Nhà hát Bolshoi "giã từ quá khứ"

(TT&VH) - Chroma - vở ballet hiện đại sử dụng phần nhạc nền của ban nhạc rock Mỹ được thần tượng hóa The White Stripes đã gây ấn tượng mạnh đối với khán giả Nhà hát Bolshoi với màn diễn ra mắt vào hôm 21/7. Màn diễn này đã góp phần giúp Nhà hát này giũ bỏ được hình ảnh bảo thủ khi họ đang chuẩn bị trở về ngôi nhà lịch sử vào tháng 10 tới.

Vở ballet Chroma do biên đạo người Anh - Wayne McGregor - dàn dựng năm 2006, là một sự tương phản hẳn với những vở ballet thế kỷ 19, vẫn được coi là các tiết mục “bản lề” của nhà hát Bolshoi.

Thành công với thử nghiệm mới

Với phần nhạc nền là các ca khúc rộn ràng và chát chúa của ban nhạc The White Stripes cùng phần nhạc độc đáo của nhà soạn nhạc Anh Joby Talbot, 10 nghệ sĩ trình diễn vở ballet Chroma đã phải thực hiện những động tác uyển chuyển nhưng dứt khoát và mạnh mẽ, khác hẳn với màn múa mang tính hình thức như trong các vở Người đẹp say ngủ và Don Quixote.

“Đối với Nhà hát ballet Bolshoi, Chroma là vở ballet tạo bước đột phá vào kỷ nguyên mới” - Tatyana Kuznetsova, nhà phê bình ballet của tờ Kommersant, nhận định.

Còn biên đạo McGregor, người đã tới Moskva để tập luyện cùng các nghệ sĩ ballet của Nhà hát Bolshoi, bày tỏ sự kinh ngạc trước khả năng của các nghệ sĩ. Ông còn đang chuẩn bị dàn dựng vở Rite Of Spring của Stravinsky để trình diễn tại Nhà hát Bolshoi vào năm 2013. “Đây quả là thời điểm thuận lợi để Nhà hát Bolshoi thử nghiệm với màn múa ballet hết sức hiện đại. Các nghệ sĩ của Nhà hát ballet Bolshoi thực sự có khả năng, vậy cớ gì lại không thử nghiệm?” - McGregor nói.

Thử nghiệm với phong cách múa hoàn toàn mới, tuy phải luyện tập vất vả và dày công hơn, nhưng các nghệ sĩ ballet của Nhà hát Bolshoi cảm thấy vô cùng phấn chấn. Artem Ovcharenko, một trong những nghệ sĩ solo của vở Chroma, cho biết: “Khi nghe tiếng nhạc nền, bạn cảm thấy bừng bừng khí thế và muốn lên sân khấu trình diễn ngay”.

Thành công của màn diễn này đến vào đúng thời điểm cốt yếu của Nhà hát Bolshoi. Nhiều năm trở lại đây Nhà hát này đã bị chỉ trích là bảo thủ với truyền thống của mình và sợ thử nghiệm cái mới.

Cách tân nhưng vẫn giữ truyền thống

Vào ngày 28/10 tới, Nhà hát này sẽ thực hiện một chương trình gala tại nhà hát lịch sử của mình, vốn bị đóng cửa từ tháng 7/2005 để thực hiện việc tu bổ. Trong quá trình tu bổ, Nhà hát Bolshoi đã phải tổ chức các màn trình diễn tại nhà hát New Stage gần đó, và không gian chật hẹp ấy đã làm nản chí nhiều ngôi sao trong Nhà hát.

Nhà hát Ballet Bolshoi đã trải qua một thời gian cực kỳ chông gai sau sự ra đi của giám đốc ưa cách tân Alexei Ratmansky hồi năm 2008. Ông Ratmansky buộc phải rời nơi này vì ông cảm thấy lạc lõng trước sự bảo thủ của Nhà hát. Năm nay, ứng cử viên hàng đầu cho cương vị giám đốc nghệ thuật mới lại bị kéo vào một chiến dịch “bẩn” nhằm làm hoen ố hình ảnh của ông với những bức ảnh nude chụp cùng người đồng giới bị tung lên mạng.

Nhưng sau đó, Bolshoi đã có một việc làm táo bạo khi bổ nhiệm cựu nghệ sĩ ballet Sergei Filin làm giám đốc Nhà hát. Filin là người đã từng vực dậy Nhà hát Stanislavsky ở Moskva nhờ những màn múa cách tân.

Cùng với vở ballet Chroma, vốn tiết mục mới của Nhà hát Bolshoi còn có vở Ballet Frankfurt của nhà biên đạo Mỹ nổi tiếng William Forsythe, vở Symphony Of Psalms của Jiri Kylian và Rubies của George Balanchine, nghệ sĩ người Mỹ gốc Nga giờ mới được tái phát hiện ở quê nhà sau khi ông qua đời hồi năm 1983.

“Chỉ cách đây 5 năm người ta khó có thể tưởng tượng được Nhà hát Bolshoi sẽ trình diễn các tác phẩm của Forsythe, Kylian hay McGregor” - nhà phê bình Anna Galaida viết trên tờ báo ngày Vedomosti. “Giờ đây, trong một mùa diễn, chúng ta được thưởng thức tất cả các tác phẩm này với sự tham gia của các ngôi sao trong Nhà hát Bolshoi”.

Tuy nhiên, các truyền thống của Nhà hát Bolshoi sẽ không vì thế mà bị mai một. Theo Tổng giám đốc Nhà hát Bolshoi - ông Anatoly Iksanov - khi mở cửa lại, Nhà hát Bolshoi sẽ trình diễn vở ballet Người đẹp say ngủ từ kỷ nguyên Xô Viết, nhưng đã bổ sung nhiều yếu tố cách tân.

Việt Lâm