Họa sĩ Nguyễn Đình Đăng: Những ký họa chân dung

19/11/2008 16:35 GMT+7 | Văn hoá

(TT&VH) - Trong một bài viết về người bạn đặc biệt của danh họa Nguyễn Sáng (xem TT&VH số ra ngày 15/11/2008), qua giới thiệu, chúng tôi tìm đến webiste cá nhân của họa sĩ Nguyễn Đình Đăng để kiếm hình ký họa Nguyễn Sáng. Khi tham quan website này, chúng tôi thấy ở đây còn nhiều ký họa về các họa sĩ nổi tiếng khác như Phan Kế An, Trần Lưu Hậu, Mai Văn Hiến, Nguyễn Trọng Kiệm, Bùi Xuân Phái, Lê Huy Tiếp… TT&VH có cuộc trò chuyện với chủ website, họa sỹ - TS Vật lý Nguyễn Đình Đăng, ông đang sống và làm việc tại Nhật nhưng “nặng nợ” với những họa sĩ Việt…

* Xem trên website của anh, mảng ký họa, đặc biệt về gia đình, bạn bè, giới văn nghệ sĩ… anh chỉ vẽ họ từ 1992 trở về trước, tại sao?

- Tôi vẽ rất nhiều ký họa nên không thể đưa hết lên website được. Trên website chỉ là một số chọn lọc. Ngoài ra từ năm 1994 tôi sống và làm việc tại Nhật. Những ký họa vợ con và bạn bè ở Nhật tôi chưa công bố.

* Anh quan niệm thế nào về tranh ký họa?
 
 Họa sĩ Bùi Xuân Phái (1986),
ký họa bút chì của
Nguyễn Đình Đăng
- Tranh ký họa thường được vẽ trong khoảng thời gian ngắn. Vì thế nó chỉ nắm bắt những điểm đặc trưng nhất của mẫu - cái “thần” của mẫu. Chớp được cái thần, bức ký họa sẽ sinh động. Đó là cái hay của tranh ký họa. Danh họa Pháp Dominique Ingres từng nói: “Hình họa là phép thử chính xác đối với nghệ thuật”. Các đại danh họa như Leonardo da Vinci, Botticelli, Durer, Rubens, Rembrandt, Goya, v.v…. đều là những người vẽ hình họa và ký họa rất giỏi.

* Có những họa sĩ thuộc diện ít có hình chân dung như Nguyễn Sáng, Phan Kế An, Bùi Xuân Phái, Nguyễn Trọng Kiệm, Mai Văn Hiến, Trần Lưu Hậu, Lê Huy Tiếp… thì những ký họa của anh trở thành một tư liệu quý về sau. Đặc điểm chung của việc vẽ ký họa giới họa sĩ là gì, thưa anh?

- Tôi nghĩ ký họa giới họa sĩ cũng không có gì khác với ký họa những người khác. Phải nắm được đặc điểm và hiểu người mẫu thì bức chân dung mới đạt. Tuy nhiên, họa sĩ là những người tài, có cá tính. Điều đó bộc lộ trước hết trên nét mặt, ánh mắt của họ. Nếu lại hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của họ nữa thì bức ký họa sẽ còn sinh động hơn.　　　

* Khi vẽ họ, anh có phải chuẩn bị một tư thế và tâm thế khác với khi anh vẽ bạn bè, gia đình hay không?
 Họa sĩ Nguyễn Đình Đăng
- Không. Vì đối với một số trong họ chúng tôi thực sự là những người bạn. Nhiều người trong số họ tôi được tiếp xúc không dưới một lần. Ví dụ, hồi tôi còn ở Việt Nam, khi cụ Phái và cụ Hiến còn sống, có những thời kỳ tuần nào tôi cũng được gặp các cụ, hoặc là tại nhà các cụ hoặc là tại nhà tôi.
 
* Trong các họa sĩ mà anh đã ký họa, ai là người khiến anh khó nắm bắt cái thần nhất? Ai là người khó vẽ nhất?
 
 Họa sĩ Mai Văn Hiến vẽ tranh Tết (1987), ký họa bút chì của Nguyễn Đình Đăng
- Tôi không thấy khó khăn trong khi vẽ, mà chỉ có hứng thú nhiều hay ít. Khi nào hứng thú cao thì bức ký họa có thần. Khi nào cái thần hiện ra thì nó lại kích động hứng thú hơn. Ký họa chân dung là như vậy.

* Tại sao anh chỉ thích vẽ ký họa chân dung các họa sĩ, còn nhà văn hay các nghệ sĩ khác thì anh chỉ vẽ có mỗi Nguyễn Huy Thiệp?

- Nguyễn Huy Thiệp, với mảng truyện ngắn của ông, là nhà văn Việt Nam đã gây hứng thú thực sự cho tôi. Tôi đã ký họa ông và vẽ một chân dung ông bằng sơn dầu khổ lớn, có thể xem trên website của tôi. Tôi cũng đã viết bài về ông , tựa đề là “Nhà văn Việt Nam của tôi”. Ngoài các họa sĩ và nhà văn, tôi còn ký họa chân dung nhà thơ Trần Dần và viết bài về ông...

* Tại sao bức ký họa anh vẽ Nguyễn Sáng (1986) còn dang dở ?
 

Nguyễn Đình Đăng sinh năm 1958 tại Hà Nội, chuyên môn được đào tạo là ngành vật lý hạt nhân, hiện là chuyên gia trong lĩnh vực này. Từ năm 1995, anh làm việc tại Viện Nghiên cứu Vật lý và Hóa học (RIKEN), Nhật Bản. Anh tự học hội họa, vẽ rất nhiều tranh và ký họa; đã thực hiện khoảng 15 triển lãm cá nhân và nhiều triển lãm nhóm ở Nga, Việt Nam, Nhật Bản. Hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam từ 1987, hội viên Hội Nghệ thuật quốc tế (1997-1999), hội viên Hội Mỹ thuật Chủ thể (Nhật Bản) từ 2005. Được trao tặng một số giải thưởng mỹ thuật, và huy chương “Vì sự nghiệp mỹ thuật Việt Nam” (2004).

- Tôi được hân hạnh quen biết họa sĩ Nguyễn Sáng hơn 20 năm về trước. Một lần tôi mời ông tới nhà. Tôi đang vẽ ông thì có một người khách khác đến nên ông Sáng cáo từ ra về. Cuộc vẽ bị bỏ dở. Hai mươi năm về trước, Hà Nội không nhiều điện thoại như bây giờ, nên khách thường đến chơi nhà mà không cần hẹn trước. Tuy bức ký họa còn dở dang nhưng đã bộc lộ được thần thái của ông Sáng lúc đó… ngà ngà vì rượu.

* Hiện nay, toàn bộ số ký họa có được anh lưu giữ không? Nếu có, kế hoạch trong tương lai với các tác phẩm ký họa này?

- Tôi vẫn giữ những bức ký họa đó. Một số đã từng được triển lãm ở Hà Nội nhiều năm về trước, như bức họa sĩ Mai Văn Hiến vẽ tranh Tết, hay chân dung họa sĩ Phan Kế An. Ở Tokyo tôi cũng đã từng triển lãm một số ký họa mẫu khỏa thân nữ. Tôi định, khi có dịp, sẽ triển lãm tại Tokyo các bức ký họa chân dung.
 
Văn Bảy

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm