(TT&VH) - Một đám tang đông chưa từng thấy ở Tây Nguyên sáng qua (5/10), để tiễn đưa người con ưu tú của dân tộc Ê Đê về với “Yàng”. Đó là đám tang NSND Y Moan ENuol. Hàng ngàn bà con vùng sâu, vùng xa của tỉnh Đắk Lắk và tỉnh lân cận đã về gặp lần cuối chàng ca sĩ như ruột thịt của các buôn làng.
1. Tục lệ “ăn đám” thể hiện tình cảm lớn lao của nhân dân dành cho Y Moan. Hai bên dọc đường về nhà nghệ sĩ người ta đem gạo, thức ăn, dựng lều nấu cơm mấy hôm tang lễ. Đám tang kết hợp nghi lễ người Kinh và Ê Đê. Dàn chiêng 9 chiếc gõ mỗi khi có người đến viếng.
Y Moan và Nguyễn Cường tại đêm nhạc ở Hà Nội năm 1992 khi Y Moan 35 tuổi
TS Nguyễn Văn Lạng - Thứ trưởng Bộ KHCN (nguyên Chủ tịch tỉnh Đắk Lắk từ 1999 - 2006) được Y Moan gọi là anh Hai, biết Y Moan từ 1979, khi ông đang là Giám đốc Nông trường Đắk Nông. Ông Lạng cùng nhạc sĩ Nguyễn Cường, NSƯT Rơ Chăm Pheng, ca sĩ quân đội Kim Tiến, NS nhiếp ảnh Nguyễn Á cùng bay chuyến 18h tối 4/10. Ca sĩ Siu Black về đây từ 3/10. Ca sĩ Phương Thanh từ TP.HCM tới từ sớm 5/10. Lúc 21h30 tối 4/10, chờ “anh Hai” Lạng và NS Nguyễn Cường viếng xong, gia đình mới đóng nắp quan tài.
Lần cuối nhìn Y Moan, Nguyễn Cường thấy một gương mặt thanh thản... Cũng đã tròn hai tháng sau live show của Y Moan, cũng ngót 2 tháng, Y Moan được ký quyết định phong danh hiệu NSND.
2. Buôn Dhăprong, nơi Y Moan và gia đình sinh sống họp và quyết định dành 500m2 đất giữa nghĩa trang cho Y Moan. Ngoài mộ có thể xây nhà tưởng niệm cho người yêu mến anh tìm đến. Bà con đến viếng mang theo hoa cúc, họ khóc bằng tiếng Ê Đê .
7h30 sáng lễ truy điệu bắt đầu. Sau khi ông Y D’hăm đọc điếu văn, NS Nguyễn Cường phát biểu: “Y Moan sống 53 năm ngắn ngủi nhưng đã làm nên nhiều điều kỳ diệu: 1. Huyền thoại Cao nguyên với giọng ca nồng cháy đầy tính dương. Đây là điểm đặc biệt quý giá khi thực tế nhạc ảo não thất tình và các giọng ca ẻo lả lan tràn. 2. Anh là biểu hiện sinh động của sự thống nhất trong đa dạng, cống hiến tiếng hát và đem những bài hát cao nguyên hòa vào nền âm nhạc VN. 3. Giọng ca, con người Y Moan không chết”.
Đám tang Y Moan. Ảnh do NS Nguyễn Cường chụp
Theo nguyện vọng của Y Moan, đoàn xe tang qua ngã 6 trung tâm TP Buôn Ma Thuột, qua Đoàn ca múa Đắk Lắk, rồi qua nhà và ra nơi an nghỉ cuối cùng. Đường Lê Thị Hồng Gấm kéo dài, nơi có nhà Y Moan, như dài thêm bởi đoàn người xe dài 2km. Suốt lễ tang và dọc đường, băng nhạc Y Moan được bật, với 3 bài: Đến với Cao nguyên, Giấc mơ Chapi, nhất là Ơi M’Drắk.
Bàn tay, đôi chân trần của Y Moan không chỉ cầm mic, ôm đàn và bước trên sân khấu, anh còn phát nương rẫy, băng rừng, trồng cà phê rất cừ. Mùa dã quỳ đã tàn, Tây Nguyên đang mùa mưa. Song trời đã trải nắng đẹp tiễn Y Moan. Cà phê trồng xen muồng đen, sầu riêng, bơ, na, mít ... rợp bóng con đường đất đỏ.
Phong tục Ê Đê không bốc mộ. Hôm nay 6/10, gia đình sẽ xây mộ cho Y Moan. Thân xác về với đất, song linh hồn Y Moan vẫn hát, chu du khắp xứ sở nắng gió đến những nơi cần anh, nơi anh mong chờ. Bởi anh là một ca sĩ, nghệ sĩ đích thực, khác thường và hiếm biệt.
3. Chiều 5/10, NS Nguyễn Cường đi taxi trở lại nhà Y Moan lấy DVD Trở lại buôn làng xưa, không còn đĩa nào. Ông nói: “Bây giờ tôi thấy trống rỗng. Anh tài xế taxi hỏi tôi Y Moan chết rồi, anh viết bài hát cho ai? Tôi vẫn còn nhiều đệ tử, vẫn còn Siu Black nhưng không ai hát bằng Y Moan. Bá Nha phải có Tử Kỳ. Khi Y Moan qua đời, tôi nhận được rất nhiều lời chia buồn. Mọi người đã coi Y Moan như ruột thịt anh em tôi, chia sẻ mất mát của tôi”.
Vẫn còn nguyên lời Y Moan giữa Cao nguyên mênh mang đại ngàn. Chàng Đam San đang bay theo chính lời anh hát: “Tôi mơ bay trong ngàn vì sao lung linh màu thảo nguyên, Ơi M’ Drăk....M’ Drăk”.
Liên quan đến góp ý của người dân về công trình Quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục sau khi chỉnh trang, cải tạo, chiều 10/9, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch kiến trúc đô thị, Trường đại học Xây dựng Hà Nội đại diện đơn vị thiết kế đã nêu ý kiến về ý tưởng thiết kế phương án chỉnh trang, cải tạo công trình này.
Tối 10/9, tại Quảng trường xã Triệu Phong, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, UBND xã Triệu Phong phối hợp với Báo và Phát thanh truyền hình Quảng Trị tổ chức chương trình chính luận nghệ thuật với chủ đề “Theo dấu chân người mở cõi”, nhân kỷ niệm 500 năm ngày sinh Chúa tiên Nguyễn Hoàng. Chương trình thu hút đông đảo người dân và du khách tham dự.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải chủ trì họp phiên thứ 20 của Ban Chỉ đạo nhằm rà soát, đôn đốc việc thực hiện các nhiệm vụ sau phiên họp lần thứ 19, đồng thời bàn các giải pháp, tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án.
Khi trở lại thi đấu vào cuối tháng trước, Venus Williams - nhà vô địch đơn nữ Grand Slam 7 lần - đã thốt lên: “Bạn có biết chơi tennis vất vả thế nào không?... Bạn phải chạy liên tục, nâng tạ và cơ thể như đang chết dần vậy. Rồi hôm sau lại lặp lại y như thế”. Còn tay vợt đồng hương Frances Tiafoe cũng từng chia sẻ với Sky Sports một quan điểm tương tự vào năm ngoái: “Tennis là môn thể thao khó nhất thế giới”.
Câu chuyện Bích Tuyền quyết định rút khỏi danh sách tuyển Việt Nam thi đấu tại giải vô địch bóng chuyền nữ thế giới 2025 và sau đó lí giải nguyên do trên trang cá nhân đã qua đi hơn 3 tuần. Nhưng sự thật thực sự đằng sau quyết định này vẫn thu hút mối quan tâm của đông đảo người hâm mộ.
Cải lương TP.HCM đang lúc khó khăn, ít suất diễn, sân khấu thỉnh thoảng mới sáng đèn. Đây là điều được nhắc đi nhắc lại suốt nhiều năm qua. Ấy vậy mà dạo gần đây, cải lương đang rơi vô một tình huống thật khó tin: Vở diễn không thể sáng đèn vì nghệ sĩ kẹt lịch diễn nơi khác.
Trong tiếng Việt, tùy theo ngữ cảnh, trốc/đầu có nhiều tầng nghĩa. Nếu hiểu đầu như "Đại từ điển tiếng Việt" (1999): "Phần trên cùng có chứa não của cơ thể người, cơ thể một số động vật hoặc phần trước nhất của cơ thể động vật" - thì một khi nói đến từ trái nghĩa của nó, ta thường nghĩ đến chân.
Tối 10/9, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường và phu nhân đã chủ trì chiêu đãi trọng thể Toàn quyền Australia Sam Mostyn và phu quân cùng đoàn cấp cao Australia đang có chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam từ ngày 9 đến 12/9/2025.
Giải MTV Video Music Awards (MTV VMA) 2025 vừa diễn ra tốt đẹp với những chiến thắng vang dội và những khoảnh khắc đáng nhớ. Nổi bật nhất, tất nhiên phải là chủ nhân của giải Video của năm. Và năm nay, đó là Ariana Grande với video "Brighter Days Ahead".
Ngày 10/9, tại thôn Làng Nủ, UBND xã Phúc Khánh (tỉnh Lào Cai) đã tổ chức lễ tưởng niệm các nạn nhân thiệt mạng trong trận lũ quét do bão số 3 (Yagi) gây ra.
Ngày 10/9, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết quốc gia này đã kích hoạt Điều 4 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để triệu tập cuộc họp khẩn cấp của liên minh quân sự sau khi nhiều thiết bị bay không người lái (UAV) xâm phạm không phận nước này vào đêm qua.
Nguyễn Hải Đăng và Nguyễn Thùy Linh đang những hy vọng của cầu lông Việt Nam ở giải Vietnam Open 2025 sau khi Tiến Minh, Vũ Thị Trang và Đức Phát dừng bước.
U23 Việt Nam đang đứng trước cơ hội thuận lợi tại lễ bốc thăm chia bảng vòng chung kết U23 châu Á 2026, khi được xếp vào nhóm hạt giống số 2, trong khi U23 Thái Lan ngậm ngùi rơi xuống nhóm 3 do những diễn biến kịch tính ở vòng loại.
Trong Triển lãm thành tựu đất nước, Cục Thông tin cơ sở và Thông tin đối ngoại, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có một không gian trưng bày “Việt Nam hạnh phúc” (tầng 2, Nhà triển lãm A, Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia), thu hút đông đảo người dân đến tham quan, trải nghiệm.
Ngày 10/9, Kho bạc Nhà nước đã ban hành Công điện số 12/CĐ-KBNN, yêu cầu Giám đốc Kho bạc Nhà nước các khu vực chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp chặt chẽ với các đơn vị cấp xã, đảm bảo 100% đơn vị hoàn thành việc mở tài khoản và thanh toán lương tại Kho bạc Nhà nước trước ngày 15/9.
Tối 10/9/2025, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải chủ trì Phiên họp lần thứ 20.
Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam, trưa 10/9, Toàn quyền Australia Sam Mostyn đã tiếp, làm việc với Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương.