Việc đoạn Hoàng Cầu – Voi Phục của Vành đai 1 chuyển động sau nhiều năm đình trệ cho thấy một thông điệp rõ ràng: nút thắt hạ tầng không chỉ nằm ở kỹ thuật hay vốn đầu tư, mà ở cách tổ chức quyền lực. Mô hình chính quyền địa phương hai cấp đang chứng minh hiệu quả thực thi bằng kết quả cụ thể.

Trong mọi chiến lược phát triển đô thị, hạ tầng giao thông luôn được coi là "xương sống". Nhưng thực tiễn cho thấy, điều quyết định một tuyến đường có thể hình thành đúng tiến độ hay không không chỉ nằm ở bản vẽ quy hoạch, nguồn vốn hay công nghệ thi công, mà nằm ở cách tổ chức quyền lực và năng lực thực thi của bộ máy công quyền.

Người dân khẩn trương tháo dỡ nhà để bàn giao mặt bằng sạch để thực hiện dự án xây dựng đường Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục

Câu chuyện đoạn Hoàng Cầu – Voi Phục của đường Vành đai 1 Hà Nội, sau gần một thập kỷ đình trệ nhưng bất ngờ chuyển động mạnh mẽ chỉ trong hơn 5 tháng, là minh chứng rõ nét cho quy luật ấy.

Đoạn Hoàng Cầu – Voi Phục chỉ dài 2,2 km, nhưng lại là nơi hội tụ đầy đủ những phức tạp nhất của đô thị trung tâm: mật độ dân cư cao, lịch sử sử dụng đất chồng lấn, hạ tầng xuống cấp, quy hoạch treo nhiều năm và những bức xúc xã hội âm ỉ.

Sự chậm trễ của dự án không chỉ gây ùn tắc giao thông, mà còn làm suy giảm chất lượng không gian sống, kéo dài tâm trạng mòn mỏi và làm xói mòn niềm tin của người dân. Khi một dự án đã được phê duyệt nhưng không thể triển khai đúng tiến độ trong nhiều năm, câu hỏi đặt ra không còn là "có làm hay không", mà là ai chịu trách nhiệm và chịu trách nhiệm đến cùng hay không.

Ngày 10/12/2025, lực lượng chức năng phường Láng, Giảng Võ (Hà Nội) cùng các đơn vị liên quan đồng loạt tiến hành cưỡng chế thu hồi đất phục vụ công tác giải phóng mặt bằng dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 1 (đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục) đối với các tổ chức, cá nhân đang sử dụng diện tích đã có quyết định thu hồi

Chính trong bối cảnh đó, kết quả giải phóng mặt bằng đạt được trong hơn 5 tháng kể từ khi vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp mang ý nghĩa vượt ra ngoài phạm vi một dự án giao thông. 

Chỉ trong thời gian ngắn, ba phường Ô Chợ Dừa, Giảng Võ và Láng đã hoàn thành bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thu hồi đất đối với 1.295 hộ dân – con số gần gấp đôi kết quả của 7 năm trước đó cộng lại.

Công nhân bắt đầu tháo dỡ các công trình bị buộc cưỡng chế trên đường Đê La Thành, phường Láng

Thực tiễn này cho thấy một điều rất rõ: đột phá không đến từ việc ban hành thêm chủ trương, mà đến từ việc tổ chức lại cách thực thi chủ trương. Mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã tạo ra một thay đổi căn bản trong quản trị đô thị. Khi thẩm quyền được xác định rõ ràng, khi trách nhiệm không còn bị "chia nhỏ" qua nhiều tầng nấc trung gian, khi cấp phường được trao quyền thực chất và chịu trách nhiệm trực tiếp trước thành phố, bộ máy công quyền trở nên linh hoạt hơn, gần dân hơn và hiệu quả hơn.

Giải phóng mặt bằng – lĩnh vực vốn nhạy cảm và dễ phát sinh xung đột – không còn được xử lý bằng mệnh lệnh hành chính khô cứng, mà trở thành một quá trình vận động xã hội, nơi đối thoại, lắng nghe và bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân giữ vai trò quyết định. Ở đó, cán bộ cơ sở không chỉ là người "thực hiện nhiệm vụ", mà là người đứng ở tuyến đầu của quản trị đô thị, trực tiếp xử lý những va chạm giữa yêu cầu phát triển và đời sống dân sinh.

Khi cán bộ dám đối diện, dám chịu trách nhiệm và làm việc đến cùng, sự đồng thuận không phải là điều xa vời. Nó được hình thành từ sự minh bạch, công bằng và thái độ phục vụ đúng nghĩa. Việc Vành đai 1 có cơ hội được khép kín vì thế mang ý nghĩa biểu tượng rất lớn.

Đây không chỉ là tuyến vành đai đầu tiên của Hà Nội nối trục Đông – Tây qua khu vực trung tâm, mà còn là dấu mốc cho thấy Thủ đô đang từng bước chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy quản trị, từ điều hành theo mệnh lệnh sang điều hành bằng hiệu quả và niềm tin xã hội. Đường vành đai, trong nghĩa rộng, chính là không gian để thử thách một chính quyền phục vụ – nơi lợi ích lâu dài của cộng đồng được đặt cao hơn sự tiện lợi ngắn hạn của bộ máy.

Yêu cầu của lãnh đạo thành phố về việc chỉnh trang, giữ gìn môi trường và bảo đảm mỹ quan đô thị song hành với thi công gửi đi một thông điệp rõ ràng: phát triển không thể đánh đổi chất lượng sống. Một công trình hạ tầng chỉ thực sự thành công khi người dân không cảm thấy mình là người bị hy sinh, mà là chủ thể của sự phát triển ấy. Khép kín một tuyến đường là công việc có điểm kết thúc. Nhưng tháo gỡ được những "điểm nghẽn" kéo dài hàng chục năm trong tư duy, trong cách tổ chức quyền lực và trong phương thức hành động mới là giá trị lâu dài.

Việc cưỡng chế nhằm thực hiện nghiêm chỉ đạo của lãnh đạo thành phố phải giải phóng mặt bằng xong Dự án đường Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục trước ngày 15/12

Từ câu chuyện Vành đai 1, có thể nhìn thấy một hướng đi rõ ràng hơn cho Hà Nội: muốn đô thị phát triển bền vững, trước hết phải xây dựng một bộ máy đủ năng lực hành động, đủ bản lĩnh chịu trách nhiệm và đủ gần dân để tạo dựng đồng thuận xã hội.

Trong hành trình ấy, mô hình chính quyền địa phương hai cấp không chỉ là một cải cách tổ chức, mà đang trở thành động lực thực thi, giúp những tuyến đường được mở ra, những nút thắt được tháo gỡ và quan trọng hơn cả, giúp niềm tin của người dân vào sự vận hành của đô thị được khôi phục và bồi đắp. Với một đô thị lịch sử như Hà Nội, chính niềm tin ấy mới là "vành đai mềm" bền vững nhất cho tương lai.