Nghệ sĩ cảnh báo chiêu lừa mới trên các nền tảng nghe nhạc

Ngày càng nhiều nghệ sĩ phát hiện những ca khúc không phải do mình sáng tác nhưng lại xuất hiện ngay trên chính trang cá nhân của họ trên Spotify, Apple Music và các nền tảng nghe nhạc khác.

Điểm chung của các ca khúc này là đều do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra, song được gắn mác như sản phẩm chính thức của nghệ sĩ thật và được lan tỏa như thể là tác phẩm gốc của họ vậy.

Nữ nhạc sĩ người Anh Emily Portman cho biết cô đã bị sốc và rất khó chịu sau khi một người hâm mộ gửi tin nhắn chúc mừng về việc cô "ra album mới". Trên thực tế, Portman không phát hành nhạc mới từ năm 2022. Trong quá trình kiểm tra, cô phát hiện một album mang tên Orca xuất hiện trên nhiều nền tảng trực tuyến, bao gồm Spotify và Apple Music đứng tên cô, nhưng hoàn toàn không phải do cô thực hiện.

Emily Portman cho biết các ca khúc bắt chước phong cách, cách viết lời và hòa âm của cô, nhưng có thể "nhanh chóng nhận ra đó là nhạc do AI sản xuất" mặc dù giọng hát bắt chước hoàn hảo nhưng lời bài hát thì rỗng tuếch.

Theo các nhạc sĩ, nguyên nhân nằm ở khâu kiểm soát lỏng lẻo của ngành công nghiệp phát trực tuyến (streaming). Những kẻ lừa đảo chỉ cần giả danh nghệ sĩ, gửi nhạc cho các công ty phân phối là các ca khúc sẽ được đăng tải mà hầu như không qua bước xác minh danh tính.

Nhạc sĩ người Australia Paul Bender gọi đây là "cú lừa dễ nhất thế giới". Ban nhạc The Sweet Enoughs của anh cũng từng bị gắn cho 4 ca khúc AI "cực tệ", hoàn toàn không liên quan đến phong cách âm nhạc của nhóm. Paul Bender cho rằng ngành streaming đã không theo kịp các biện pháp bảo mật như xác thực 2 lớp đang được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực khác.

Sau khi chia sẻ câu chuyện trên Instagram, Paul Bender nhận được phản hồi từ hàng trăm nghệ sĩ khác gặp tình trạng tương tự. Từ đó, anh đã lập ra danh sách gồm những album nhạc đáng ngờ và kết quả cho thấy trong số những trường hợp bị mạo danh có cả những nghệ sĩ đã qua đời, những người không còn khả năng tự bảo vệ tên tuổi của mình.

Khoảng 24.000 người đã ký vào bản kiến nghị mà Bender khởi xướng trên change.org, bao gồm cả rapper và ca sĩ kiêm nhạc sĩ Anderson Paak và ca sĩ Willow Smith, để kêu gọi các nền tảng âm nhạc trực tuyến tăng cường bảo mật.

Các công cụ tạo nhạc bằng AI như Suno và Udio đang ngày càng được hoàn thiện và đã phát triển đến mức người nghe bình thường gần như không thể phân biệt nhạc thật và nhạc do máy tạo ra. Theo một cuộc khảo sát do Ipsos thực hiện cho nền tảng Deezer của Pháp hồi tháng trước, đa số người nghe không nhận ra nhạc do AI tạo ra mà vẫn tưởng do con người sáng tác.

Mục đích của việc mạo danh này chủ yếu để kiếm tiền bản quyền. Dù mỗi lượt nghe chỉ mang lại khoản thu nhỏ nhưng khi dùng các tài khoản nghe ảo để tăng lượt phát, số tiền cộng dồn có thể tăng lên đáng kể.

Ở một số nơi như bang California (Mỹ), luật pháp đã bắt đầu bảo vệ nghệ sĩ trước hành vi giả mạo bằng AI. Tuy nhiên tại nhiều quốc gia khác, trong đó có Anh, khung pháp lý vẫn còn lỏng lẻo khiến nghệ sĩ gặp khó khăn khi đòi quyền lợi.

Các nền tảng như Spotify và Apple Music cho biết đang tăng cường biện pháp phát hiện gian lận, song thừa nhận AI đang làm cho vấn đề trở nên phức tạp hơn.