(TT&VH) - Nói đến nhà văn Nguyễn Quang Sáng trong SGK, hẳn nhiên nhiều thế hệ học trò biết đến Chiếc lược ngà, Quán rượu người câm… Những tác phẩm đó viết trong chiến tranh về thân phận con người trong bom đạn, loạn lạc. Nhưng Bài văn bị điểm không của Nguyễn Quang Sáng trong SGK Tiếng Việt lớp 4 tập 1 thì lại khác.
Bài học về lòng trung thực
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng kể, Bài văn bị điểm không ông viết khoảng năm 1985: “Nếu nhớ không lầm, tôi viết tác phẩm này khi thằng Dũng (đạo diễn Nguyễn Quang Dũng con ông - PV) vào lớp 1”.Bài văn bị điểm không được Nguyễn Quang Sáng viết theo đơn đặt hàng của nhà văn “chuyên đi bộ” Hoài Anh. Lúc đó, nhà văn Hoài Anh đang “chạy show” lo tổ chức bài vở ở một tờ tạp chí dành cho thiếu nhi. Ông Hoài Anh đã đặt hàng ông Nguyễn Quang Sáng viết cái gì đó giúp mình. Hỏi ông Sáng tờ tạp chí nào, ông bảo không nhớ. Hỏi ông Hoài Anh, ông bảo cũng quên rồi.
Hai ông nhà văn thuộc hàng lão làng của văn giới Việt Nam đều không nhớ Bài văn bị điểm không in lúc nào, ở đâu… nhưng SGK Tiếng Việt lớp 4 tập 1 thì nhớ. Chỉ có điều, nhà văn Nguyễn Quang Sáng không biết tác phẩm này vào SGK khi nào?!
Ông Sáng nói: “In trong SGK khi nào làm sao tui biết, vì NXB có thông báo cho biết hay gửi nhuận bút gì đâu”.
Đây là một tác phẩm ngắn gọn nhưng hàm chứa nhiều ý nghĩa giáo dục của Nguyễn Quang Sáng, xin trích nguyên văn: “- Ba đã bao giờ thấy một bài văn bị điểm không chưa, ba? Tôi ngạc nhiên: - Đề bài khó lắm sao? - Không. Cô chỉ yêu cầu “Tả bố em đang đọc báo”. Có đứa bạn con bảo ba nó không đọc báo, nhưng rồi nó bịa ra, cũng được 6 điểm. Tôi thở dài: - Còn đứa bị điểm không, nó tả thế nào? - Nó không tả, không viết gì hết. Nó nộp giấy trắng cho cô. Hôm trả bài, cô giận lắm. Cô hỏi: “Sao trò không chịu làm bài?”. Nó cứ làm thinh. Mãi sau nó mới bảo: “Thưa cô, con không có ba”. Nghe nó nói, cô con sững người. Té ra ba nó hy sinh từ khi nó mới sanh. Cô mới nhận lớp nên không biết, ba ạ. Cả lớp con ai cũng thấy buồn. Lúc ra về, có đứa hỏi: “Sao mày không tả ba của đứa khác?”. Nó chỉ cúi đầu, hai giọt nước mắt chảy dài xuống má”.
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng kết thúc câu chuyện: “Chuyện về cậu học trò có bài văn bị điểm không đã để lại trong tôi một nỗi đau, nhưng cũng để lại một bài học về lòng trung thực”.
Bài văn bị điểm không thể hiện xuyên suốt quan điểm sáng tác của nhà văn Nguyễn Quang Sáng: “Cái gì biết mình viết mới hay, không biết mà bịa chuyện thì trật lất”. Chẳng thể mà, văn giới lâu nay vẫn gọi Nguyễn Quang Sáng là nhà văn kể chuyện mộc mạc. Chính nhờ những câu chuyện mắt thấy, tai nghe của mình, đã làm nên một thương hiệu Nguyễn Quang Sáng không lẫn với bất kỳ ai. Trong Bài văn bị điểm không, ngoài ý nghĩa về lòng trung thực của con người, ông Sáng còn mong muốn cách dạy văn trong nhà trường cũng cần trung thực với thực tế. Nghĩa là tùy lứa tuổi học sinh, dựa vào thực tế hiểu biết của các em mà có cách dạy phù hợp. Chứ lâu nay, đề văn ra một nẻo trong khi học sinh lại hiểu biết một đằng thì càng “bắt” các em học, các em càng chán, ngán và sợ môn văn. Thậm chí, bắt các em nghĩ và cảm về một vấn đề xa lạ với mình, để rồi phải làm bài không như hiểu biết của các em, từ đó vô tình chúng ta “dạy” các em “nói láo”.
Trẻ con “trực quan sinh động” lắm!
Bài văn bị điểm không không biết có ảnh hưởng gì đến các cây bút thế hệ 7X, 8X lúc mới tập tành viết văn hay không? Chỉ biết rằng cấu trúc câu chuyện của Bài văn bị điểm không trở thành một môtip trong nhiều sáng tác của các cây bút trẻ in rải rác trên sách báo dành cho tuổi học trò. Chẳng hạn như truyện thuở ban đầu của một cây bút 7X mà người viết bài này được đọc. Xin tóm lượt: “Cô giáo hỏi cả lớp “hai bàn tay có mấy ngón”. Cả lớp đều bảo 10 ngón. Riêng một cậu học trò cứ khăng khăng là 11 ngón. Khi cậu học trò giơ hai bàn tay của mình lên thì cô giáo ngỡ ngàng vì em có 11 ngón thật”. Đem kể chuyện này cho nhà văn Nguyễn Quang Sáng nghe, ông trầm ngâm rồi nói: “Trẻ em nó trực quan sinh động lắm, không có lý thuyết hay công thức gì ráo. Rõ ràng 2 bàn tay nó có 11 ngón, cũng như đứa trẻ trong Bài văn bị điểm không không có ba… thì các em phải nói và hành động như vậy. Chỉ có người lớn chúng ta mới giáo điều”.
