Mang tên Dế Mèn, Giải thưởng nhằm khích lệ các sáng tác, trình diễn nghệ thuật, giải của/vì thiếu nhi. Đây là những lĩnh vực còn chưa có các giải thưởng riêng biệt, uy tín, đáp ứng nhu cầu phát triển thế hệ tương lai của đất nước.

Giải thưởng do Quỹ Bùi Xuân Phái và Thể thao và Văn hóa phát động nhằm động viên, hỗ trợ những sáng tác Văn học nghệ thuật, những công trình nghiên cứu tôn vinh Hà Nội, đồng thời khích lệ cho những hành động bảo vệ vẻ đẹp của Hà Nội ngàn năm văn hiến.