(TT&VH Online) -
“Rêu tảo mọc nhanh và phát triển mạnh ở các khu vực xung quanh bờ tường thành, gạch thấp ẩm ở các khu di tích đó là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng các di tích ở Huế nhanh bị xuống cấp”- Thạc sỹ Lê Công Sơn, Đội trưởng đội tôn tạo cảnh quan, trung tâm bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết. Rêu mọc xanh khắp Tàng Thư Lâu Sống chung với... rêu Huế, những cơn mưa lê thê kéo dài cả tháng trời dầm dề cộng với điều kiện thấp ẩm ở các vùng trũng đọng nước là điều kiện để rêu tảo có dịp phát triển. Mùa mưa kéo dài hơn 5 tháng, nhiều gia đình, hộ dân không còn cách nào khác đành phải sống chung với rêu tảo. chị Lê Thị Hương, ngụ ở phường thuận thành, tp Huế vừa chỉ tay khắp các bức tường nhà xanh rì vừa than phiền “rêu mô cũng chộ, khắp tường cho tới vườn cây, gạch men đâu đâu cũng phủ kín. Nhà tui cứ dăm bảy hôm lại phải đi xới rêu lần nếu không chắc giờ cả nhà toàn rêu”.
Trong khi đó, hầu hết các di tích ở Huế với những bức tường rào bao quanh được xây dựng bằng gạch, đá dài cả hàng trăm mét cũng trở thành nơi an cư cho các loài rêu: rêu cạn,. rêu xanh, rêu nước… hễ cứ thấp ẩm là rêu tảo mọc khắp thành. Nhiều đoạn bức tường thành xanh rì một màu rêu xanh vì nó mọc và phát triển quá nhanh. Các quần thể di tích cố đô Huế với niên sử hàng trăm năm đang đứng trước nguy cơ bị rêu phong hóa các công trình kiến trúc, lối đi ảnh hưởng trực tiếp tới việc bảo tồn cảnh quan và phát triển nghành du lịch.
Hàng năm số lượng du khách trong và ngoài nước tới thăm các điểm di tích trong quần thể cố đô như: Khu Vực Đại Nội, lăng Minh Mạng, Lăng Thiệu trị, Lăng Tự đức, Tàng Thư Lâu… có không ít lần bị “té đau” chỉ vì trượt chân dẫm phải rêu rồi đến khiếp lần sau cũng không dám quay lại.Anh công sơn còn cho biết thêm ngay cả các thành viên trong đội bảo tồn, bảo vệ di tích cố đô nếu không cẩn thận cũng bị ngã chỏng queo. Rêu tảo thực sự trở thành “kẻ thù” số một của trung tâm bảo tồn di tích cố đô Huế trong việc giữ gìn bảo tồn di tích nó cũng là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng phủ mờ các bia chữ, nét hoa văn, phong cách kiến trúc ở các điểm di tích có giá trị nghệ thuật hàng ngàn năm.
Diệt thủ công! Đứng trước tình trạng các quần thể di tích cố đô ngày càng bị xâm hại bởi rêu tảo, trung tâm bảo tồn di tích cố đô đã nhiều lần tổ chức các đợt ra quân huy động anh em nhân viên trong trung tâm phối hợp với các lực lượng đoàn viên sinh viên ra quân diệt tảo bằng cách cạo vét rồi ném hoặc đốt thế nhưng do diện tích quần thể di tích quá rộng cộng với phương pháp thủ công không hiệu quả nên chỉ dăm ba hôm sau rêu tảo lại mọc khắp thành.
Trong khi đó, nền gạch bát tràng chủ yếu ở các di tích vẫn ngày ngày bị xâm hại bởi rêu tảo. “khó khăn lớn nhất hiện nay là vấn đề áp dụng công nghệ NaNô là phương pháp mới nhất trong việc xác định và diệt các loại rêu tảo, tư liệu nghiên cứu rất ít cộng với việc thiếu kinh phí nên không thể thử đi thử lại như vậy rất tốn kém hóa chất”- anh Sơn cho biết thêm.
Hiện Trung tâm bảo tồn di tích cố đô đã phối hợp với bộ môn khoa Hóa ở trường Đại học Khoa học Huế và thực hiện thành công đề tài chống rêu tảo trên gạch bát tràng và trên các công trình kiến trúc, quần thể di tích trên cố đô Huế và đang triển khai thí điểm trên một số điểm di tích, hy vọng công trình sẽ giúp ích trong việc bảo tồn các di tích cố đô Huế.
Phan Bá Mạnh