách lậu…

* Trở lại với việc khởi kiện, cũng đã có một số vụ việc vi phạm bản quyền mà phía bị hại ban đầu rất quyết tâm khởi kiện, nhưng sau đó lại “đánh trống bỏ dùi” vì nể nang hoặc vì “hòa giải” với nhau. Bà nghĩ sao?

- Từ kinh nghiệm của lần “hòa giải” trước và từ diễn biến của 2 vụ xâm phạm bản quyền này, thì tôi nghĩ rằng sẽ không thể có sự hòa giải nữa mà sẽ phải đi tới pháp đình thôi.

Hoàng Nhân