Ebola và bi kịch của bóng đá Sierra Leone

Ở Cameroon, khi các cầu thủ của ĐT Sierra Leone - tất cả đều đang trong thân phận lưu đày - đăng ký vào phòng khách sạn của họ chuẩn bị cho trận đấu quan trọng ở vòng loại giải vô địch châu Phi (CAN) 2015 cách đây 2 tuần, một số khách ở khách sạn đó đã hoảng sợ, và cảnh sát đã được gọi đến.

Kiểm tra y tế 4 lần mỗi ngày

“Những ngôi sao Leone” (biệt danh của họ) sau đó phải chuyển tới một khách sạn vừa mới xây, nơi họ là những khách duy nhất, theo khuyến cáo của các quan chức bóng đá và y tế Cameroon. “Bạn thấy bị làm nhục, bị coi như rác rưởi và muốn đấm vào mặt một ai đó”, John Trye, một thủ môn dự bị của đội, nói sau khi nghe những tiếng hét “Ebola” trong phiên tập của đội vào ngày trước khi trận đấu diễn ra. “Không ai muốn đất nước mình bị Ebola. Sierra Leone đang đấu tranh với dịch bệnh đó, và họ lại làm thế với chúng tôi”.

Dịch bệnh đã hủy hoại nhiều vùng tại Tây Phi và nỗi sợ bệnh lây lan đã ám ảnh cả thế giới, gây ra những hậu quả đáng buồn với ĐTQG Sierra Leone. Họ đã phải trải qua nhiều tủi hổ từ khi dịch bệnh bùng phát vào tháng Năm. Vào tháng Tám, tất cả các trận bóng đá quốc tế ở nước này bị LĐBĐ châu Phi cấm diễn ra “cho tới khi có thông báo mới”. ĐT Sierra Leone từ đó tới nay phải sống trong phận lưu đày, đá mọi trận đấu của họ xa nhà ở một chiến dịch CAN lẽ ra phải đầy hy vọng.

Tệ hơn, ở mỗi điểm dừng, nỗi sợ Ebola khiến họ bị đối xử rất tồi tệ. ĐT Seychelles đã hủy bỏ một trận đấu vào tháng 7, chấp nhận bị xử thua vì không muốn tiếp đón các cầu thủ Sierra Leone. Nhưng thông báo không hề được phía Syechelles đưa ra cho tới khi đối thủ của họ đã lên máy bay ở điểm quá cảnh tại Nairobi, Kenya. Tháng trước, khi chơi một trận “sân nhà” ở CHDC Congo, chào đón Sierra Leone trên các khán đài là những tràng hô vang “Ebola, Ebola” từ đầu cho tới cuối trận.

CĐV Bờ Biển Ngà với biểu ngữ "Chấm dứt Ebola" trong trận Bờ Biển Ngà - Sierra Leone thuộc vòng loại CAN 2015

Điều đó lặp lại khi họ thi đấu ở Cameroon 2 tuần trước (hòa 0-0), một trận “sân nhà” khác của họ, diễn ra cách quốc gia Tây phi này 2.400 km. Khi gặp Cameroon 2 lần trong 5 ngày, các cầu thủ Sierra Leone đều phải tập trung vào trước giờ ăn sáng và ăn tối để kiểm tra thân nhiệt nhằm phát hiện Ebola, dù họ đều không chơi bóng ở trong nước hay đã rời quốc gia này tứ tháng Bảy. Sau trận đấu tháng trước ở Congo, một số cầu thủ thậm chí bị kiểm tra thân nhiệt 4 lần mỗi ngày lúc trở về với các đội bóng của mình ở châu Âu và Mỹ.

Trye nói anh đã bị nhà chức trách xuất nhập cảnh giữ lại suốt 3 tiếng liền sau khi bay sang Douala, Cameroon, nhưng rồi vẫn không được lên máy bay và phải ngồi một mình trên chuyến xe buýt 4 tiếng đồng hồ tới nơi thi đấu ở thủ đô Yaounde (đi máy bay chỉ mất 30 phút).

"Các cầu thủ đều hiểu mọi quốc gia phải bảo vệ công dân của họ trước đại dịch", Kei Kamara, tiền đạo của Sierra Leone đã ở lại CLB của anh là Columbus Crew tại giải nhà nghề Mỹ (MLS) thay vì trở về thi đấu ở Cameroon, thừa nhận. Nhưng Kamara nói rằng họ bị đối xử như thể là những kẻ nhiễm bệnh đi khắp nơi.

