Kinh nghiệm của Hong Kong: Cờ bạc và đầu tư xã hội

(TT&VH Cuối tuần)- Một chiều tháng 5, người viết nhận được tin nhắn từ người bạn Hong Kong: “Mua xổ số đi thôi”. Nghĩ là bạn đùa nên tôi không để ý. Lát sau, lại một tin nhắn từ một người bạn khác với thông điệp tương tự. Hóa ra, đó là thứ “virus” lây lan chóng mặt ở thành phố này khi giải độc đắc lên đến hơn 100 triệu dollar Hong Kong (HKD, tương đương hơn 13 triệu USD).

Nó tạo thành một cơn sốt thực sự khi bên ngoài các đại lý của Hong Kong Jockey Club (HKJC) là những hàng dài. Nhiều người trong số đó thú nhận đây là lần đầu tiên, họ thử vận may bởi giải thưởng quá lớn. Không ít dân công sở cũng âm thầm trốn việc ra kiên nhẫn xếp hàng. Tò mò và cũng “mơ” một chút, tôi nhảy vào gia nhập đội quân đông đảo đó. Chỉ mất 10 HKD (khoảng 28.000 đồng) là cầm trong tay tấm vé có 6 cặp số cho một hy vọng lớn. Ngày hôm sau, tôi mới biết 10 HKD “đầu tư” (và... trượt!) đó của mình nằm trong một con số khổng lồ hơn 350 triệu HKD doanh thu xổ số của riêng ngày đặc biệt ấy. Một tờ báo Hong Kong đã so sánh trung bình mỗi người dân khu hành chính đặc biệt này bỏ ra 50 HKD cho giấc mơ đổi đời chốc lát. Và kết quả không chỉ một mà có tới tận 3 người trúng thưởng, chia nhau mỗi người 44,5 triệu HKD.

Thực ra, giải độc đắc xổ số lớn như vậy chưa là gì nếu so với ở Mỹ và châu Âu. Tháng Giêng năm nay, ở Mỹ, hai người trúng tổng giải đặc biệt 355 triệu USD. Xổ số đợt Giáng sinh ở Tây Ban Nha “El Gordo” vẫn là số 1 thế giới về giải mà năm ngoái tổng tiền thưởng lên đến 2,3 tỷ euro.

Ở Hong Kong xổ số Mark Six là giấc mơ triệu phú thường trực- Ảnh AFP

Mark Six cũng giống như xổ số ở nhiều nước, chọn 6 cặp số từ 00 đến 49. Ai cũng biết tỷ lệ trúng là vô cùng khó, hay chính xác là 1/13.983.816 trường hợp! Nhưng biết đâu đấy? Tâm lý đó là thường trực của những ai thích “đỏ đen”. Hơn nữa, nếu không trúng thì có thể an ủi mình đang “đầu tư” cho chính mình.

Mô hình độc quyền phi lợi nhuận

Cờ bạc bị cấm theo luật Hong Kong nên nếu như ở Khu hành chính đặc biệt Macau bên cạnh là thiên đường casino thì không thể tìm thấy một sòng đỏ đen nào được hoạt động chính thức tại xứ Cảng Thơm (ngoại trừ các CLB mạt chược) cũng như không có các nhà cái giống ở phương Tây. Tổ chức độc quyền duy nhất là HKJC và điều đáng nói, đây là một tổ chức phi lợi nhuận.

Ra đời từ tận năm 1884 với tư cách ban đầu như một “nhà cái” cho môn đua ngựa vốn được người Anh sớm đưa đến Hong Kong, HKJC ngày càng phát triển mạnh mẽ. Năm 1975, HKJC bắt đầu triển khai xổ số Mark Six và đến năm 2003 là xổ số bóng đá.

So với đua ngựa hay xổ số truyền thống, bóng đá nhập cuộc có phần “chậm” hơn. Không phải vì người Hong Kong không mê đỏ đen môn thể thao Vua này (thậm chí, đây từ lâu còn được coi là một trung tâm cá độ lớn của châu Á). Vấn đề là các quy định pháp luật đi kèm theo đó để hạn chế tối đa hoạt động cá độ ngầm.

