(Thethaovanhoa.vn) - Phải mất hơn 2 năm sau Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long, công chúng mới được xem bộ phim truyền hình Thái sư Trần Thủ Độ, dù trước đó đã có kế hoạch chiếu dịp này. Phim nhận được nhiều ý kiến khen chê trái chiều, khán giả “soi” rất nhiệt tình, tranh cãi rôm rả cả trên mạng.
Khán giả “soi” rất kỹ từ bối cảnh, nhân vật tới trang phục của họ trong phim. Đặc biệt, là lời ăn tiếng nói của nhân vật, những cảnh nóng bỏng giữa nhân vật nam và nữ... Những chi tiết như: việc Trần Thị Dung xưng “anh - em” với Trần Thủ Độ, xưng “mày - tao” với đầy tớ gái... Đặc biệt là những cảnh “nóng”, đặt trong hoàn cảnh bộ phim lịch sử này có cần thiết hay không?
Trao đổi với phóng viên Thể thao & Văn hóa, PGS-TS Nguyễn Thị Phương Chi, Viện Sử học, cho biết:
- Cách xưng hô của thế kỷ 13 không có “anh - em”, “mày - tao”, vì dân tộc ta hồi đó toàn dùng chữ Hán. Trong các tác phẩm chữ viết thời xưa cũng không thấy có cách xưng hô này. Phiên âm ra “anh - em” mãi sau này theo Quốc ngữ mới có.
PGS-TS Nguyễn Thị Phương Chi
Cảnh nóng mang “chất” thị trường
* Nhiều khán giả tỏ ra ngạc nhiên vì phim có cảnh Trần Thị Dung - Trần Thủ Độ và cặp đầy tớ trai - gái rủ nhau đi qua đêm, cảnh vũ nữ bán khỏa thân múa quyến rũ Thái tử. Là người nghiên cứu sử, quan điểm của chị về vấn đề này thế nào?
- Tôi nghĩ cảnh nóng ở đây hơi mang tính chất thị trường, chứ không phù hợp với phim lịch sử. Dù nhà Trần có quy định hôn nhân nội tộc nhưng quy định ngặt ngèo lắm. Ví dụ loạn luân, thông dâm trị tội rất nặng.
Cứ xem những bộ phim, tiểu thuyết trước Cách mạng, người ta không đề cập nhiều đến chuyện quan hệ nam nữ. Đến sau năm 1975, thế hệ bọn tôi yêu còn không được cầm tay nhau như bây giờ đâu. Thế kỷ 20 còn như thế, thì không thể áp đặt thế kỷ 21 vào thế kỷ 13 được. Đưa hoàn cảnh ngày hôm nay vào bộ phim như thế là quá mức cần thiết cho một bộ phim lịch sử.
* Có ý kiến cho rằng tình yêu nồng cháy của cặp tình nhân Trần Thủ Độ - Trần Thị Dung chính là biểu hiện sức sống của vương triều Trần non trẻ sau này. Mà chuyện nam nữ đời nào chẳng có, chúng ta cũng có Thị Mầu đấy chứ. Đời sống dân gian chắc hẳn khoáng đạt hơn hẳn đời sống cung đình mà sử sách ghi chép, vậy tại sao người hiện đại lại cảm thấy khó chấp nhận khi chứng kiến cảnh nam nữ trong phim lịch sử?
- Các cụ ngày xưa có những quy tắc rất nghiêm ngặt, nếu có chuyện nam nữ trước hôn nhân, người phụ nữ có thể bị gọt đầu bôi vôi, có người xấu hổ còn phải tự tử. Thị Mầu cũng bị Mõ rao con gái Phú ông chưa chồng đã chửa, bị đưa ra đình để bị tổng sỉ vả đấy thôi.
