Mô hình “VPF” ở Anh và Nhật cũng lắm ngổn ngang trước ngày ra đời

(TT&VH) - Cũng giống như bóng đá VN, cách đây 20 năm, bóng đá Anh và Nhật Bản cũng đã phải trải qua những giai đoạn thăng trầm trước khi cho ra đời được mô hình Premier League và J-League.

Thảm kịch Heysel (Bỉ) xảy ra trong trận chung kết Cúp C1 năm 1985 giữa Juventus (Italia) và Liverpool (Anh) đã khiến LĐBĐ châu Âu (UEFA) phải ban hành lệnh cấm các CLB Anh thi đấu quốc tế trong vòng 5 năm. Sự cố này kéo theo sự ra đi của hàng loạt tài năng bóng đá Anh và thế giới, đồng thời khiến nguồn thu tài chính từ quảng cáo và truyền hình giảm sút. Đứng trước tình hình này, LĐBĐ Anh (FA) đã buộc phải tìm cách thay đổi nếu như không muốn chứng kiến các CLB của mình lao xuống dốc hoặc đứng trên bờ vực phá sản.

 Premier League cũng lắm ngổn ngang trước ngày ra đời - Ảnh Internet

Vì thế, vào cuối mùa giải 1990-1991, đề án thành lập một giải đấu mới ly khai giải đấu Football League đang tồn tại đã được chấp bút và gửi đến các CLB cũng như các bên có liên quan để lấy ý kiến. Kết quả thu được là ngoại trừ phía Football League không tán thành do sự ra đời của giải đấu mới sẽ làm suy yếu vị thế hiện tại của họ, các bên còn lại đều ủng hộ và cho rằng đây là một ý tưởng tốt bởi nhờ đó các CLB sẽ nhận được những khoản tiền lớn hơn từ việc bán bản quyền truyền hình (thay vì những khoản tiền được chia đều cho mọi CLB như ở Football League), đồng thời giúp họ cải thiện đáng kể sức cạnh tranh với các CLB khác khi tranh tài ở các Cúp châu Âu.

Với sự đồng thuận như thế, cộng thêm với việc được FA bật đèn xanh, đến ngày 17/7/1991, những CLB hàng đầu của bóng đá Anh đã ký vào Thỏa thuận các thành viên sáng lập, tạo nên những nguyên tắc cơ bản cho việc thành lập giải Ngoại hạng Anh đặt dưới sự điều hành của Công ty cổ phần FA Premier League, một Công ty hoàn toàn độc lập với FA và Football League, có quyền chủ động đàm phán và quyết định về các hợp đồng phát sóng (phát thanh, truyền hình) và tài trợ.

Trong khi đó, mặc dù BTC J-League chính thức ra đời vào ngày 1/11/1991, nhưng thực ra cả làng bóng đá Nhật Bản đã sửa soạn chuẩn bị từ rất lâu cho sự kiện này.

Mọi thứ bắt đầu kể từ Đại hội LĐBĐ Nhật Bản (JFA) vào năm 1989 khi JFA đồng ý về mặt chủ trương cho ra đời BTC J-League trên cơ sở cải tổ và phát triển từ nền móng của JSL (Japan Soccer League) - giải vô địch bóng đá quốc gia Nhật Bản ra đời từ năm 1965. Phải 2 năm sau khi có chủ trương thành lập, BTC J-League mới ra đời với vị chủ tịch đầu tiên là Saburo Kawabuchi, cựu HLV trưởng ĐT Nhật Bản.

Tuy nhiên, J-League cũng không khởi tranh ngay (JSL tiếp tục vai trò là giải bóng đá hạng cao nhất của Nhật Bản cho tới hết năm 1992) mà còn được tiếp tục bàn thảo kỹ càng với không ít những ý kiến trái chiều nhau của các bên liên quan về cơ cấu tổ chức, nhân sự, cách thức tổ chức điều hành, các quy định…

Chỉ sau khi đạt được sự thống nhất giữa các bên, J-League đầu tiên mới được tổ chức vào năm 1993, tức là 4 năm sau khi có chủ trương thành lập.

Trải qua hơn 2 thập kỷ, trong đó có 4 năm chuẩn bị, liên tục cập nhật những kinh nghiệm mới mẻ từ thực tiễn trong khoảng 10 năm đầu, phải tới 6-7 mùa giải gần đây J-League mới đạt tới sự ổn định về mọi mặt và bắt đầu thăng tiến.

Thành Quang