Năm 2002, sửa đổi về Luật liên quan đến cá cược được Hong Kong thông qua và theo đó, bất cứ ai đỏ đen với các nhà cái bất hợp pháp sẽ bị coi là phạm tội hình sự với mức phạt tiền 30.000 HKD và 9 tháng tù giam. Bên cạnh chế tài nghiêm khắc này, HKJC cũng cung cấp đầy đủ các hình thức cá cược, đặc biệt với bóng đá, đủ để “chiều” những con bạc khó tính nhất. Xổ số bóng đá cũng không chỉ giới hạn ở kèo độ như tại châu Âu mà còn linh hoạt có cả kèo độ châu Á (chấp bóng), đánh vị (tỷ số), đánh hiệp 1, hiệp 2... Thậm chí, những ai thích chơi trực tiếp ở nhà cũng dễ dàng mở tài khoản tại các đại lý HKJC để sau đó cá cược trực tuyến. Hình thức “phát mạng” này đã thu hút được đông đảo người chơi.

Phong phú lại hoàn toàn hợp pháp, dần dần HKJC đã chiếm được thị phần của “thế giới ngầm” trong lĩnh vực cá cược bóng đá. Vẫn còn không ít những mạng lưới cá độ bất hợp pháp như  hồi World Cup 2010, cảnh sát Hong Kong triệt phá nhiều ổ cá độ song đa phần là các mạng lưới “liên thông” với những tỉnh thành Trung Quốc đại lục gần với Hong Kong, nơi xổ số bóng đá vẫn còn đơn giản, ít lựa chọn và không hấp dẫn với những ai thích đỏ đen.

Người Hong Kong khi muốn thử chút vận may với đua ngựa, xổ số Mark Six hay cá độ bóng đá, họ hầu hết tìm đến HKJC. Và nếu có thua, họ cũng sẽ được “gỡ” lại phần nào từ khoản tiền đó bởi HKJC hoạt động phi lợi nhuận. Đây là tổ chức đóng thuế lớn nhất cho chính quyền Hong Kong cũng như là nhà tài trợ từ thiện lớn nhất (trung bình mỗi năm trong thập  kỷ qua đóng góp hơn 130 triệu USD cho các quỹ từ thiện). HKJC cũng luôn là nhà tuyển dụng trong Top 10 với đội ngũ nhân viên gần 30.000 người.

Doanh thu từ xổ số, đua ngựa, bóng đá của HKJC được chia thành các phần nộp thuế cho chính quyền, đóng góp cho các dự án xã hội, dùng làm giải thưởng và chỉ một phần nhỏ để chi cho các chi phí hoạt động như thuê nhân viên, thuê mặt bằng đại lý…Một minh họa cụ thể là nguồn thu từ xổ số Mark Six được chia rõ ràng 25% đóng thuế, 15% cho các dự án xã hội, 54% cho quỹ giải thưởng và chỉ 6% cho các chi phí hoạt động của HKJC.

Nói một cách khác, mua xổ số, chơi đua ngựa hay cá cược bóng đá, bạn sẽ không bao giờ “đen” bởi khoản tiền ấy sẽ đóng góp cho ngân sách, sẽ được tái đầu tư vào các chương trình phúc lợi xã hội để tất cả cùng được hưởng. Cách thuyết phục tốt nhất mà HKJC làm được là cung cấp những dịch vụ phong phú, không hề thua kém với các mạng lưới cờ bạc ngầm. Khi có thể chơi hợp pháp như vậy, sẽ không còn mấy ai mạo hiểm đỏ đen bất hợp pháp nhất là khi sẽ phải đối mặt với tội danh hình sự và các mức án nặng nề.

Khuyến khích tính hợp pháp song không khuyến khích cờ bạc “hết mình”. Mọi điểm hoạt động của HKJC đều nghiêm cấm những người dưới 18 tuổi tham gia. Bên cạnh đó là những số điện thoại nóng cung cấp dịch vụ tư vấn, luôn sẵn sàng hỗ trợ những ai cảm thấy mình bị lún quá sâu vào “đỏ đen”. Như một câu khẩu hiệu của HKJC: “Hãy cờ bạc một cách có trách nhiệm!”.

Trung Sơn