(TT&VH) - Như TT&VH đã đưa tin, chiều qua, 24/9, tại Viet Art Centre (42 Yết Kiêu - Hà Nội) đã khai mạc triển lãm tranh sơn mài cá nhân lần đầu tiên của họa sĩ Lý Trực Sơn (sinh năm 1949). Triển lãm có cái tên rất ngắn gọn mà nhiều nỗi niềm là Chốn này, với 20 bức tranh sơn mài khổ vừa và lớn. Lý Trực Sơn nổi tiếng là một trong những “tài năng lứa đầu” của hội họa thời đổi mới, nhưng nổi tiếng nhiều hơn là những câu chuyện “thật như bịa” về tính cách nghệ sĩ rất mực bát ngát của ông...
1. Chuyện này không phải giai thoại, mà là chuyện thực. Ông vào học mỹ thuật, lớp trung cấp 7 năm từ khi còn nhỏ, mới 12 tuổi. 19 tuổi đầu, vừa tốt nghiệp xong thì được giữ lại trường (có lẽ là trẻ nhất). Trong những lứa ấy có hai họa sĩ trẻ được gọi đùa là “bách khoa toàn thư” và “tổng hợp toàn năng”. “Bách khoa toàn thư” là Lý Trực Sơn, “trên thông thiên văn, dưới tường địa lý”, cái gì cũng đọc cũng biết cũng bàn. “Tổng hợp toàn năng” là họa sĩ Thành Chương, cái gì cũng làm được, làm một cách say mê, làm đến nơi đến chốn. Cả hai sau đó đều nhập ngũ làm nghĩa vụ quân sự, một người là lính cao xạ pháo, một người là lính công binh, nếm bom đạn, vào sinh ra tử đủ cả...
Lý Trực Sơn cùng vợ - nữ họa sĩ Nguyễn Thị Quế đang vẽ tranh sơn mài
Sau khi rời quân ngũ, Lý Trực Sơn về trường học tiếp đại học, và lại được giữ lại làm giảng viên trẻ lần thứ hai. Ông dạy học sinh... ngoài quán nhiều hơn là trong lớp, thường nói trái với khuôn mẫu nghệ thuật được dạy dỗ lúc đó. Năm 1988, nhận một học bổng đi Pháp một năm, thì ông “quên” tất cả trường sở và gia đình, làm luôn một “cú” ngao du tới tận... 9 năm trời sau đó để sống lang thang ở Pháp và Đức. Quãng phiêu lưu này có lẽ cung cấp cho ông khá nhiều vốn sống phong phú về châu Âu đời thực, chứ không phải một châu Âu du lịch...
2. Trong tiểu thuyết Anh em nhà Karamazov của Dostoevsky, khi miêu tả về nhân vật Aleksey - “người con của Chúa”, tác giả có mượn lời một người khác nói như sau: “Đây có lẽ là người duy nhất trên thế gian mà nếu bỗng nhiên bị bỏ mặc một mình, không có chút tiền nong nào trong một thành phố lạ một triệu dân thì anh ta cũng không khốn đốn, không chết đói chết rét, bởi vì tức khắc sẽ có người cho ăn và thu xếp cho, mà nếu không ai thu xếp cho thì anh ta cũng sẽ tự thu xếp được ngay. Người giúp anh ta không hề cảm thấy đó là gánh nặng, trái lại có lẽ còn coi đó là niềm thích thú”.
Tôi nghĩ Lý Trực Sơn cũng có được những nét “thiên đồng” như vậy trong cá tính. Chính vì thế, nên ông mới có thể lưu lạc ở trời Tây lâu đến thế mà vẫn “sống ngon”. Nhưng kỳ lạ nhất là chuyện này: khi từ Pháp trở về nhà, ông gây cho mọi người cảm giác như thể ông vừa đi chơi đâu đó mấy hôm mà thôi. Như lời một nhà hiền triết nói: “Một người vợ tốt là người sinh ra chồng lần thứ hai...” thì người phụ nữ đã đón ông về nhà sau mười năm “phong lưu” nhưng vẫn điềm nhiên coi như chồng mình chỉ vừa “đi chơi đâu đó mấy hôm” là một người phụ nữ vĩ đại. Điều đó cũng dễ hiểu, vì bên cạnh bất cứ vinh quang nào của người đàn ông cũng đều thấp thoáng hoặc bao trùm bóng dáng của một người đàn bà nào đó.
Tác phẩm Sông Hồng I của Lý Trực Sơn
Đối với nghệ thuật của riêng mình, Lý Trực Sơn cũng có một thái độ “thiên đồng” hay hay như vậy. Là tài năng “mẻ đầu” của hội họa thời đổi mới, bẵng đi hàng chục năm vắng mặt trên quê hương, khi quay lại, ông vẫn vẽ như “vừa đi đâu đó mấy hôm về”, không bị ảnh hưởng bất kỳ cái gì từ phương Tây hậu hiện đại. Làm tranh sơn mài rất kỹ tính theo phương pháp được đào tạo, Lý Trực Sơn nhận xét về sơn mài rất tinh tế: “Người phập phù bất định thì mới vẽ được sơn mài. Tôi còn làm sơn mài vì nó vô cùng đỏng đảnh, tôi chưa hiểu nó là cái gì. Tôi làm việc chăm chỉ, đi đến tận cùng khả năng thì có được cảm giác hơi rồ dại là tôi sắp biết vẽ...”.
3. Dễ hiểu vì sao với tính nết “thiên đồng”, cộng với sự “phập phù bất định” như một “ca” bối rối đáng kính mến, tâm thức rất phức tạp mà lại hay quên nên họa sĩ chọn cho mình những hình ảnh hội họa là vẻ đẹp của những câu chuyện cổ tích, thiếu nữ khỏa thân ngắm trăng, hoa sen cổ tích, thiếu phụ gánh lúa, đứa trẻ mặc áo yếm chơi chim, thiếu nữ đội đèn dưới trăng... đều như trong cổ tích bước ra với dung nhan rất đẹp mắt và âu yếm cứ như Kim đồng - Ngọc nữ. Ông đưa ta vào không khí hoang hoải mộng như ta được đi đâu đó từ quá khứ trầm tích của văn hóa sông Hồng trở về. Họa sĩ có một “biệt tài nhớ nhung” khi vẽ ra những cảnh huống xưa ở thôn Trung Quân, mái đình Hồng Tiến bên sông cạnh cầu Long Biên... vào một loạt tranh phong cảnh sơn mài khổ lớn (3 tấm) có tên là Quê ngoại. Trông qua thì cứ như... học trò vẽ, có cả cầu vồng giăng ngang cầu... mới sợ! Thế nhưng trông mặt nước sông Hồng được chất liệu sơn mài làm lóng lánh bí ẩn, để lại những khoảng trống tinh diệu trong trí nhớ người xem rất lâu, mới hiểu cái tài tình thú vị của người vẽ nó...
Được xem và “nghe” Lý Trực Sơn làm tranh sơn mài thì rất là khoái trá. Ông sở hữu một sức tự tin phi thường, cộng khả năng biện luận biến hóa nhanh như một khối rubic, liên tục nói, liên tục phân tích và có kiến giải khác thường, rồi liên tục... quên! (Có lẽ ở một điểm nào đó ông đạt đến được cái điểm như nhà Phật dạy rằng: “Ưng vô sở trụ, nhi sinh kỳ tâm” - tạm dịch: Rũ bỏ thành kiến trói buộc, sẽ luôn sinh ra được giải pháp kỳ lạ).
Họa sĩ vừa cởi trần trùng trục ra mài tranh, kể chuyện phiếm và luận biện liến thoắng, thi thoảng ông lại: “ồ cái mảng này đẹp quá mày ạ”. Lúc sau lại: “à cái màu hồng cánh sen này nó “nhói” lên đẹp quá. Tao đi mua màu bọn bán màu nó gọi cái màu hồng này là “hồng ca - ve” (có lẽ vì cái màu này trông hơi “lẳng”- PV). Bảo cho hai lạng màu “hồng ca-ve” là nó lấy đúng, cân đủ, đưa mình ngay, mày thấy hay không?”.
