(TT&VH Cuối tuần) - Claude Parent có lẽ là kiến trúc sư cuối cùng đeo đuổi chủ nghĩa siêu hiện đại (supermodernism), một cố gắng bằng gạch đá của nghệ thuật xây dựng không muốn tụt hậu trong thời đại toàn cầu hóa. Ông được tôn vinh vì kiểu nhà ở mới hầu như không có đồ gỗ, bị căm thù vì tham gia thiết kế nhà máy điện nguyên tử. Ít nhất thì ông là một KTS dám đưa và đưa triết học vào xây dựng một cách thành công.
Trúc trắc
Danh từ “chủ nghĩa siêu hiện đại“ được nhà phê bình Hà Lan Hans Ibelings đặt ra để gọi phong thái kiến trúc mới trong thời đại toàn cầu hóa. Có lẽ nghệ thuật xây dựng cũng chịu khủng hoảng chu kì như kinh tế, thời trang, nghệ thuật v.v... cho nên thời kì hậu hiện đại rồi thì chủ nghĩa giải tỏa kết cấu chưa kịp trụ lâu để người tiêu dùng thuộc tên thì đã chết yểu. Trào lưu siêu hiện đại không chỉ trúc trắc khó hiểu, mà còn chẳng gợi lên hình ảnh thân thiện nào. Cái tên ấy ra đời cuối thế kỉ trước, mang kì vọng đạp đổ tư duy cổ hủ của chủ nghĩa biểu tượng (đại khái nhà sân bay thì phải có dáng đại bàng, mái bể bơi nhất định có hình sóng lượn…) và quyết không hàm chứa một thông điệp nào khiến người xem phải suy luận. Tất cả phải được bày sẵn, từ vật liệu đến nội thất và ánh sáng... chỉ quy phục mệnh lệnh duy nhất: Vui sống.
KTS Claude Parent
Mỗi luận thuyết có một giai thoại hình thành của nó và ở trường hợp Claude Parent giai thoại ấy bắt nguồn từ bãi cát bên bờ Đại Tây Dương. Trong thời gian 1942-1944 quân Đức chiếm đóng bờ Tây nước Pháp và dựng hơn 8.000 lô cốt trên một chiều dài 2.685 km để ngăn phe Đồng minh đổ bộ. Sau bao giông bão, hôm nay nhiều lô cốt đứng xiêu vẹo lô xô trong cát như những thỏi gỗ đồ chơi ném bừa bãi.
Một ngày đẹp trời hồi thập kỉ 60, KTS Claude Parent cùng triết gia Paul Virilio phóng xe Jeep giữa những cồn cát. Họ nghỉ chân bên một lô cốt chìm non nửa trong cát và mò vào trong xem. Cảnh tượng khá khôi hài: tất cả nghiêng ngả, không biết trước đó đâu là sàn và đâu là tường. Về đến Paris, Parent nhớ lại cái cảm giác loạng choạng, mất phương hướng trong không gian xiêu vẹo đó. Cho đến hôm nay ông không thể quên cảm giác chóng mặt lạ lẫm ấy.
Chúng ta ngập trong đồ gỗ
Parent ngày đó chưa đến 40 và đã có khá nhiều sở thích. Ông làm trong văn phòng của KTS thiên tài Le Corbusier, thiết kế nhà ở cho nhiều nghệ sĩ nổi tiếng và một loạt siêu thị lớn kiểu rất Mỹ, phát minh ra một loại ô tô hình côn trùng, thử nghiệm tên lửa. Tuy nhiên ít ai biết tên ông. Tất cả thay đổi đột ngột khi ông rời cái lô cốt nọ. Parent bắt đầu xô mọi thứ khỏi tình trạng cân bằng. Ông thuyết phục khách hàng - nhà tài phiệt Gaston Drusch, xây một biệt thự có tường nghiêng 45 độ, ở ngoại ô Versailles - một phiên bản ấm cúng của lô cốt bên bờ Đại Tây Dương. Chưa đủ, thử nghiệm thứ hai của ông diễn ra và Parent lập tức thành ngôi sao của giới trí thức Paris, đồng thời cắt đứt sự nghiệp thương mại vẫn thành đạt bấy nay: Parent quyết định từ nay chỉ còn xây nền nhà nghiêng! Cùng triết gia Virilio, ông viết luận thuyết về cuộc sống trên mặt phẳng nghiêng (Vivre à l’Oblique). Cho đến hôm nay, ai gặp vị KTS 87 tuổi tại văn phòng ở Neuilly đều phải kiên nhẫn nghe ông thuyết trình về cuộc sống trên mặt phẳng nghiêng làm năng động hóa quan hệ xã hội cũng như chỉ ra các hướng mới ra sao: “Bạn thử nghĩ xem, cuộc sống trong nhà buồn tẻ ra sao. Trẻ con ngồi ở phòng riêng, ông bố trên sofa thừa kế của các cụ, bà mẹ gõ máy tính - chúng ta ngập trong đồ gỗ. Hãy biến không gian thành bãi chơi, thay vì đi lại thì ta trèo leo, trượt, nằm… Và sẽ có gì xảy ra, khi các nhóm được lập ra khác hẳn với định hình xã hội thông qua trật tự có trước của bàn, ghế, giường?”.
Sainte Bernadette: Trong nhà thờ Sainte Bernadette ở Nevers không có nền phẳng
Triết lý của nằm ăn
Parent trở thành một trong những đại diện của xu hướng xã hội không tưởng trong lịch sử kiến trúc đương đại. Ở triển lãm nghệ thuật Venice 1970 ông lắp một hệ thống mặt phẳng nghiêng trong gian hàng Pháp, vứt hết bàn ghế ra, mọi người bắt buộc phải nằm, bò, lăn lộn dưới “sàn“, thậm chí ăn trong tư thế nằm, nếu muốn.
Về khía cạnh thương mại thì cuộc “nổi loạn” của Parent là một thất bại. Những ai yêu ý tưởng “Oblique“ của ông nhất thì lại không đủ tiền mua - đó là trẻ con. Chloé, con gái ông, nhớ lại: "Tôi lôi con chó chạy lên nền nhà dốc, thả bi ve lăn xuống, bố mẹ tôi bỏ hết đồ gỗ, mọi người ngủ trong các hốc, nhà hầu như không có cửa: chỉ sau một ngày lắp sàn nghiêng, cái kì quái đã thành cái thường nhật. Bọn trẻ con thích quá, chúng tôi không còn là thành viên của lớp thị dân tiểu tư sản ưa ngồi trên đồ gỗ được cha ông để lại và ăn bên bàn có 6 ghế dựa lưng".
Parent trở thành người hùng của trường phái giải tỏa kết cấu (Deconstructivism), nhưng không mang nghĩa triệt phá hệ thống sẵn có, mà tháo ra rồi xếp mới lại như một trò chơi không xếp thứ hạng. Bất ngờ lớn: Khách hàng lớn đầu tiên là một nhà thờ ở Nevers. Bề ngoài không khác một lô cốt, bên trong lại càng giống hơn, kể cả nền nhà bị chia thành nhiều mảng nghiêng. Cuộc sống được đảo lộn một cách tươi mới, ngay cả trong chốn tôn nghiêm của đức tin.
Biệt thự “Maison Drusch” gần Versailles (Pháp)
Bụt chùa nhà
Parent là đại diện cho trường phái siêu hiện đại với tốc độ đặc thù của nó, vốn đã tặng nước Pháp trung tâm nghệ thuật Centre Pompidou, phi cơ Concorde và tàu cao tốc TGV. Ông thiết kế một loạt siêu thị của chuỗi Goulet-Turpin. “Lần đầu tiên một chuỗi siêu thị lớn không chỉ nghĩ đến lợi nhuận, mà cả vẻ đẹp kiến trúc cho công trình của mình. Thường là họ làm nhà rẻ để thuyết phục khách hàng rằng hàng mình giá rẻ“, Parent than phiền rồi cảm ơn bằng một tượng đài của văn hóa pop.
Công trình nhà máy điện nguyên tử ở Cattenom và Chooz (Pháp) dường như là bản khai tử của Perent: khắp phương Tây đang chuyển sang hành động xanh, và xu hướng đó càng mạnh mẽ hơn sau sự cố Chernobyl. Ai rủ rê Parent vào dự án này, khi ông đã kiếm cả đống tiền nhờ chuỗi siêu thị? “Xin phép trả lời ngay“, Parent hăng hái, “Không có gì nhanh hơn và mạnh hơn nguyên tử. Nó tượng trưng cho sự kì vĩ và tân tiến“. Tiếc rằng hồi ấy không ai nghĩ ngợi gì nhiều về chất thải phóng xạ. Parent bị tẩy chay, cho đến năm 2000 ông toàn nhận thiết kế mấy công trình vặt vãnh.
Thời Phục hưng của “Oblique“ tuy chưa đến, nhưng các công trình hiện đại mới như nhóm nhà cao tầng hình sườn núi của Sou Fujimoto ở Yemen hay nhà đại học tổng hợp Lausanne, Thụy Sĩ, không thể xuất hiện mà thiếu bước khai phá về lý luận của Parent. Chỉ có bụt chùa nhà là không thiêng: mới đây Parent bán biệt thự của mình ở Neuilly, và trước đó ông phải gọi thợ tháo hết các mặt phẳng nghiêng...
Sau khi mưa tạm ngớt, những điểm ngập úng cơ bản đã rút nước, người dân Hà Nội lại chen chân giữa dòng xe cộ ùn tắc để trở về nhà sau một ngày dài làm việc.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, đêm 30/9 đến ngày 1/10, tiếp tục xuất hiện nhiều hình thái nguy hiểm xảy ra ở nhiều khu vực trong cả nước. Cùng với đó, tính đến 19 giờ ngày 30/9 đã có gần 200 người thương vong và mất tích do bão và mưa lũ.
Công an tỉnh Phú Thọ cho biết, vào khoảng 12 giờ 10 phút ngày 30/9, tại đèo Đá Trắng, Quốc lộ 6, đoạn km 118 + 200 thuộc địa bàn xã Mường Bi, tỉnh Phú Thọ, một nam thanh niên trèo lên ngọn núi nhỏ để chụp ảnh.
Ngay sau khi bão số 10 (Bualoi) đổ bộ và gây ra những thiệt hại nặng nề tại nhiều tỉnh, thành miền Bắc và miền Trung, nhiều nghệ sĩ Việt Nam đã nhanh chóng thể hiện tinh thần tương thân tương ái, đồng loạt lên tiếng và hành động quyên góp, sẻ chia cùng đồng bào vùng lũ.
Ngày 30/9, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã ký ban hành Quyết định số 4909/QĐ-UBND, về việc công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai tại các vị trí sự cố sạt lở, không đảm bảo an toàn trên địa bàn xã Suối Hai và xã Ba Vì.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định gửi bộ phim truyện "Mưa đỏ" của đạo diễn Đặng Thái Huyền, do Điện ảnh Quân đội nhân dân sản xuất, tham dự Vòng sơ tuyển Giải thưởng Phim truyện quốc tế – Oscars lần thứ 98 do Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Hoa Kỳ tổ chức.
Trước diễn biến mưa lớn kéo dài do ảnh hưởng của bão số 10, gây ngập sâu và ùn tắc nghiêm trọng trên nhiều tuyến đường Hà Nội vào chiều tối 30/9, hàng loạt trường học trên địa bàn thành phố đã hành động khẩn cấp, đưa ra thông báo trông giữ và chăm sóc các học sinh không thể được phụ huynh đón về.
Novak Djokovic đã chính thức xác nhận tham dự Shanghai Masters 2025 sau thời gian nghỉ thi đấu kể từ thất bại ở bán kết US Open nhưng anh gặp thách thức lớn.
Jannik Sinner đã giành quyền vào chung kết China Open 2025 sau khi vượt qua Alex de Minaur ở bán kết với tỉ số 6-3, 4-6, 6-2. Hơn thế, Sinner còn lập thành tích đặc biệt.
Cơn mưa lớn kéo dài từ đêm 29/9 đến tối 30/9 khiến nhiều tuyến phố Hà Nội ngập sâu, dẫn đến tình trạng ùn tắc kéo dài trên các tuyến đường trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Tính đến chiều 30/9/2025, cơn bão số 10 (Bualoi) tiếp tục gây ảnh hưởng đến vận hành các công trình thủy điện, lưới điện và cung cấp điện tại nhiều tỉnh miền Bắc và miền Trung.
Cơn bão số 10 đi qua để lại hậu quả nặng nề cho người dân các địa phương, từ vùng ven biển đến vùng đồng bằng hàng vạn ngôi nhà tốc mái, các công trình phúc lợi hư hỏng.
Jimin BTS, với trái tim ấm áp và tinh thần nhân ái, đã trở thành biểu tượng của sự cho đi, thắp sáng hy vọng cho hàng ngàn người thông qua các hoạt động từ thiện.
Hội nghị Thế giới về Chính sách văn hóa và Phát triển bền vững MONDIACULT 2025 đang diễn ra tại Barcelona, Tây Ban Nha, đã trở thành diễn đàn toàn cầu quan trọng nhất, nơi các quốc gia hướng đến thông điệp: "Không có tương lai nếu không có văn hóa".
Nhiều địa phương đã bị thiệt hại nặng về người và tài sản do ảnh hưởng từ cơn bão số 10. Các tỉnh, thành cũng đã chủ động huy động lực lượng, phương tiện khẩn trương tiếp cận, hỗ trợ nhân dân tại các khu vực bị chia cắt; triển khai công tác khắc phục hậu quả thiên tai.
Không chỉ là một trong những ngày lễ lớn của Việt Nam, Tết Trung thu cũng là một ngày lễ lớn của nhiều quốc gia châu Á. Ở mỗi quốc gia, Tết Trung thu lại có hình thức, nội dung riêng, phản ánh bản sắc văn hóa, tôn giáo và tín ngưỡng của từng dân tộc.
Trần Tiến là 1 trong những nhạc sĩ để lại dấu ấn đặc biệt trong nền âm nhạc Việt Nam đương đại. Không chỉ bởi cá tính sáng tạo phóng khoáng, giàu chất "ngẫu hứng", mà còn bởi điểm chạm văn hóa, ký ức.
Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) ngày 29/9 đã chính thức khai trương bảo tàng ảo đầu tiên trên thế giới trưng bày các hiện vật văn hóa bị đánh cắp. Sự kiện diễn ra trong khuôn khổ hội nghị MONDIACULT 2025 tổ chức tại Barcelona, Tây Ban Nha.
Chỉ vài giờ sau khi đăng quang Japan Open 2025, tay vợt số 1 thế giới Carlos Alcaraz đã khiến giới hâm mộ bất ngờ khi tuyên bố rút lui khỏi Thượng Hải Masters.