(TT&VH) - Cùng đợt với nhà thơ Lê Anh Xuân và nhà văn Nguyễn Thi, vừa qua, Hội Âm nhạc TP.HCM đã tổ chức hội thảo về nhạc sĩ Hoàng Việt nhằm lập hồ sơ đề nghị Chủ tịch nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang cho người nhạc sĩ tài hoa này. Tham dự hội thảo có các nghệ sĩ một thời chiến đấu cùng Hoàng Việt.
19 tuổi tự mình đi tìm chiến khu
Chỉ tìm thấy chùm tóc bạc sau khi Hoàng Việt hy sinh
Nhạc sĩ Hoàng Việt hy sinh ngày 31/12/1967 trong một trận đánh với Mỹ trên con rạch Á Rặt, làng Mỹ Thiện, huyện Cái Bè, Tiền Giang - quê mẹ ông - khi từ chiến trường miền Đông Nam bộ về đồng bằng miền Tây. Đại tá, NSƯT, nhạc sĩ Vũ Thành nhớ lại: “Trong chuyến đi này, khi chia tay Lê Dũng - người con thân yêu - bên bờ sông Vàm Cỏ, anh ôm con và nói: Không biết sau này ba đón con hay con lại đón ba trở về. Sau trận đánh ác liệt hôm đó, thi hài nhạc sĩ cùng nhiều đồng đội khác đến nay vẫn chưa tìm thấy. Có nhân chứng kể lại, chỉ tìm thấy một chùm tóc bạc được cho là của nhạc sĩ Hoàng Việt sau trận oanh tạc dữ dội của máy bay Mỹ.
Theo tiến sĩ, biên đạo múa Nguyễn Thành Đức (bút danh Trường Sơn), thì nhạc sĩ Hoàng Việt đã “tự mình” tìm đến với cách mạng. Ông Đức kể: “Hoàng Việt từ Sài Gòn vào chiến khu bằng cách xuống Mỹ Tho rồi tự mình đi vào chiến khu Đồng Tháp Mười. Anh gặp dân quân yêu cầu cho gặp Bộ tư lệnh Khu 8 để được tham gia kháng chiến.
Đó là năm 1947, Hoàng Việt mới 19 tuổi. Hành trang vào chiến khu của anh mang theo là các ca khúc: Tiếng còi trong sương đêm, Biệt đô thành, Chí cả... Chỉ 3 năm sau ở chiến khu Đồng Tháp Mười, ông sáng tác một loạt bài ca ngợi quân dân nơi đây, nổi bậc nhất là ca khúc Lá xanh. Đồng đội văn nghệ của nhạc sĩ lúc đó, gồm có các nghệ sĩ cải lương tên tuổi: Tám Danh, Ba Du, Triệu An, Tư Xe, Thanh Nha, nhà văn Minh Lộc, nhà thơ Nguyễn Bính, Việt Ánh, Bảo Định Giang và các nghệ sĩ nhiếp ảnh, nhà quay phim Thái Lộc, Vũ Sơn, Khương Mễ, họa sĩ Hoàng Tuyển... Nhạc sĩ Hoàng Việt là người trẻ nhất trong đội quân văn nghệ này.
Nhạc sĩ Hoàng Việt tên thật là Lê Chí Trực, ông sinh ngày 26/10/1928 tại Chợ Lớn, là con trai út nhưng cũng là trưởng nam trong gia đình với 5 người chị gái, quê cha ở thị xã Bà Rịa, quê mẹ ở Cái Bè, Tiền Giang. Trước khi “biệt đô thành” ra chiến khu, Hoàng Việt chơi nhạc ở Sài Gòn với bút danh Lê Trực. Tiếng còi trong sương đêm là bài hát đầu tay của ông. Về bài hát này, có người cho rằng ca từ và giai điệu khá “ủ ê” vì có những câu: “Bến nước gió rét đò đưa khách sang/ Đêm nay không gian chìm trong giá băng/ Lau xanh ven sông mờ rung bong trăng/ Con đò sang ngang...” hay “Con ơi lòng mẹ ủ ê... Khi ra đi có hứa Thu nay về...”. Nhưng theo NSƯT Minh Trị - nguyên thành viên Tổ Quân nhạc Khu 8, nơi Hoàng Việt từng công tác - thì: “Ngày 23/9 khi quân Pháp trở lại xâm lược nước ta, cả Nam bộ kháng chiến, lúc đó Hoàng Việt đã là đội viên trong lực lượng Quốc gia tự vệ (ngày nay là Công an) thuộc tỉnh Bà Rịa. Pháp lần lượt đánh chiếm hết đô thị lớn, du kích phải lùi sâu vào quân miền, đơn vị võ trang của Hoàng Việt cũng phân tán và Hoàng Việt bị mất liên lạc. Ông trở về thành phố Sài Gòn để tránh tai mắt ở địa phương Bà Rịa quê cha, đồng thời tìm kế mưu sinh trong khi chờ bắt liên lạc với kháng chiến. Cho nên, trong những ngày đầu kháng chiến, hình tượng Tiếng còi trong sương đêm là hình bóng của Việt Minh, của một đoàn hùng binh âm thầm xông lướt trong đêm”.