Ngồi ghế HLV của cuộc Trang phục văn hóa dân tộc cho Miss Grand Vietnam 2025, NTK Đặng Trọng Minh Châu muốn lan tỏa kinh nghiệm cũng như tình yêu quê hương đến mọi người.
Xem VTV5 VTV6 trực tiếp bóng đá hôm nay ngày 23/8/2025. Thethaovanhoa.vn cập nhật link trực tiếp bóng đá bóng đá U16 nữ Đông Nam Á, V-League 2025, Ngoại hạng Anh, Ligue 1, La Liga
Ngày 23/8, thông tin từ cơ quan chức năng cho biết, trên tuyến đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng vừa xảy ra vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, khiến 4 người bị thương.
Giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 2025 đã chính thức khởi tranh. Dưới đây là 6 ứng cử viên cho chức vô địch do trang bóng chuyền Sportowefakty lựa chọn.
Kỳ nghỉ lễ dịp Quốc khánh 2/9 năm nay kéo dài trong 4 ngày cũng là đợt nghỉ kết thúc mùa du lịch hè, hứa hẹn thu hút lượng lớn du khách đến các điểm tham quan, nghỉ dưỡng.
Những ngày này, hàng trăm công nhân đang gấp rút thi công, hoàn thiện các gian triển lãm tại Trung tâm triển lãm quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), đảm bảo tiến độ cho ngày khai mạc Triển lãm "80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc" vào 28/8 tới đây.
XSMB 23/8: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Bảy ngày 23/8/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Bảng xếp hạng bóng chuyền giải vô địch thế giới 2025 - Thethaovanhoa.vn cập nhật bảng xếp hạng bóng chuyền giải vô địch thế giới 2025 mới nhất ngày hôm nay 23/8.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, sáng 23/8, áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông đã mạnh lên thành bão - bão số 5 (tên quốc tế là Kajiki).
What's The Point? - single đầu tay của nghệ sĩ trẻ Nguyen Tran (con trai của guitarist Trần Tuấn Hùng – Ban nhạc Bức Tường) là một lát cắt rõ ràng về cảm giác cô đơn giữa đám đông, kể bằng thứ ngôn ngữ âm nhạc thẳng thắn, giàu nhạc tính và hình ảnh.
Cựu tuyển thủ bóng chuyền nữ Ba Lan Paulina Maj-Erwardt cho rằng đội bóng chuyền nước này rơi vào bảng đấu dễ ở giải vô địch thế giới 2025 (World Championship).
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, sáng 23/8, áp thấp nhiệt đới đã đi vào vùng biển phía Đông khu vực Bắc Biển Đông. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Công điện số 141/CĐ-TTg (22/8) của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ ngành, địa phương chủ động ứng phó áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão.
Tối 22/8 tại thủ đô Viêng Chăn, Đại sứ quán Việt Nam tại Lào đã long trọng tổ chức Tiệc chiêu đãi chào mừng Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 – 02/9/2025).
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/8 (giờ địa phương) tuyên bố ông sẽ yêu cầu Quốc hội chi 2 tỷ USD để làm đẹp Washington D.C trong một dự án đánh dấu sự can thiệp hiếm có vào công tác quản lý thủ đô của xứ sở cờ hoa.
Ngôi sao quần vợt Emma Raducanu giờ đây sở hữu khối tài sản 13,5 triệu bảng, gấp... 300 nghìn lần so với năm đầu mở công ty, nhờ loạt hợp đồng khủng chỉ trong một năm
Thông tin từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, hồi 1 giờ ngày 23/8, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở vào khoảng 17,1 độ Vĩ Bắc; 118,2 độ Kinh Đông, cách đặc khu Hoàng Sa khoảng 730km về phía Đông.
CLB Công an TP.HCM đã để thua Thể Công Viettel 0-3 trong trận đấu sớm vòng 2 LPBank V.League 2025/26. Tuyển thủ Nguyễn Tiến Linh kêu gọi người hâm mộ đồng cảm và chia sẻ với đội bóng trong giai đoạn khó khăn này.