'Joyland' - Thế giới rực rỡ của người chuyển giới

Tại giải Tinh thần Độc lập (Independent Spirit Awards) mới diễn ra cuối tuần qua ở thành phố biển Santa Monica (Los Angeles Mỹ), Everything Everywhere All At Once tiếp tục thống trị, củng cố vị trí dẫn đầu tại 1 trong những giải thưởng lớn cuối cùng trước khi tiến tới giải Oscar vào ngày 12/3 tới.

Ở vị trí ít nổi bật hơn nhưng đáng chú ý và có ý nghĩa lớn là phim giành giải Phim quốc tế hay nhấtJoyland của điện ảnh Pakistan/Mỹ.

"Everything Everywhere All At Once" lại thắng lớn

Giải Tinh thần Độc lập được thành lập vào năm 1984, là giải thưởng dành riêng cho các nhà làm phim độc lập. Giải được sản xuất bởi Film Independent, một tổ chức nghệ thuật phi lợi nhuận từng tổ chức LHP Los Angeles. Kết quả giải được chọn dựa theo phiếu bầu của các thành viên Film Independent.

Khác với nhiều giải thưởng khác, từ năm 2022, giải Tinh thần Độc lập thông báo các hạng mục diễn xuất sẽ có sự trung lập về giới tính. Có nghĩa, các hạng mục phân biệt giới tính trước đây - Nam chính, Nữ chính, Nam phụ, Nữ phụ - sẽ nhường chỗ cho Diễn viên chính xuất sắc nhất và Diễn viên phụ xuất sắc nhất.

Tại giải năm 2023, Everything Everywhere All At Once, dẫn đầu với 8 đề cử, đã mang về 7 chiến thắng, gồm các hạng mục diễn xuất cho Dương Tử Quỳnh, Quan Kế Huy và Stephanie Hsu; cũng như giải cho đạo diễn, kịch bản, dựng phim và quan trọng nhất là giải Phim hay nhất.

Ngoài Everything Everywhere All At Once, 2 phim khác nhận đề cử tại giải Tinh thần Độc lập cũng đang trên đường đua Phim hay nhất tại Oscar: Tar và Women Talking. Kết quả, Tar thắng giải Kỹ thuật điện ảnh cho Florian Hoffmeister; trong khi Women Talking được tôn vinh ở hạng mục Robert Altman dành cho đạo diễn phim, đạo diễn tuyển vai và dàn diễn viên.

Dù Phim hay nhất tại giải Tinh thần Độc lập năm ngoái, The Lost Daughter của Maggie Gyllenhaal, không thắng ở hạng mục tương tự tại Oscar, phim thắng năm 2021, Nomadland của Chloe Zhao, đã mang về chiến thắng đúp.

Các chiến thắng ở mảng điện ảnh còn có Phim đầu tay hay nhất dành cho Aftersun của Charlotte Wells, Kịch bản đầu tay hay nhất cho John Patton với tác phẩm Emily The Criminal, Phim tài liệu hay nhất cho All The Beauty And The Bloodshed và Phim quốc tế hay nhất cho Joyland của Pakistan.

Niềm tin cho một cộng đồng

Joyland là bộ phim đầu tiên của Pakistan lọt vào danh sách rút gọn của Oscar. Tuy chuyến đi tới giải thưởng danh giá bậc nhất này đã kết thúc khi phim không lọt 5 đề cử cuối cùng, Joyland đang tiếp tục nhận được sự ca ngợi từ quốc tế. Mới nhất, thêm vào danh sách dài danh dự của mình, bộ phim của đạo diễn Saim Sadiq đã nhận được giải Phim quốc tế hay nhất tại giải Tinh thần Độc lập.

Bộ phim khám phá các vấn đề về người chuyển giới ở Pakistan đã vượt qua 4 đề cử khác ở hạng mục là Corsage của Marie Kreutzer, Leonor Will Never Die của Martika Ramirez Escobar, Return To Seoul của Davy Chou và Saint Omer của Alice Diop.

"Họ gửi cho tôi một bức email, nói tôi nên chuẩn bị bài phát biểu. Tôi đã làm nhưng không để tâm lắm và giờ thì thấy thật xấu hổ vì có bao điều tôi muốn nói, bao người tôi muốn cảm ơn. Tôi sợ rằng mình sẽ quên mất ai đó" - Sadiq xúc động trong phát biểu nhận giải.

Được quay tại Lahore, Pakistan với kỹ xảo điện ảnh rực rỡ, đầy biểu cảm, bộ phim theo chân Haider (Ali Junejo thủ vai), một người chồng thất nghiệp và người vợ Mumtaz (Rasti Farooq đóng)làm giáo viên để kiếm sống. Trong môi trường gia trưởng, Haider là nỗi thất vọng với người cha cổ hủ của mình. Không giống các anh em của mình, Haider không có con và ở nhà làm nội trợ, anh vô cùng xấu hổ. Nhưng thật ra, Haider đã bí mật làm một công việc không ngờ tại một hộp đêm là vũ công phụ họa cho một nghệ sĩ chuyển giới lôi cuốn là Biba (Alina Khan, nữ diễn viên chuyển giới lần đầu đóng phim điện ảnh). Trong một loạt cảm xúc đứng tim, lãng mạn, một mối tình tay 3 đã nảy nở.

Sadiq đã có thể chia phim thành 2 mảng đối lập, giữa cuộc sống buồn tẻ và xám xịt ở nhà Haider với thế giới kính vạn hoa của Biba. Nhưng không, anh biến cả 2 thành thế giới tươi sáng và quyến rũ. "Một cách trực quan thì không có sự tương phản, nhưng khán giả có thể cảm nhận sự tương phản về mặt cảm xúc" - Sadiq chia sẻ.

Khan trước đây từng vào vai vũ công chuyển giới trong phim ngắn Darling (2019) của Sadiq. Vài năm trước, vị đạo diễn đã gọi điện cho cô, gửi kịch bản nháp Joyland mà anh viết cùng Maggie Briggs. Họ đã thảo luận rất nhiều và chính Khan là người đã tư vấn cho Sadiq không chỉ về biệt ngữ của người chuyển giới mà còn cả về khiêu vũ, giúp anh có một bộ phim "nhiều sắc thái, thú vị và chân thực hơn".

Mối quan hệ giữa Haider và Biba được phát triển theo phong cách hài lãng mạn, với Haider khắc kỷ quan sát Biba đung đưa, lắc lư trên sân khấu. Chẳng bao lâu nữa, sẽ có những cuộc trò chuyện chân tìnhkhi Biba bị lạm dụng trên một chuyến tàu và sự đầu hàng hoàn toàn trước ham muốn. Một nụ hôn giữa đêm lẽ ra phải quay ngoài phố đã phải chuyển vào trong nhà để đảm bảo an toàn cho các diễn viên.

Ra mắt tại LHP Cannes vào ngày 23/5/2022, Joyland là bộ phim Pakistan đầu tiên được công chiếu tại đây và đã nhận được sự hoan nghênh nhiệt liệt. Đây cũng là bộ phim đầu tiên của Pakistan giành giải Cannes. Phim thắng Giải thưởng của ban giám khảo ở hạng mục Góc nhìn đặc biệt và giải Queer Palm cho phim mang chủ đề LGBTQ, Queer hoặc Nữ quyền tại LHP. Sau chiến thắng này, một loạt hợp đồng quốc tế và lời mời dự liên hoan đã tới với bộ phim. Joyland sau đó đã đoạt thêm nhiều giải thưởng tại các liên hoan phim quốc tế khác và lọt danh sách rút gọn của Oscar.

Không chỉ ở các liên hoan phim, Joyland đã tạo nên làn sóng trong khán giả. Phim thành công rực rỡ ở nước ngoài, thu về hơn 1 triệu USD doanh thu tại Pháp chỉ trong 3 tuần đầu tháng 1. Thế nhưng, trong nước, phim từng bị e ngại và chỉ có thể chiếu toàn quốc sau phản ứng mạnh mẽ của dư luận.

Trên tất cả, Sadiq tự hào nhất về phản ứng của người chuyển giới tại Pakistan khi xem Joyland. Một số người nói rằng họ đã xem đi xem lại. "Alina (Khan) là 1 trong những người chuyển giới nổi bật nhất trong nước, nếu không muốn nói là nổi bật nhất. Cuộc sống của cô ấy là câu chuyện thành công đối với cả cộng đồng. Họ nói: "Cô ấy vừa ngồi đây với chúng tôi, và giờ thì đang bước trên thảm đỏ của Cannes" - Sadiq tự hào chia sẻ.