Những hỗn loạn của bóng đá vì Ebola ngàng nghiêm trọng hơn khi nổ ra tranh cãi giữa LĐBĐ Sierra Leone và Bộ Thể thao nước này về quyền kiểm soát ĐTQG. Hai phía chỉ định 2 HLV trưởng khác nhau, thay cho người vừa bị sa thải tháng trước. FIFA đã đe dọa cấm Sierra Leone tham gia các giải đấu trong tương lai nếu như Bộ Thể thao nước này tiếp tục các thiệp vào công việc nội bộ của Liên đoàn. Các cầu thủ lâm vào cảnh “ruồi muỗi” trong cuộc “trâu bò đánh nhau”: Họ đã bị nợ tiền thưởng ở ĐTQG suốt một thời gian dài, vấn đề chỉ được giải quyết 15 phút trước khi vào trận với Cameroon.

“Chúng ta đã gặp rắc rối lớn vì Ebola”, John Jeboh Sherrington, Giám đốc kỹ thuật của LĐBĐ Sierra Leone, nói với các cầu thủ. “Chúng ta không thể gặp thêm rắc rối nếu từ chối trả tiền thưởng cho đội bóng”. Nhưng ngay cả những lộn xộn ở Cameroon cũng không thể sánh với chuyến làm khách tệ hại tới Bờ Biển Ngà hồi tháng 9, và nhất là tới Congo. Ít ra là ở Cameroon, họ được vỗ tay hoan hô sau khi trận đấu kết thúc.

“Đối xử như với người ngoài hành tinh”

“Ít ra thì họ cũng bắt tay chúng tôi” - Alie Badara Tarawallie, một quan chức của LĐBĐ Sierra Leone - nói. “Họ không sợ chúng tôi”. Tháng trước, một số cầu thủ Bờ Biển Ngà chỉ vẫy tay chào thay vì bắt tay đối thủ như thông lệ. “Bắt tay là sự tôn trọng tối thiểu”, tiền vệ Khalifa Jabbie nói.

Michael Lahoud, một tiền vệ khác, nói anh quá bực tức với việc kiểm tra Ebola đến mức anh nói dối mình là một cầu thủ bóng rổ Mỹ. “Khi ai đó hỏi chúng tôi có phải người Sierra Leone, chúng tôi sẽ phủ nhận” - Lahoud, đang chơi cho Philadelphia ở MLS - nói. “Chúng tôi phải tự vệ”.

Một số cầu thủ Sierra Leone đã phải thực hiện kiểm tra y tế 4 lần mỗi ngày

Sau thất bại 1-2 dưới tay Bờ Biển Ngà, Sierra Leone tới Congo, nơi theo lời Jabbie, “họ đối xử với chúng tôi như người ngoài hành tinh”. Hậu vệ David Simbo nói vé máy bay của anh được nâng cấp không mong đợi lên thành hạng thương gia trên chuyến bay sang Congo sau khi hai hành khách ở hạng phổ thông có vé ngồi gần anh quyết không vào ghế của họ.

Những tràng la ó “Ebola” của các CĐV Congo bắt đầu ngay khi Sierra Leone bước ra SVĐ và không kết thúc cho tới khi trận đấu kết thúc. Hôm sau, 7 cầu thủ Sierra Leone bắt đầu hành trình dài và đầy thử thách trở lại Mỹ và châu Âu. Ở sân bay Nairobi trong khi chờ quá cảnh, một số cầu thủ muốn ra ngoài đi ăn, nhưng các quan chức sân bay đã cấm họ.

“Họ nói họ đã không cho bất cứ ai từ Sierra Leone vào nước họ một thời gian rồi” - Abdul Bangura, hậu vệ của đội Atlanta Silverbacks ở giải North American Soccer League – nói. “Chúng tôi thấy không được tôn trọng. Họ nghĩ chúng tôi ai cũng bị Ebola”. Chuyến đi tới Congo, theo lời Lahoud, “sẽ khiến bất cứ người nào cũng thấy bị sỉ nhục, ngay cả Mẹ Teresa”.

Trần Trọng
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần