(TT&VH) - Tại Việt Nam lâu nay, tranh khỏa thân được xem là một đề tài nhạy cảm, thậm chí không ít người còn chưa thực sự ủng hộ hay thông hiểu. Vì thế, việc xuất bản cuốn Tranh tượng khỏa thân của họa sĩ Ngô Thành Nhân vừa qua là một tín hiệu đáng mừng. Thực tế cho thấy, đã là họa sĩ kinh qua trường lớp, thì không ai không vẽ khỏa thân - vì với giáo trình mỹ thuật hiện đại, giải phẫu hình thể (anatomy: giải phẫu học) là bộ môn bắt buộc phải học, thường tốn rất nhiều thời gian và công sức để rèn luyện.
“Khỏa thân” từ trong nhà trường
Tác phẩm Thiếu nữ gội đầu của Trần Văn Cẩn
Ngay khi người Pháp thành lập các trường vẽ, trường mỹ nghệ tại Việt Nam vào đầu thế kỷ 20 thì bộ môn giải phẫu hình thể đã được đưa vào giảng dạy bài bản, nghiêm túc. Giải phẫu hình thể cũng là một trong số ít những tiêu chí và kỹ thuật giúp học viên, họa sĩ, giới nghiên cứu mỹ thuật phân biệt được sự khác nhau về kỹ thuật vẽ giữa hội họa truyền thống (mà cụ thể là tranh thủy mặc) và hội họa hiện đại.
Ngày nay, sách lịch sử mỹ thuật vẫn thường lấy tác phẩm Xưởng vẽ (155x167cm, sơn dầu, 1933) của họa sĩ, giảng viên Joseph Inguimberty (1896- 1971) Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương làm ví dụ điển hình về việc dạy vẽ khỏa thân, với người ngồi mẫu là các phụ nữ địa phương. Lớp vẽ khỏa thân (81x35cm, sơn dầu, 1935) với người mẫu nam, dành cho sinh viên năm 3, của Lương Xuân Nhị (1914-2006) cũng là tác phẩm đáng chú ý. Danh họa Trần Văn Cẩn (1910-1994) chuyên vẽ tranh phục vụ kháng chiến, đề tài cách mạng, cũng đã dành nhiều tâm huyết cho việc vẽ khỏa thân. Ví dụ tác phẩm Thiếu nữ gội đầu của Trần Văn Cẩn (34x22cm, khắc gỗ, 1940) ở trong SGK Mỹ thuật lớp 4. Riêng danh họa Lê Phổ (1907-2001) thì vẽ tranh khỏa thân từ rất sớm, trước năm 1930; những tác phẩm khỏa thân của ông từng lên sàn đấu giá quốc tế đã được vẽ trong các năm 1931 đến 1935.
Họa sĩ Nguyễn Quang Vinh từng du học ở Liên bang Nga kể rằng với các sinh viên mỹ thuật ở nước này, nhiều môn có thể bỏ học để đến thư viện đọc sách hoặc đi thực tế, riêng môn giải phẫu hình thể thì bắt buộc phải có mặt và học liên tục sáng chiều trong một thời gian khá dài. Sau này là giảng viên của ĐH Mỹ thuật TP.HCM, bằng kinh nghiệm của mình, Nguyễn Quang Vinh nhận xét rằng những sinh viên nào có năng khiếu với giải phẫu hình thể, nắm vững được các kỹ thuật của bộ môn này thì thường khá tự chủ trong công việc sáng tạo về sau. Anh nói: “Trước đây, việc đề cập giới tính, tìm hiểu về cơ thể trong nhà trường phổ thông là điều không tưởng, nhưng bây giờ thì sách giáo khoa cấp hai đã giáo dục về giới tính rất kỹ. Chính vì thế, nghệ thuật khỏa thân và cách thưởng thức cũng phải được giáo dục lại. Trong nhà trường, tất cả sinh viên mỹ thuật đều phải vẽ khỏa thân từ cuối năm thứ nhất đến năm thứ năm; kể cả sinh viên các ngành mỹ thuật liên ngành như cao đẳng nhạc họa, sư phạm mỹ thuật, mỹ thuật công nghiệp...”.
Tác phẩm Nữ khỏa thân (60x90cm, phấn trên giấy, 1932) của Lê Phổ
Tại sao cần vẽ khỏa thân?
Họa sĩ Nguyễn Thị Bảo Ngọc, giảng viên hình họa của ĐH Mỹ thuật TP.HCM cho biết: “Về phía họa sĩ thì hầu như ai cũng trải qua những giai đoạn sáng tác có tác phẩm khỏa thân, hoặc có yếu tố khỏa thân. Còn đối với nghệ sĩ trình diễn, nhiếp ảnh thì nghệ thuật hình thể vốn đã trở thành yếu tố quen thuộc, thiết yếu. Xu hướng chung của nghệ thuật hiện nay là cá nhân hóa nghệ thuật, người nghệ sĩ tiến dần tới hình thức sáng tạo bản thể với chất liệu sáng tạo chính là bản thân, là cuộc sống của họ nên phần nào rộng lối cho các nghệ sĩ mới. Thân thể đã giúp các nghệ sĩ bộc lộ những trăn trở, mệt mỏi, hệ lụy mà họ đối mặt hằng ngày trong cuộc sống bộn bề thông tin, tràn ngập cạnh tranh”.