Với Bài văn bị điểm không, nhà văn Nguyễn Quang Sáng có thêm một độc giả đặc biệt, đó là ông Nguyễn Tiến Toàn - Giám đốc doanh nghiệp xe lăn Kiến Tường. Ông Toàn là bạn nhậu thân thiết với Nguyễn Quang Sáng, trong vô số tác phẩm của ông Sáng, ông Toàn thuộc nằm lòng Bài văn bị điểm không. Hỏi ông Nguyễn Tiến Toàn sao thuộc lòng tác phẩm dành cho thiếu nhi này, ông khẳng khái: “Tôi làm kinh doanh, mà kinh doanh lâu nay vẫn bị mang tiếng là buôn gian bán lận, miệng lưỡi nhà buôn… Tôi không thích người ta suy nghĩ như thế về nghề của mình. Nghề chúng tôi đâu phải ai cũng chăm chú kiếm lợi cho mình, chúng tôi có rất nhiều người trung thực chứ. Chẳng hạn như thà không đầu tư làm việc đó còn hơn làm mà chỉ có lợi cho mình, còn cộng đồng thì bất lợi. Tôi học được sự trung thực này qua Bài văn bị điểm không của anh Sáng”.
Nam diễn viên gạo cội người Mỹ Robert De Niro sẽ được trao giải Cành cọ vàng danh dự tại lễ khai mạc Liên hoan phim Cannes lần thứ 77 dự kiến diễn ra tại thành phố cùng tên của Pháp ngày 13/5 tới.
Chiều 9/5, tại Hà Nội, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức Lễ tuyên dương các lực lượng tham gia diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
Ông Võ Quang Lâm, Phó Tổng giám đốc EVN cho biết, theo đánh giá của Cục Thống kê, việc điều chỉnh tăng giá điện 4,8% lần này dự kiến làm chỉ số giá tiêu dùng năm 2025 tăng khoảng 0,09%.
Thời gian qua thực trạng sữa giả, thực phẩm chức năng kém chất lượng “len lỏi” vào từng gia đình khiến dư luận bức xúc, đặt ra câu hỏi lớn về đạo đức kinh doanh và hiệu quả quản lý thị trường.
Đó là hình ảnh của một quân đội trưởng thành trong kháng chiến, giành chiến thắng trong các cuộc chiến tranh vệ quốc - và giờ đây cũng là lực lượng góp phần tham gia sứ mệnh bảo vệ hòa bình, giữ gìn ổn định quốc tế của Liên hợp quốc.
Với thế trận phòng ngự chắc chắn, kỷ luật, Indonesia đã không cho Thái Lan bất kỳ cơ hội giành chiến thắng nào. Tuy nhiên, kết quả hòa vẫn sẽ giúp Voi chiến nắm ưu thế tại bảng C.
Làng Bảo Hà, xã Đồng Minh (nay là xã Vĩnh Hải), huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng là một trong những cái nôi của Rối cổ Việt Nam. Múa Rối trở thành một nét văn hóa độc đáo của người dân địa phương này.
Chiều 9/5, Công an tỉnh Bình Phước cho biết đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Lại Thị Tuyết (35 tuổi), Lưu Hoàng Long (32 tuổi) và Lại Chí Tính (24 tuổi) cùng ngụ tại thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước, về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả”. Quyết định trên đã được Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp phê chuẩn.
Lễ hội Kỳ yên Thượng điền đình Bình Thủy năm nay diễn ra từ ngày 9-11/5 (nhằm 12/4 - 14/4 âm lịch). Đây là một sự kiện văn hóa tín ngưỡng truyền thống điểm nhấn của Cần Thơ nói riêng, Đồng bằng sông Cửu Long nói chung.
Ngày 9/5, hai trường đại học tại Thành phố Hồ Chí Minh đã có thông tin về hình thức xử lý đối với sinh viên có hành vi ứng xử thiếu chuẩn mực với cựu chiến binh xảy ra tối 29/4, trong khi chờ đón sự kiện diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Liên quan đến phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Bộ Nội vụ cho biết trình Chính phủ theo hướng, đối với khối Đảng, đoàn thể, thành lập Đảng bộ tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sau sắp xếp trên cơ sở hợp nhất số lượng đảng viên, tổ chức đảng trực thuộc của các Tỉnh ủy, Thành ủy trước sắp xếp.
Ngày 9/5/2025, Lễ duyệt binh trọng thể kỷ niệm 80 năm Ngày Liên Xô đánh bại phát xít Đức diễn ra tại Quảng trường Đỏ ở thủ đô Moskva. Đặc biệt, tại lễ duyệt binh kỷ niệm Ngày Chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại năm nay, lần đầu tiên Quân đội nhân dân Việt Nam cử đoàn 86 chiến sĩ và cán bộ tham gia.
Trong chương trình thăm chính thức Liên bang Nga và dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng trong chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, chiều 9/5/2025, tại thủ đô Moskva, Tổng Bí thư Tô Lâm hội kiến Chủ tịch Hội đồng Liên bang, Quốc hội LB Nga Valentina Matviyenko.
XSHCM 10/5: Được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Thành phố Hồ Chí Minh, quay thưởng vào lúc 16h10 thứ Hai và thứ Bảy hàng tuần. Kết quả XSMN cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSBP 10/5: Xổ số Bình Phước được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Bình Phước. Kết quả xổ số miền Nam được cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.