Nhạc sĩ Trương Quý Hải: 12 năm cho 1 trường ca mừng Đại lễ

02/10/2010 12:19 GMT+7 | Âm nhạc

(TT&VH) - Nghe tin nhạc sĩ Trương Quý Hải, tác giả Hà Nội mùa vắng những cơn mưa vừa hoàn thành xong một bản trường ca chào mừng 1.000 năm Thăng Long, điện thoại hỏi thăm, anh hồ hởi “Đến đây nghe thử!”.

>> Nhật ký Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội

Xúc động và tự hào! Đó là cảm giác của phóng viên TT&VH khi được nghe bản demo trường ca Người Việt Nam mà nhạc sĩ cho thưởng thức.

Tác phẩm gồm 5 chương. Chương 1: Người Việt Nam, là tiếng hát ca ngợi con người của dân tộc anh hùng “đạp bằng bão tố, sóng gió, anh dũng phi thường quật cường sức sống...”. Chương 2: Hải đội Hoàng Sa là hào khí từ chiến công “trùng trùng trùng sóng cưỡi sóng” của những hùng binh gìn giữ bờ cõi hàng trăm năm trước. Chương 3 mang tên Đoàn viên. Chương 4:- Đêm trắng, nhìn lại con đường gian nan thấm đẫm mồ hôi và nước mắt của bao lớp người Việt Nam. Chương 5: Cho con là người Việt Nam.

Cảm hứng từ Quốc ca

Nhạc sĩ Trương Quý Hải tâm sự:

- Không biết bạn có tin không, nhưng tôi mất tới 12 năm mới hoàn thành xong trường ca này đấy.

Những ý tưởng đầu tiên về tác phẩm này được hình thành lần đầu tiên vào mùa Xuân năm 1998. Tôi lúc đó đang là cán bộ Thành đoàn Hà Nội, vừa dự Liên hoan âm nhạc chào mừng ngày thành lập Đoàn (26/3) xong. Nghe những tác phẩm ca ngợi quê hương, đất nước, bỗng nhiên tôi nảy ra ý tưởng sáng tác một ca khúc ca ngợi con người Việt Nam, con người của một dân tộc phi thường mà thế giới phải kính trọng. Ấy thế nhưng chỉ cầm bút viết được vài dòng nhạc là... tịt. Chắc rằng khi ấy tôi chưa có đủ năng lực cũng như vốn sống để làm nên tác phẩm lớn như vậy.

* 12 năm, có vẻ thời gian ấp ủ hơi lâu. Nhưng động lực nào khiến anh hoàn thành được nó hôm nay?

- Mãi đến cuối năm 2009, khi cả nước bắt đầu nô nức chuẩn bị chào đón năm thủ đô tròn 1.000 tuổi, cái ý định viết tiếp trường ca của tôi được nhen nhóm trở lại. Các nhạc sĩ có những tác phẩm chào mừng Đại lễ, tôi cũng muốn góp một phần.

* Khi bắt tay viết tác phẩm trở lại, anh có gặp khó khăn như trước đó 11 năm?

- Trong thời gian nghỉ Tết Canh Dần, tôi đã hoàn thành chương 1. Ra Giêng là đến chương 2. Một điều đặc biệt là chương 2 được sáng tác từ nguồn cảm hứng dồi dào sau khi đọc loạt bài về Hải đội Lý Sơn kiêm quản Hoàng Sa và Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa trên báo điện tử VietNamNet. Đọc mà xúc động đến rơi nước mắt! Các chương 3, 4, 5 cũng lần lượt được hoàn tất trước nửa đầu năm 2010.

* Anh có thể giới thiệu kỹ hơn về đặc điểm âm nhạc của tác phẩm?

- Trong trường ca này, tôi vận dụng tối đa ngôn ngữ âm nhạc truyền thống Việt Nam. Đó là chất liệu dân ca đồng bằng Bắc bộ và Tây Bắc ở chương 1, dân ca Nam Trung bộ và Nam bộ ở chương 2. Chương 3 dùng hoàn toàn âm điệu dân ca miền Trung, chương 4 trở lại với các làn điệu dân ca Bắc bộ và chương 5 có âm hưởng của rừng núi Tây Nguyên, trong đó là các làn điệu dân ca Ê Đê và một chút lời ru Bắc bộ.

Tôi đặc biệt thích thú khi đưa được vào chương 2 tiết tấu cổ của tiếng trống Tứ liên (tùng/tùng/tùng/tùng) - trống báo hộ đê và trống Ngũ liên (tùng tùng tùng/ tùng tùng) - trống giục ra trận của ông cha ta. Đây là gợi ý của nhạc sĩ Quang Vinh mà anh tôi rất lấy làm tâm đắc.

Còn khi phối khí, tôi dùng khí nhạc của dàn nhạc giao hưởng, cùng với xuất hiện nổi bật của một số loại nhạc cụ dân tộc như đàn bầu, sáo, cùng dàn nhạc nhẹ hiện đại. Ý đồ của tôi là muốn trường ca này được thể hiện theo màu sắc khí nhạc phương Tây nhưng chơi theo âm hưởng và lối hòa thanh Việt Nam.

* Chắc trước khi sáng tác trường ca này, anh cũng nghe nhiều bản trường ca của các nhạc sĩ đàn anh để học hỏi, rút kinh nghiệm?

- Trong tác phẩm của mình, tôi có lấy cảm hứng từ một số nguồn. Như chương 1 lấy cảm hứng từ Quốc ca, tôi mượn của nhạc sĩ Văn Cao mấy ca từ “bước chân đường gập ghềnh xa”. Riêng chương 3 “Đoàn viên”, thì đúng là có lấy cảm hứng, nhưng là từ ý nghĩa trường ca Hội trùng dương của Phạm Đình Chương.

Tự dàn dựng để chào mừng Đại lễ

* Tác phẩm đã hoàn thành, vậy anh dự định dàn dựng, biểu diễn để chào mừng Đại lễ 1.000 năm Thăng Long ra sao?

Bản demo trường ca Người Việt Nam có thể tải ở: http://nhac.zing.vn/nhac/bai-hat/nghe-nhac/Nguoi-Viet-Nam-Truong-Quy-Hai.IW6CAEB0.html

- Trường ca này được hoàn thành không chỉ chào mừng Đại lễ 1.000 năm Thăng Long, mà còn tặng cho đất nước nhân kỷ niệm Quốc khánh lần thứ 65. Trước mắt, tôi đang dàn dựng cho dàn hợp xướng của anh chị em CBNV Công ty FPT trình diễn. Anh chị em cũng háo hức lắm. Ít nhất, ra mắt được tác phẩm cũng đã là một cách để chào mừng Đại lễ. Cũng đã một số anh em đồng nghiệp đã nghe thử, nói chung mọi người ủng hộ lắm.

Còn biểu diễn quy mô thì tôi chưa nghĩ đến, vì dàn dựng quy mô phức tạp lắm, như phải có dàn dây, các nhạc cụ solo tập riêng nữa....Nhưng ngay từ khi viết, tôi đã hình dung và ước muốn những giọng ca nổi tiếng sẽ hát tác phẩm của mình, như NSND Quang Thọ hát chương 1, một giọng dân ca như NSND Thu Hiền hát chương 3 và nhất là muốn được NSND Y Moan hát chương 5, chương mang đậm chất núi rừng Tây Nguyên, nhưng tiếc rằng dự định không thực hiện được. Ngoài ra, ở chương 3 “Đoàn viên”, nếu có được những giọng ca hải ngoại cùng hát nữa thì thật sự ý nghĩa.  

Xin cảm ơn anh!

Mã Giang (Thực hiện)

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm