Ngăn “mầm” ung thư

Khoảng 40% số ca ung thư có thể phòng ngừa bằng cách ăn uống hợp lý, tham gia các hoạt động thể chất và không dùng thuốc lá”, bác sĩ Ang Peng Tiam (Giám đốc Trung tâm Ung thư Parkway, Singapore) khẳng định. Và đây là những cách phòng ngừa hiệu quả:

Ăn uống

Theo GS.TS Nguyễn Bá Đức (Giám đốc Bệnh viện K Trung ương - Phó Chủ tịch Hội ung thư VN) “35% bệnh nhân mắc ung thư là do dinh dưỡng, đặc biệt là chế độ ăn chứa hàm lượng chất béo cao và thực phẩm chế biến sẵn”. Bởi vậy, thiết lập chế độ ăn lành mạnh và khoa học là một trong những cách phòng ung thư hiệu quả.

Điều quan trọng là phải đảm bảo vệ sinh thực phẩm, hạn chế tối đa việc đưa những hóa chất độc hại vào cơ thể hoặc lạm dụng các chất phụ gia trong chế biến và bảo quản thực phẩm tươi sống như muối nitrat, nitrit. Hạn chế các món rán, nướng, lên men, nảy mầm, động vật chứa nhiều chất béo... vì đó là nguyên nhân dẫn đến thừa đạm, làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng, trực tràng, ung thư tuyến tiền liệt. Đặc biệt cảnh giác với thịt nướng, cá chiên già lửa nhất là khi đang chiên rán đổ thêm dầu mỡ vào làm tăng nhiệt độ bất thình lình vì chúng sinh ra nhiều amin dị vòng - kẻ thù gây đột biến tế bào nhiễm độc gen. Cũng nên hạn chế cá muối khô, thịt hộp, cá hộp… vì chúng có thể chứa chất nitrit để bảo quản khi gặp ôxit nitơ sẽ tạo ra nitrosamin gây ung thư mạnh.

Cần chú ý không dùng các thực phẩm bảo quản bằng muối và sử dụng muối quá 6g/ngày, vì những thực phẩm này thường chứa hàm lượng nitrosamin cao, làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm mũi họng, ung thư dạ dày. Ngoài ra, khi uống quá nhiều đồ uống có cồn (2 ly/ngày với nam giới, 1 ly/ngày với nữ giới), bạn sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị ung thư vòm họng và ung thư thực quản.

Nên ăn nhiều hơn 5 loại quả và rau mỗi ngày, ăn thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật như đậu và ngũ cốc ít nhất 1 lần trong ngày. Đồng thời, dùng các loại rau có màu vàng đỏ như bí đỏ, cà rốt, cà chua và màu xanh đậm như họ cải. Và nên dùng dầu thực vật thay vì mỡ động vật vì ngoài các tác hại gây béo phì, nguy cơ tăng huyết áp, bệnh tim mạch… ăn nhiều mỡ động vật còn kích thích sự phát triển của khối ung thư. Về những thực phẩm nên ăn để chống ung thư, xem thêm bài trang sau.

Thói quen sinh hoạt

Nói không với thuốc lá: Mỗi khi hút một điếu thuốc, bạn đã nuốt khoảng hơn 60 loại chất có khả năng gây ra ung thư. Đó là nguyên nhân của 90% trường hợp bị ung thư phổi tại Mỹ. Thuốc lá không chỉ có hại cho bản thân người hút, mà khói của nó còn ảnh hưởng đến những người xung quanh. Theo WHO, mỗi năm có tới 3.000 người bị chết vì ung thư phổi do chịu tác động của khói thuốc từ những người xung quanh.

Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng vào giờ có bức xạ nhiệt cao: Nhiều người có thói quen tắm nắng, hoặc để đầu trần khi ra ngoài đường vào những giờ mà tia tử ngoại và bức xạ nhiệt được khuếch tán nhiều nhất (từ 10 – 16h chiều). Điều đó khiến da bị tổn thương, làm tăng nguy cơ mắc ung thư da. Vì thế, hãy mang kính, quần áo dài, mũ nón, khăn bịt mặt, găng tay và thoa kem chống nắng khi cần phải ra đường vào những “giờ nguy hiểm”.

Không sử dụng các loại đèn ngủ có tia sáng mạnh:Ánh sáng từ các loại đèn ngủ này có thể gây nguy hiểm cho da tương đương với ánh nắng mặt trời.

Ngủ đủ giấc: Thức khuya, mất ngủ, hoặc thường xuyên ngủ ít hơn 7 tiếng mỗi ngày tạo ra sự biến động về lượng của một số hormon cơ bản, cũng như sự chuyển hóa các chất trong cơ thể, tăng khả năng mắc ung thư. Bởi vậy, hãy sắp xếp công việc và bố trí thời gian hợp lý để có giấc ngủ ngon và đủ mỗi ngày.

Luyện tập thể dục thể thao

"Vận động là một bài thuốc tuyệt vời nhất giúp ngăn ngừa ung thư", đó là lời khuyên của bác sĩ Pam Peeke, tác giả cuốn "Body for Life for Women". Khi tập thể dục thường xuyên, những chất bã độc hại trong cơ thể sẽ được thải ra ngoài theo tuyến mồ hôi. Đó cũng là cách giúp tiêu hao năng lượng hiệu quả. Bạn chỉ cần dành 30 phút mỗi ngày cho các hoạt động thể lực như đi bộ nhanh, hít đất, khiêu vũ, aerobic... là đủ để tác động lên hormon, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư ruột và ung thư vú. Không chỉ vậy, nếu tích cực và vận động đều đặn cũng có thể nâng cao khả năng tiêu diệt tế bào ung thư đến 40%.

Duy trì trọng lượng

Với những phụ nữ đã lập gia đình và nam giới trong độ tuổi trung niên thì khi trọng lượng cơ thể tăng nhanh (khoảng 9 - 13kg) dễ có nguy cơ tiềm ẩn ung thư. Bởi, thừa cân và béo phì là một trong những tác nhân chính dẫn tới ung thư trực tràng, ung thư da đối với nam giới, ung thư vú đối với nữ và ung thư máu, ung thư tủy ở cả hai giới. Đó là vì "mỡ tiết ra một loạt các chất năng động về mặt hóa học như pép-tít, cytô-kin là những chất tác động đến nhiều hoạt động trong cơ thể" - Giáo sư Jane Wardle thuộc Đại học University College ở Luân Đôn giải thích. Vì vậy, để có sức khỏe tốt hãy luôn giữ cho mình chỉ số IMC (trọng lượng/chiều cao) cho phép IMC = 17,6.

Cuối cùng, tất cả các bác sĩ, chuyên gia về ung thư đều khuyên rằng: Không bao giờ là quá muộn và chúng ta hãy bắt đầu ngừa ung thư từ hôm nay.

Theo Trâm Anh (SK&GĐ)