Đọc sách: ‘Đàn cổ cầm khỏa thân’ - điệu đàn quyến rũ của tri âm

07/07/2013 14:42 GMT+7 | Đọc - Xem

(Thethaovanhoa.vn) -Đàn cổ cầm khỏa thân của Sơn Táp có cái bìa sách gợi cảm nhất trong số những cuốn sách được xuất bản ở Việt Nam từ đầu năm đến nay, theo cảm quan cá nhân của người viết.

1. Bìa sách được đơn vị xuất bản ở Việt Nam giữ nguyên so với bìa gốc của bản tiếng Pháp La Cithare Nue (dịch sang tiếng Anh là The Naked Zither). Đó là hình một phụ nữ khỏa thân có mái tóc xõa theo tấm lưng thanh mảnh, đường uốn lượn dọc cơ thể - vai, eo và hông - vừa đẹp vừa giống với hình dáng một chiếc đàn.

Đầy nữ tính, cổ điển. Nhất là hình ảnh mái tóc đen dài gợi nhớ đến chính tác giả ngoài đời.

Sơn Táp (Shan Sa) là một nhà văn từng đoạt giải Goncourt (Pháp) cho giới trẻ năm 2001, tác giả của tiểu thuyết Thiếu nữ đánh cờ vây nổi tiếng Việt Nam. Như các tác phẩm khác của chị, Đàn cổ cầm khỏa thân xoáy sâu vào thân phận người phụ nữ thời phong kiến Trung Hoa.




Ngòi bút Sơn Táp mang đặc điểm rất đặc trưng của một người cầm bút tha hương (đang sống tại Pháp): luôn hướng về quê nhà. Và lịch sử.

Nhà phê bình Nguyễn Thị Minh Thái từng nói Sơn Táp có một lợi thế tuyệt vời là con nhà có truyền thống làm nghiên cứu lịch sử văn hóa, trong nhà có một kho tư liệu đồ sộ để tra cứu, nhưng không thể phủ nhận tố chất và nghị lực của nhà văn khi đã biến lợi thế của gia đình đó thành lợi thế của riêng mình. Chị đọc, nghiên cứu và thấm nhuần những tư liệu cổ.

Và đây, Đàn cổ cầm khỏa thân, tác phẩm mới nhất của chị, tiếp một câu chuyện về Trung Hoa thời năm 420 – 585 đầy biến động, là tiểu thuyết lịch sử lãng mạn pha chất liêu trai.

2. Xuyên suốt tác phẩm là số phận của một người phụ nữ, Bà Mẹ Trẻ, người sau này là hoàng hậu của một vương triều ngắn ngủi, song hành với nàng là số phận cây đàn cổ cầm tượng trưng cho những giá trị cổ điển đẹp đẽ thiêng liêng nhưng tàn lụi cùng thời gian. Cây đàn và người đàn bà, như hai mà một. Hình dáng cũng giống nhau quá đỗi, và đều gắn bó với khúc nhạc Quảng Lăng tán về người bạc mệnh. Độc giả phương Tây tìm thấy ở những chi tiết này một sức hấp dẫn hiển nhiên: cuốn sách thuộc top 10 sách bán chạy ở châu Âu năm 2010.

Chất liêu trai thể hiện ở phần cuối tác phẩm khi gần 200 năm sau, linh hồn Bà Mẹ Trẻ trở về cùng với tấm gỗ nắp quan tài vốn bị Thẩm Phong, một người thợ làm đàn trẻ tuổi, lấy trộm từ mộ nàng.

Cuộc ân ái giữa người và ma diễn ra như mộng mị. Không phải là một cuộc mây mưa đáng nguyền rủa, mà là duyên gặp gỡ của tri âm tri kỷ, những người thực sự còn yêu tiếng đàn cổ cầm: chính Thẩm Phong mới nghe được tiếng nhạc vang lên “trong veo như tiếng ngọc trai” trong lăng mộ Bà Mẹ Trẻ, còn người bạn đi cùng lại không nghe được. Đó là dấu hiệu của tri âm, càng quý giá vào thời các giá trị cũ tài lụi, điệu nhạc của cây đàn trở nên buồn bã và lạc lõng, không thể là một phần của dàn nhạc cung đình.

“Đàn ông và phụ nữ phải chăng là hai mảnh gỗ làm nên mặt đàn và đáy đàn cổ cầm? Thẩm Phong nghĩ. Duyên tiền định sẵn cho nhau, họ phải gặp nhau, quấn lấy nhau, để phát ra một điệu nhạc duy nhất” – trích trang 329 của tiểu thuyết.

Chính là nó. Âm nhạc. Thứ mà tác giả đắm đuối trong toàn bộ tác phẩm, đến cùng với sự thăng hoa của tình yêu. “Thời gian là âm nhạc. Mênh mông là âm nhạc. Nó sẽ không bao giờ tắt! Hãy viết ra, hãy viết ra vì chúng ta” – trích trang cuối 382.

Đàn cổ cầm khỏa thân, tiểu thuyết của Sơn Táp, do Amunbooks và NXB Văn học ấn hành.

Hạ Huyền
Thể thao & Văn hóa

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm