(TT&VH) - Trong SGK Tiếng Việt lớp 2, tập 1 (bộ mới), nhà văn Phong Thu có một mẩu truyện ngắn, in vừa vặn một trang sách. Truyện mang tên Người thầy cũ, kể về một người học trò cũ, nghịch ngợm leo lên cửa sổ lớp nhưng chỉ bị thầy nhắc nhở chứ không bị phạt, nhưng qua ánh mắt rất buồn của thầy, cậu học trò đã hối hận và nhớ mãi để không bao giờ lặp lại hành vi ấy nữa…
Đến bây giờ, những nhân vật trong truyện đều đã lên lão, còn “người thầy cũ” là “lão này đây chứ ai!” - nhà văn Phong Thu trễ mắt kính, trỏ ngón tay vào chính mình, nói.
Từng làm “khổ” thầy dạy văn bằng những bài văn
Nhà văn Phong Thu thời trẻ
Năm 24 tuổi, nhà văn Phong Thutheo học Trường Sư phạm miền núi T.Ư. Trong số các thầy dạy ông, có một thầy dạy văn, hơn ông 7 tuổi, rất quý ông. Mỗi lần chấm văn cho lớp xong, người thầy này vẫn thường phải gặp riêng ông “nhắc nhở” về cách làm văn:
“Bài của anh viết hay lắm, văn chương thì đẹp lắm, thế nhưng nó không phải văn trường ốc. Văn ở trong nhà trường không phải văn để đăng báo. Anh có tài thật, có năng khiếu văn chương thật nhưng viết văn như anh chỉ hợp với văn đăng báo thôi. Thế nhưng cho anh điểm 4 thì không nỡ, mà cho anh điểm 5 thì phá cách, vậy nên, tôi cho anh điểm 5 (tương đương điểm 10 bây giờ), nhưng mà là 5 trừ (5-).
Nhà văn Phong Thu kể: “Thầy giáo dạy văn mỗi khi gặp tôi đều bảo, chấm văn của cậu tôi... mệt lắm. Tôi hỏi sao văn em lại làm thầy mệt thì ông bảo, cậu dẫn chứng mới quá, sách người ta vừa in xong, cảm giác hãy còn nguyên mùi mực cậu cũng dẫn vào bài làm văn. Cậu đã dẫn chứng vào bài rồi thì đương nhiên để “kiểm tra thông tin” có chính xác hay không, buộc tôi lại phải đi tìm mua sách để đọc”. Mà đúng thật, ngày ấy, tôi mê sách lắm, cứ ra hiệu sách mà thấy có cuốn mới ra là thể nào cũng xoay tiền mua bằng được. Trong khi làm bài tập làm văn, nhất là văn học sử, nếu tôi thấy cuốn nào hợp là “tương luôn” vào bài làm văn của mình. Có lần thầy “dọa”, lần sau nếu cậu mà còn dẫn những thông tin ở sách mới vào là tôi hạ điểm cậu. Cậu dẫn nhiều thì tôi phải mua sách nhiều,... mệt lắm”.
Minh họa truyện Người thầy cũ của nhà văn Phong Thu trong SGK
Người thầy luôn “bị mệt” mỗi khi chấm văn của nhà văn Phong Thu hiện vẫn còn sống, tên là Lương Gia Ninh, hiện ở số 5 phố Tràng Thi, Hà Nội. Nhà văn Phong Thu cho biết, trước đây cả thầy lẫn trò còn khỏe thường vẫn hay chạy qua, chạy lại thăm hỏi nhau, nhưng giờ già yếu như nhau rồi thì chịu, muốn biết tình hình của nhau chỉ còn cách gọi điện hoặc... biên thư. Cho đến tận bây giờ, nhà văn Phong Thu vẫn còn lưu giữ rất nhiều lá thư viết tay của thầy Ninh gửi ông từ năm nảo, năm nào...