Người Việt Nam đầu tiên viết liên khúc giao hưởng
Nhà văn Nguyễn Quang Sáng chia quá trình sáng tác của nhạc sĩ Hoàng Việt làm 3 giai đoạn: “Trước ngày tham gia kháng chiến; Trong kháng chiến chống Pháp từ 1948 - 1954. Riêng giai đoạn thứ ba có 3 thời kỳ: Ở Hà Nội (1954 - 1958); Học ở Nhạc viện Sofia (Bungari) và khi từ Hà Nội trở về chiến trường miền Nam. Trong 3 giai đoạn với những sự biến chuyển thời cuộc khác nhau, giai đoạn nào, nhạc sĩ Hoàng Việt cũng có những ca khúc đầy ấn tượng, dù năm tháng trôi qua, tên anh và lời ca của anh vẫn đọng trong lòng người”.
Năm 1958, Hoàng Việt đi học nhạc ở Bungari và sau đó bản giao hưởng số 1 Quê hương - liên khúc giao hưởng đầu tiên của Việt Nam ra đời nhờ sự kết hợp giữa năng khiếu bẩm sinh và sự học hành bài bản. Giáo sư, nhạc sĩ Ca Lê Thuần nhận định: “Bản giao hưởng này của Hoàng Việt cũng chính là liên khúc giao hưởng đầu tiên của đất nước ta. Một tác phẩm mang tính chất sử thi với quy mô đồ sộ, đã dánh dấu một bước trưởng thành quan trọng của giới nhạc sĩ Việt Nam”.
Biển diễn ca khúc Lá xanh trong Hội thảo về nhạc sĩ Hoàng Việt. Ảnh: Phan Lai Triều
Tình ca ra đời từ một sự ngẫu nhiên
“Khi cất lên tiếng ca gửi về người yêu quê ta/ Ta át tiếng gió mưa théo gào cuộn dâng phong ba...”. Gần như người yêu nhạc Việt nào cũng thuộc nằm lòng những ca từ, giai điệu trong ca khúc Tình ca của nhạc sĩ Hoàng Việt. Thế nhưng, hoàn cảnh ra đời của bài hát bất hủ này có mấy người biết đến?
Theo NSƯT Minh Trị: “Năm 1958, trước khi đi Bungari học nhạc, Hoàng Việt vào Thanh Hóa để thăm đơn vị cũ. Chiều hôm đó, anh em rủ Hoàng Việt ra bãi biển Sầm Sơn với chai rượu trắng để tâm sự. Hôm đó là một buổi chiều u ám, sóng biển ì ầm giữa núi cao sừng sững. Bỗng một người vụt đứng lên, thét to: “Trời ơi nhớ lắm, nhớ nhà quá đi thôi, nhớ cồn cào xé ruột thâu đêm. Nhớ lắm các đồng chí ơi, 2 năm nữa, 2 năm rồi chúng ta có trở về Nam được không?”. Rồi người đó cúi xuống vịn vai Hoàng Việt: “Hoàng Việt ơi, ông làm sao viết lên cái tình cảnh này cho anh em đi, viết cho anh em hát đỡ nhớ nhà”.
Hoàng Việt cũng rất xúc động và gật đầu sẽ cố gắng có một bài hát trước khi đi tu nghiệp. Hôm sau, trên đường về Hà Nội thì bài hát manh nha hình thành, đó là bài Tình ca mà lúc mới ra đời, người hát, người nghe, người miền Bắc, người miền Nam tập kết đều xúc động mạnh bởi vì đó là nỗi niềm tâm sự chất chứa của một đất nước đang bị chia cắt”.
Theo nhà lý luận phê bình Phùng Văn Khai ở tạp chí Văn nghệ quân đội cho biết: Bài Tình ca được Hoàng Việt sáng tác tại nhà số 4 Lý Nam Đế, cái nôi cho ra đời nhiều tác phẩm nổi tiếng của các văn nghệ sĩ quân đội một thời. Trong tập bút ký Nhà văn về làng (NXB Văn nghệ 2008), nhà văn Nguyễn Quang Sáng cho biết, ông được nghe Hoàng Việt hát Tình ca không có đàn đệm khi nhạc sĩ đến thăm nơi ông ở trước khi đi Bungari. Có thể ông Sáng là người đầu tiên nghe ca khúc bất hủ này.
Từng là một ngôi làng nhỏ yên bình nằm ven hồ Brienz ở bang Bern (Thụy Sĩ), Iseltwald thời gian gần đây đã trở thành điểm đến thu hút hàng chục nghìn du khách quốc tế.
Chiều 15/7/2025, tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ban Tổ chức đã công bố chương trình Vietnam Disability Fashion Show 2025 – sàn diễn thời trang dành cho người khuyết tật Việt Nam với chủ đề “Hình dáng của ý chí”.
Sau vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng tại chung cư Độc Lập, phường Phú Thọ Hòa làm 8 người tử vong vừa qua, Công an Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với chính quyền các địa phương đã đồng loạt ra quân tuyên truyền về phòng cháy, chữa cháy kết hợp vận động người dân tháo gỡ lồng sắt, "chuồng cọp" tại các cư xá, chung cư, nhà ở trên địa bàn.
Tối 15/7, ngay sau khi trận chung kết giữa CAND Việt Nam II và Campuchia khép lại, lễ bế mạc giải bóng đá công an, cảnh sát ASEAN mở rộng 2025 đã long trọng diễn ra tại Hà Nội. Buổi lễ có sự hiện diện của nhiều lãnh đạo cấp cao của Đảng, Chính phủ, các bộ, ngành cùng đại diện các đội tuyển tham dự giải đấu.
Có anh, nơi ấy bình yên - bộ phim sắp lên sóng VTV1, sẽ mang đến một góc nhìn nhẹ nhàng nhưng không kém phần thời sự, khi khắc họa đời sống của người dân trong bối cảnh xã hội hiện đại, đồng thời lồng ghép những vấn đề "nóng" gắn với sự phát triển của đất nước.
Tối 15/7, trên sân vận động Hàng Đẫy, đội CAND Việt Nam II đã khép lại hành trình ấn tượng tại giải bóng đá Công an, Cảnh sát các nước ASEAN mở rộng 2025 bằng chiến thắng thuyết phục 4-0 trước Campuchia trong trận chung kết.
HLV Tuấn Kiệt đã lựa chọn xong danh sách sơ bộ 16 cầu thủ bóng chuyền nữ Việt Nam tham dự giải vô địch bóng chuyền thế giới 2025 và trong danh sách có sự xuất hiện của những nhân tố mới.
Đó là chủ trương nhất quán của Inter Milan trong những năm gần đây, và triều đại của tân HLV Cristian Chivu cũng không phải ngoại lệ. Giữa bối cảnh đó, việc đi hay ở của tiền vệ nhạc trưởng Hakan Calhanoglu đang trở thành vấn đề lớn, ảnh hưởng đến toàn bộ kế hoạch của Nerazzurri.
Trong khuôn khổ Kỳ họp lần thứ 3 Hội đồng Tư vấn kinh doanh APEC (ABAC III), chiều 15/7, Chủ tịch nước Lương Cường đã tiếp ông Hyun Sang Cho, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn kinh doanh APEC 2025, Phó Chủ tịch Tập đoàn Hyosung Hàn Quốc và các thành viên ABAC tiêu biểu trong nhóm 21 nền kinh tế APEC.
Theo thông tin từ Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) cung cấp ngày 14/7/2025, đến nay, Bộ Công an đã triển khai 43 tiện ích trên nền tảng VNeID phục vụ tốt cho người dân, doanh nghiệp, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Chiều 15/7, trong khuôn khổ Kỳ họp lần thứ ba năm 2025 của Hội đồng Tư vấn Kinh doanh APEC (ABAC III), thành phố Hải Phòng phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư với chủ đề "Hải Phòng - Điểm đến chiến lược của kỷ nguyên mới" tại Trung tâm Hội nghị biểu diễn thành phố.
Chiều 15/7, tại Nhà Quốc hội, Tổ công tác số 2090 và Tổ công tác số 2091 của Bộ Chính trị làm việc với Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội và Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII (Nghị quyết số 60-NQ/TW) gắn với việc xây dựng, hoàn thiện văn kiện, công tác nhân sự.