Tôi đồng ý cách xây dựng mối tình giữa Trần Thị Dung và Trần Thủ Độ phải nồng nàn, thắm thiết. Tuy nhiên xử lý ở mức độ nào để người xem thấy đúng là cả nghệ thuật cộng với hiểu biết và kiến thức lịch sử, chứ không chỉ đơn giản là anh cứ hư cấu theo cách của mình.
Gần đây tôi có xem Trò đời, phim vào thời kỳ Pháp thuộc, phụ nữ Việt lúc đó tân thời lắm rồi, dù kịch bản đẫm chất nhục dục nhưng đạo diễn rất tiết chế.
Cảnh 'nóng' trong phim Thái sư Trần Thủ Độ
Chất Đại Việt quá ít
* Chị nhận xét thế nào về bối cảnh, trang phục trong phim Thái sư Trần Thủ Độ?
- Không phù hợp. Tôi thấy đội múa trong cung có người còn đi giày vải, quai bắt chéo qua chân như diễn viên trường múa bây giờ. Dân thời Trần chỉ mặc quần áo thâm, đi chân đất, đàn ông để đầu trọc. Trong cung đình có quy định từng chức vụ, cấp bậc có mũ, áo khác nhau.
* Đạo diễn có phân trần rằng sử liệu quá ít, có nhiều cái cần đối chiếu nhưng các sử gia cũng không trả lời được.
- Cũng không thể trách được đạo diễn chưa tìm được người nghiên cứu chuyên sâu. Nhưng phải hỏi lại đạo diễn là đã hỏi ai?
Về sử liệu, đúng là thiếu thật, vì quốc sử, chính sử chỉ chép theo thể biên niên, đại khái ngày này diễn ra cái gì (hạn hán mất mùa), vua đi đâu làm gì, quân đội ra làm sao... Nhưng vẫn có những tư liệu giúp ta hình dung về quá khứ, về cách ăn, ở, mặc của người xưa. Ví dụ, nhà của thời Trần mái chỉ cách mặt đất 1,3-1,7m, nhà vách đất nên tối, phải trổ cửa sổ sát mặt đất để ánh sáng vào, trong nhà độ ẩm cao, nhà nào cũng có một bếp lò để xua đi khí độc. Bối cảnh trong phim, nhà quá cao là không đúng.
Rõ ràng có tư liệu hẳn hoi, chỉ có điều đạo diễn chưa sờ tới. Tôi thấy có rất nhiều vấn đề để góp ý trong bộ phim này.
* Yêu cầu tối thiểu của một người nghiên cứu lịch sử như chị với một bộ phim lịch sử?
- Tôi sẽ quan tâm phim có đúng với thực tế lịch sử lúc đó hay không. Phim là thứ có thể tiếp cận với đông đảo khán giả, nếu làm sai, khán giả lại hiểu đời nhà Trần là như thế, lâu dần ngấm vào nhận thức là rất nguy hiểm.
Thời nhà Trần, quốc sử ghi rõ cấm dân Việt không được ăn mặc kiểu phương Bắc; cấm dân ở Hải Trang, Vân Đồn (tức Quảng Ninh bây giờ) không được đội nón của phương Bắc, nên phải dùng nón ở Ma Lôi, Hồng Lộ (Hưng Yên bây giờ). Ngày xưa cấm như thế, còn bây giờ tôi thấy phim lịch sử của mình ảnh hưởng Trung Quốc nhiều quá, từ trang phục, bối cảnh, trong khi đó chất Đại Việt của mình thể hiện trong phim quá ít.
Dưới thời Thomas Frank, Tottenham đang nhìn thấy những bước chuyển mình mạnh mẽ. Họ giữ sạch lưới 3 trong 4 trận Premier League đồng thời nhìn thấy triển vọng từ một bản hợp đồng mùa Hè mang tên Xavi Simons.
Liverpool đang có khởi đầu hoàn hảo trong hành trình bảo vệ ngôi vương Premier League mùa giải 2024/25. Nhưng điều đặc biệt không chỉ nằm ở kết quả, mà còn ở cách họ giành chiến thắng – bằng thứ "phép màu" đầy tính biểu tượng từng thuộc về Manchester United dưới thời Sir Alex Ferguson.
Chiến thắng tại US Open vừa qua đã giúp Carlos Alcaraz vượt qua đối thủ lớn nhất của mình là Jannik Sinner ngay trên mặt sân sở trường của tay vợt người Ý.
Giải vô địch điền kinh thế giới 2025 tại Tokyo, Nhật Bản, đã trở thành một trang quan trọng khác trong lịch sử điền kinh Thái Lan khi vận động viên "Biew" Puripol Boonson tạo ra kết quả ấn tượng ở cấp độ thế giới.
Trang web Rajadamnern của Thái Lan mới đã liệt kê Top 10 môn võ mạnh nhất với tiêu chí dùng để tự vệ. Trong đó, Vịnh Xuân Quyền nổi tiếng của Diệp Vấn xếp cuối.
Với những giá trị nổi bật toàn cầu, Quần thể di tích cố đô Huế, khu đền tháp Mỹ Sơn và phố cổ Hội An giữ vai trò như "cửa ngõ" phô diễn vẻ đẹp tinh hoa văn hóa truyền thống dân tộc ra thế giới và được xem như "mỏ vàng" của du lịch miền Trung.
Những ấn phẩm đặc sắc của TTXVN, phản ánh đời sống văn hóa, kinh tế, xã hội của Việt Nam, bằng tiếng Việt, tiếng Anh và tiếng Pháp sẽ được tặng miễn phí tới nhiều nhóm đối tượng hành khách.
Ngày 9/9/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 72-NQ-TW của về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
Mới 19 tuổi, Émilie Petitpas và Enora Richard-Mettay, hai sinh viên năm thứ hai của Trường đào tạo điều dưỡng La Flèche (tỉnh Sarthe, vùng Tây Bắc nước Pháp), đã hướng tầm nhìn ra thế giới.
Báo Người lao động vừa công bố khởi động Giải Mai Vàng lần thứ 31 – năm 2025, một sự kiện văn hóa nghệ thuật uy tín đã đồng hành cùng công chúng suốt ba thập kỷ qua.
Bích Tuyền đang tập luyện, chuẩn bị cùng đồng đội ở LPBank Ninh Bình tham dự giai đoạn 2 giải bóng chuyền VĐQG. Thời khắc sáng tỏ sự thật về tay đập này đã được xác định.
Sau thời gian chờ đợi, giải chạy HDBank Green Marathon 2025 chính thức trở lại, mang đến một mùa giải sôi động nhiều ý nghĩa khi quy tụ hàng nghìn vận động viên trong nước và quốc tế. Giải sẽ diễn ra ngày 27 và 28 tại Cần Giờ – "Lá phổi xanh" của TP.HCM, nơi được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn thế giới.
XSMB 16/9: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 16/9/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Huyền thoại của MU - Rio Ferdinand – vừa thẳng thắn bày tỏ sự lo lắng của mình về một ngôi sao tân binh tại Old Trafford, chỉ vài tháng sau khi cầu thủ này gia nhập đội bóng trong kỳ chuyển nhượng mùa hè.
Tại Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện các Nghị quyết của Bộ Chính trị, truyền đạt chuyên đề 1: “Nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết”, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ 7 nhiệm vụ, giải pháp đột phá phát triển giáo dục và đào tạo để góp phần thực hiện thành công 2 mục tiêu chiến lược 100 năm.
“Gan là cơ quan quan trọng đảm nhiệm hai chức năng chính là tổng hợp chất và đào thải độc tố. Đối với phụ nữ estrogen chính là hormone bảo vệ gan. Khi bước vào giai đoạn mãn kinh, estrogen suy giảm làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ gấp 2–3 lần” – nhận định của Ths.BS Nguyễn Vũ Bình – bác sĩ Nội trú Đại học Y Hà Nội, hiện công tác tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc Phúc Trường Minh.