Nhìn lại lịch sử nghệ thuật, sáng tác khỏa thân cũng chịu lắm thăng trầm, có lúc gần như bị nghiêm cấm; nhưng điểm chung là nghệ thuật cổ đại của bất kỳ nền văn minh nào cũng chuộng tác phẩm khỏa thân, được thể hiện dưới góc độ phồn thực hay tâm linh. Kể từ khi khái niệm giải phẫu hình thể ra đời, được đưa vào giảng dạy, khỏa thân được xem là một kỹ thuật cơ bản, nhưng có tính thách thức mà các nghệ sĩ phải vượt qua để khẳng định tài năng của mình. Cũng có nhiều ý kiến cho rằng việc vẽ khỏa thân giúp phân biệt đẳng cấp và trình độ tay nghề của từng họa sĩ.
Sau 1975 tại TP.HCM, trong triển lãm Bình minh mới, Rừng gần như là họa sĩ đầu tiên thực hiện cuộc trưng bày tranh khỏa thân. Họa sĩ này cho rằng: “Động lực chính của việc vẽ khỏa thân, về ý tưởng là nhằm đạt đến sự chân thật, không che đạy của thân thể. Về kỹ thuật, giúp người sáng tác đạt đến sự tinh tế trong đường nét, hình khối, vì một thân thể trần truồng đi vào trong tác phẩm hơn nhau là ở cảm giác của người nghệ sĩ, thiếu tinh tế sẽ dung tục. Tôi cho rằng một thân thể bị che đậy bởi áo quần thì rất dễ vẽ, vì lụa là, màu sắc thường dễ đánh tráo thị giác của người xem”.
Họa sĩ Nguyễn Văn Hè cũng cho biết: “Tôi yêu quý người phụ nữ hơn mọi hình tượng khác, bằng cái đẹp bên trong lẫn bên ngoài. Tôi muốn tìm kiếm những điều bí ẩn trong họ với cái đẹp trong sáng ở đằng sau nhiều thứ, để thể hiện lên tranh cũng như làm nghệ thuật đương đại. Cũng chính vì điều này tôi thấy mình hạnh phúc được hiểu thêm một phần nào khi họ muốn chia sẻ hoặc tôi muốn tìm kiếm”.
Ollie Bearman đã có màn ra mắt chính thức cùng đội đua Haas không như mong đợi khi gặp tai nạn nghiêm trọng trong phiên chạy thử đầu tiên (FP1), khiến anh không thể tiếp tục thi đấu trong ngày thứ Sáu.
Ngày thi đấu thứ 4 tại European Open 2025 chứng kiến những cung bậc cảm xúc trái chiều của các tay cơ Việt Nam khi hai đại diện giành vé vào Last 32, trong khi hai người khác phải dừng bước.
HLV Thomas Tuchel vừa công bố danh sách triệu tập ĐT Anh cho hai trận vòng loại World Cup 2026 gặp Albania và Latvia. Trong đó, Marcus Rashford gây chú ý khi được gọi trở lại sau một năm vắng bóng, trong khi Jordan Henderson cũng bất ngờ có tên, khiến nhiều CĐV tức giận.
XSHG 15/3: Xổ số Hậu Giang được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Hậu Giang. Kết quả xổ số miền Nam được cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSHCM 15/3: Được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Thành phố Hồ Chí Minh, quay thưởng vào lúc 16h10 thứ Hai và thứ Bảy hàng tuần. Kết quả XSMN cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSBP 15/3: Xổ số Bình Phước được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Bình Phước. Kết quả xổ số miền Nam được cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSMN 15/3: Xổ số miền Nam ngày 15/3/2025 gồm các tỉnh TP.HCM, Long An, Bình Phước và Hậu Giang. Theo dõi kết quả XSMN hôm nay thứ Bảy ngày 15/3 trên Thethaovanhoa.vn.
ĐT Việt Nam tiếp tục gặp tổn thất về lực lượng khi tiền vệ Nguyễn Hai Long dính chấn thương ngay trước thềm Vòng loại Asian Cup 2027. Đây là cú sốc lớn đối với HLV Kim Sang Sik, nhất là khi đội hình của ông đã chịu ảnh hưởng bởi hàng loạt ca chấn thương trước đó.
Cô ấy được coi là một trong những tay đập đầy hứa hẹn trong làng bóng chuyền nữ Việt Nam nhưng có hành động gây tranh cãi dữ dội và bị rất nhiều CĐV công kích, xúc phạm nặng nề.
Quang Hải đã có thể tập luyện cùng các đồng đội sau hai ngày nghỉ và tập nhẹ. Tiền vệ này cho rằng đối thủ không quan trọng bằng việc đội tuyển Việt Nam tập trung vào chính mình.
Tại giải World Pickleball Championship Series (WPC) diễn ra năm 2024 tại Bali, Indonesia, hai VĐV đến từ Việt Nam là Lê Minh và Lý Minh Triết, đã khiến cộng đồng thể thao thế giới phải kinh ngạc.
Tin nóng thể thao tối 14/3: Công Phượng hóa "siêu cò" chuyển nhượng; Đồng đội cũ tại MU có tài sản gấp 7 lần Ronaldo; Nữ võ sĩ Việt Nam vào bán kết giải boxing thế giới, bỏ túi hơn nửa tỷ đồng;...
Chấn thương đầu gối trong lần tập trung đội tuyển Việt Nam dịp FIFA Days tháng 3 khiến Bùi Hoàng Việt Anh phải trở về CAHN điều trị. Trung vệ sinh năm 1999 phải đặc biệt chú ý đến đầu gối của mình, tránh những hệ lụy đáng tiếc như những gì Văn Hậu và Đình Trọng đã và đang trải qua.
XSMB 14/3: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Sáu ngày 14/3/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Sau khi xuất sắc giành danh hiệu quán quân Siêu mẫu Teen Toàn cầu 2025, người mẫu trẻ Mina Lê (Lê Ngọc Hương) tặng mẹ bộ ảnh kỷ niệm đặc biệt, ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ.