Đạo diễn Thanh Hiệp: 'Buông bỏ lý luận phê bình là có lỗi với công chúng'

(Thethaovanhoa.vn) - Vừa qua, tại Hội Sân khấu TP.HCM đã ra mắt Câu lạc bộ (CLB) phóng viên sân khấu. Điểm đặc biệt, CLB này sẽ mở các khóa tập huấn để nâng cao trình độ lý luận phê bình trong việc viết về sân khấu của các phóng viên trẻ. Rõ ràng lĩnh vực lý luận phê bình sân khấu đang quá mỏng và yếu kém, nên hoạt động này là một bổ túc rất kịp thời, rất cần thiết.

Đạo diễn Thanh Hiệp: 'Hé mở' về thế giới màn nhung qua 200 ảnh

Tại Nhà hát Hòa Bình TP.HCM vừa khánh thành phòng Triển lãm ảnh sân khấu và nghệ sĩ 'Thanh Hiệp và thế giới màn nhung'. Triển lãm này mở cửa hàng ngày, kỷ niệm 25 năm gắn bó với nghề báo và lĩnh vực sân khấu của Thanh Hiệp.

Bên cạnh viết báo và dàn dựng sân khấu, đạo diễn Thanh Hiệp, Chủ nhiệm CLB, còn là giảng viên tại Đại học Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM, Đại học Quốc tế Sài Gòn. Anh có cuộc trao đổi với báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN).

* Thưa anh, vì sao Hội muốn tổ chức CLB Phóng viên sân khấu và mở lớp tập huấn cho các phóng viên trẻ chuyên viết sân khấu?

- Lâu nay chúng ta bỏ rơi lĩnh vực lý luận phê bình sân khấu, nên cần khôi phục. Ngay như tờ báo của Hội Sân khấu TP.HCM cũng chỉ dừng ở việc giới thiệu nhân vật nghệ sĩ, vở diễn đang thu hút khán giả và các phóng sự, chuyên đề về ngôi sao sân khấu, còn những bài viết đi sâu vào lý luận phê bình vẫn rất thiếu.

Hầu như các báo đài tại TP.HCM chỉ dừng lại ở việc giới thiệu vở diễn, hoặc những vấn đề nổi bật. Trong khi lý luận phê bình là khâu trọng yếu, nhằm nâng cao hiệu quả làm nghề từ sự phân tích đúng tầm, có tâm, có sự phê bình chính xác để người nghệ sĩ tiếp thu, nâng cao giá trị thẩm mỹ.

* Trong các lớp tập huấn này, dự kiến sẽ truyền dạy về những vấn đề gì, những kỹ năng nào, thưa anh?

- Mỗi nghệ sĩ, nhà báo sẽ có những chuyên đề để nâng cao ngòi bút về lý luận phê bình và viết báo về lĩnh vực sân khấu. CLB cũng sẽ tổ chức các chuyến đi ngoại khóa, các buổi giao lưu với các nhà hát trên cả nước để tìm chất liệu viết báo, góp phần thúc đẩy hoạt động biểu diễn chuyên nghiệp hiện nay.

CLB cũng sẽ tổ chức triển lãm ảnh sân khấu của các thành viên, tổ chức cuộc thi sáng tạo các clip giới thiệu về nghệ sĩ, sân khấu đang được khán giả yêu thích. Cùng Hội Sân khấu TP.HCM tổ chức trao giải báo chí viết về sân khấu hàng năm. Tất cả đều nhằm mục đích tạo sân chơi bổ ích cho phóng viên sân khấu hiện nay, trong xu thế góp phần thu hút khán giả đến với sàn diễn.

CLB xây dựng các hoạt động ngoại khóa để tạo sự năng động, chủ động cho thành viên trẻ muốn tiếp cận với lĩnh vực sân khấu. Giao lưu, liên kết và hợp tác với các chi hội như: Tác giả, xiếc - ảo thuật, nhất là ban lý luận - phê bình của Hội nhằm nâng cao nghiệp vụ báo chí.

* Những ai sẽ đứng các lớp tập huấn này, anh có thể cho biết?

- Chúng tôi đã có được sự đồng ý của NSND Kim Cương, NSND Bạch Tuyết, NSƯT Trần Minh Ngọc, NSƯT Lê Chức, NSND Đinh Bằng Phi, NSƯT Ca Lê Hồng, PGS-TS Trần Yến Chi, PGS-TS Nguyễn Thị Minh Thái, TS Mai Mỹ Duyên, nhạc sĩ Huỳnh Khải, các nhà báo Liên Chi, Cát Vũ, Bạch Mai, Nguyễn Chương, Huỳnh Thanh Diệu…

Các giảng viên chia sẻ với quan điểm: Nếu bỏ rơi lĩnh vực lý luận phê bình, khán giả sẽ khó nhận biết được đâu là chuẩn mực của một tác phẩm nghệ thuật. Ngòi bút của phóng viên trẻ sẽ chỉ dừng lại ở việc viết thông tin đơn thuần, không có cái nhìn riêng, góc nhìn mang tầm định hướng. Buông bỏ lý luận phê bình là có lỗi với công chúng.

• Đạo diễn Thanh Hiệp: 'Hé mở' về thế giới màn nhung qua 200 ảnh

* Nhìn ở khía cạnh khán giả, đa số đang cần giải trí, anh nghĩ lý luận phê bình có “đất sống” trong mắt họ hay không?

- Với khán giả khi xem một tác phẩm nghệ thuật, được đọc thêm những phân tích đúng sai, hay dở, được viết bằng ngòi bút khách quan, có kiến thức, sẽ giúp họ nâng thêm nhận thức lên một bước. Khi mà nhu cầu giải trí ngày nay có một bộ phận làm mất đi những chuẩn mực, thì công việc phục hồi lại hoạt động lý luận phê bình vốn đã tồn tại trước đây, nay bị quên lãng, càng rất cần thiết.

Chưa nói, trước vô số những thông tin sai sự thật, khó kiểm chứng, mặt bằng giải trí lại quá nhiều dễ dãi, ai cũng có thể là nghệ sĩ, là ca sĩ, là người làm nghệ thuật… Những khán giả có suy nghĩ sẽ rất hoang mang. Cho nên, việc định hướng thẩm mỹ và cung cấp những nhận xét, đánh giá của đội ngũ viết báo, làm báo về sân khấu nói riêng và văn hóa nghệ thuật nói chung là rất cần thiết.

* Cảm ơn anh về cuộc trò chuyện này.

Văn Bảy (thực hiện)