… đến cậu học trò giờ là đại tá
Năm 1957, nhà văn Phong Thu làm hiệu trưởng một trường cấp 1 ở một xã miền núi huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình.
Tuy là hiệu trưởng nhưng ông vẫn phải dạy lớp 4 (thời ấy, lớp 4 đã là lớp cuối cấp như lớp 5 thời bây giờ). Lớp 4 mà nhà văn Phong Thu dạy “đầu trái mái hè” với lớp 3, hai lớp chỉ cách nhau một tấm liếp nứa tạm bợ, lớp này nói, lớp bên cũng nghe thấy. Lớp 3 bên cạnh có một cậu học sinh rất nghịch ngợm, bướng bỉnh và thường làm cho rất nhiều thầy cô giáo... “nóng mặt”.
Một trong số rất nhiều những bài văn đạt điểm tuyệt đối của nhà văn Phong Thu do thầy Lương Gia Ninh chấm từ những năm 1960
Nhà văn Phong Thu kể: “Tôi ngày ấy giảng bài, nói lại to nên hầu như lớp bên cạnh đều nghe thấy. Một hôm tôi giảng bài có nói về một cậu bé ở trên thuyền, do nghịch quá mà rơi xuống sông. Tôi chưa kịp hỏi học trò lớp mình thì cậu ta từ bên kia liếp thò đầu qua nói rất to: “Ngã xuống sông thì... ch...ế...t!”. Tôi bực quá, quyết định đình chỉ học cậu bé 2 ngày, không được đến trường. Sau hai ngày “thụ án” xong, cậu bé lại quay lại trường nhưng tôi đã thấy cậu ăn mặc gọn gàng hơn, lễ phép hơn, chăm học hơn và ngoan ngoãn hơn...”.
Thế rồi cậu bé ấy cứ thế lớn lên, rồi trở thành anh bộ đội, rồi biết tôi làm ở báo Thiếu niên Tiền phong nên anh ta cũng viết bài gửi đăng báo. Sau năm 1975, anh ta xuất ngũ, về làm ở báo Hậu cần, sau chuyển qua báo Quân đội nhân dân. Trước khi về hưu, cậu ta phụ trách tờ báo Quân đội nhân dân cuối tuần, giờ mang quân hàm đại tá, tên là Phạm Quang Đẩu.
“Hàng năm, cứ đến ngày Hiến chương các nhà giáo 20/11, Đẩu vẫn tìm đến chúc tết thầy, còn bình thường, một hai tháng Đẩu vẫn qua đây chơi. Tôi bảo Đẩu gọi tôi là anh thôi vì tôi hơn cậu ấy có 12 tuổi chứ mấy... nhưng Đẩu không nghe! Đấy, cậu học trò lớp 3 năm xưa bị tôi phạt đuổi học 2 ngày chính là đại tá Phạm Quang Đẩu bây giờ đấy”.
*
Người thầy cũ (SGK Tiếng Việt lớp 2, tập 1 - Bộ mới) của nhà văn Phong Thu chính là sự pha trộn của những ký ức về người thầy giáo dạy văn đến cậu học trò giờ mang quân hàm đại tá, cộng với kỷ niệm về những ngày còn đứng trên bục giảng của ông. Nhà văn Phong Thu cho biết: “Khi viết, tôi phải tạo ra tình huống để cảm hóa người đọc, mà ở đây là các em thiếu nhi. Chẳng hạn như, trong truyện có chi tiết học trò bị thầy giáo phạt nhưng học trò không oán thầy mà vẫn nhớ thầy, kính thầy.”
Kỳ sau (Chủ Nhật, 30/8): Việt Nam chưa có nền “văn học nhà trường”
HLV của Carlos Alcaraz đã nhấn mạnh cách tiếp cận tập luyện “tắc kè hoa” của tay vợt người Tây Ban Nha là yếu tố then chốt giúp anh đánh bại Jannik Sinner trong trận chung kết US Open 2025.
Cặp vợ chồng nổi tiếng của cầu lông Việt Nam – Nguyễn Tiến Minh và Vũ Thị Trang – có ngày ra quân với hai kết quả trái ngược tại giải cầu lông quốc tế Yonex Sunrise Vietnam Open 2025, khai mạc chiều 9/9 tại Nhà thi đấu Nguyễn Du (TP.HCM).
Trong bóng đá, đôi khi một khoảnh khắc đủ để thay đổi sự nhìn nhận về một cầu thủ. Với Nguyễn Thanh Nhàn, cú sút quyết đoán ở phút 70 trong trận gặp U23 Yemen tối 9/8 tại sân Việt Trì đã đưa anh trở thành "người hùng", giúp U23 Việt Nam toàn thắng vòng loại bảng C U23 châu Á 2026.
Hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946 - 6/1/2026), chiều 9/9, tại Nhà Quốc hội, Đảng ủy Quốc hội phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Quốc hội Việt Nam - 80 năm hình thành và phát triển”.
Ngày 9/9, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc ký ban hành Nghị quyết số 5/2025/NQ-CP của Chính phủ về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam.
Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cho biết: tính đến 16 giờ ngày 8/9, Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba với chủ đề "65 năm Nghĩa tình Việt Nam - Cuba" đã đạt 421,5 tỷ đồng (gấp hơn 6,4 lần so với mục tiêu ban đầu).
HLV Kim Sang Sik khẳng định ông và các học trò đã rút ra được nhiều bài học sau vòng loại U23 châu Á 2026, trong đó vấn đề đáng lưu ý nhất chính là sự bình tĩnh.
Tối ngày 9/9/2025, U23 Indonesia đã phải nói lời chia tay với giấc mơ tham dự Vòng chung kết (VCK) U23 châu Á 2026 sau trận thua 0-1 trước U23 Hàn Quốc tại vòng loại.
U23 Việt Nam đã xuất sắc giành chiến thắng 1-0 trước U23 Yemen trong trận đấu quyết định tại vòng loại U23 châu Á 2026, qua đó chính thức giành vé tham dự Vòng chung kết (VCK) với vị trí nhất bảng.
Ông Al Sunaini, HLV trưởng đội tuyển U23 Yemen thừa nhận U23 Việt Nam tận dụng cơ hội tốt hơn nên xứng đáng giành chiến thắng cùng tấm vé lọt vào VCK U23 châu Á 2026.
Nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam (tiền thân là Trường Mỹ thuật Đông Dương 1925–2025), triển lãm “Hình họa và tượng tròn nghiên cứu” đã chính thức khai mạc ngày 9/9 tại Hà Nội, giới thiệu đến công chúng những tác phẩm tiêu biểu của nhiều thế hệ sinh viên nhà trường trong một thế kỷ đào tạo.
Chiều 9/9, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng chủ trì cuộc họp về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Ngày 9/9, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp Hà Nội phối hợp với các đơn vị liên quan bơm nước từ hồ Tây qua 2 đường ống riêng về sông Tô Lịch.
Là một trong những chuyên gia trang điểm gắn liền với nhiều chương trình cũng như làm việc thường xuyên cùng các nghệ sĩ tên tuổi nhưng Tuyết Nhi lựa chọn theo đuổi lĩnh vực mới: mentor tâm lý.
Nhìn vào dòng chảy âm nhạc những ngày tháng 8 và đầu tháng 9 vừa qua gắn liền chuỗi hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 thì có lẽ Tùng Dương là 1 trong những ca sĩ bận rộn nhất.
"Hòa nhạc healing 2025: Hành trình trở về tĩnh lặng" - chương trình hòa nhạc trị liệu được xem là đầu tiên ở Việt Nam - đã diễn ra tại Trung tâm sự kiện White Palace (TP.HCM) vào các tối 6 và 7/9 vừa qua, với sự góp mặt của Ani Choying Drolma - ngôi sao của dòng nhạc này.