Vì sao ông Colin Powell “phản bội” bạn thân McCain?

(TT&VH) - Hai ngày qua không chỉ phe Cộng hòa, mà gần như cả nước Mỹ bị bất ngờ trước việc cựu ngoại trưởng Colin Powell, một chính khách lâu năm của đảng Cộng hòa và là bạn thân của McCain, tuyên bố sẽ bỏ phiếu cho Barack Obama, ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ, trong cuộc chạy đua vào Nhà trắng.

Một sự “đào ngũ”?

Ông Colin Powell đưa ra lời ủng hộ trong chương trình của đài NBC

Đây là một sự kiện đầy bất ngờ vì giữa ông Powell (71 tuổi) và ông McCain (78 tuổi), 2 cựu chiến binh của cuộc chiến tranh Việt Nam, đã có quan hệ thân thiến với nhau suốt 25 năm qua. Ngoài ra chính nhờ phe Cộng hòa mà ông Powell có một sự nghiệp chính trị đầy danh giá, được đưa vào nhiều vị trí quan trọng dưới 3 chính quyền của đảng này.

Do vậy cũng dễ hiểu khi việc ông Powell giờ đây tuyên bố sẽ ủng hộ Barack Obama được báo Los Angeles Times bình luận là một sự “chạy khỏi hàng ngũ” của đảng Cộng hòa.

Giải thích lý do vì sao lại hàng động như vậy, ông Powell cho biết nước Mỹ giờ đây cần một sự đổi mới toàn diện và đó là điều ông thấy “người bạn” của ông là McCain, ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa, khó có thể làm được. Còn ứng viên Obama, đối thủ chính trị của đảng ông,“là một biểu tượng của sự thay đổi. Anh ấy đại diện cho một thế hệ mới bước lên vũ đài nước Mỹ và thế giới. Vì vậy, tôi sẽ bầu cho TNS Barack Obama" - ông Powell nói. Ngoài ra Obama là người có "khả năng truyền cảm hứng” và “có khả năng kết nối với toàn nước Mỹ”.

Chưa dừng lại ở đó, ông Powell tỏ ra không vui với hoạt động tranh cử của ứng viên đảng Cộng hòa John McCain cùng bộ sậu. Powell cho rằng vài tuần gần đây, sự lựa chọn đường đi nước bước của McCain dường như đang có vấn đề, nhất là việc ông chỉ định bà Sharah Palin tham gia liên danh tranh cử. "Tôi không tin cô ấy đã sẵn sàng cho vai trò của một Phó Tổng thống" - Powell nói. Ông cũng chỉ trích khả năng ứng phó với cuộc khủng hoảng kinh tế của ông McCain. "Gần như mỗi ngày ông ấy lại có một cách tiếp cận khác với những vấn đề chúng ta đang đương đầu"

Powell đặc biệt không hài lòng với việc ban tranh cử của ông McCain đã liên hệ ông Obama với nhân vật từng có hoạt động phản đối cuộc chiến tranh Việt Nam William Ayers và việc ông bị coi là đi đêm với khủng bố. “Tôi nghĩ chuyện này đã đi quá đà. Và tôi cho rằng nó đã khiến chiến dịch của ông McCain trở nên hẹp hòi hơn. Đó không phải là thứ người Mỹ tìm kiếm. Những phương thức tranh cử như vậy khiến tôi quan ngại" - ông nói.

Một quyết định khó khăn

Sự "phản bội" của ông Powell bị bình luận viên chính trị theo đường lối bảo thủ Rush Limbaugh cho là xuất phát từ động cơ chủng tộc. Theo ông này Powell đã ủng hộ Obama vì cùng màu da và với hy vọng ứng viên của phe Dân chủ sẽ trở thành Tổng thống da đen đầu tiên. "Giờ tôi sẽ lục lọi toàn bộ quá khứ xem có ứng viên da trắng nào thiếu kinh nghiệm, theo đường lối quá tự do được ông ấy ủng hộ như vậy hay không" - Limbaugh nói.

Tuy nhiên ngay trong chương trình Meet the Press, Powell đã bác bỏ yếu tố chủng tộc trong quyết định của mình. Ông thú nhận đã cân nhắc trong hàng tháng trời trước khi tuyên bố ủng hộ ứng viên Dân chủ và ông làm điều này hoàn toàn không phải “chỉ vì anh ấy (chỉ Obama) là người da đen".

Những người từng là cộng sự thân cận của Powell cũng cho rằng quyết định của ông có chiều sâu hơn nhiều so với nguyên nhân màu da. "Đó rõ ràng là một quyết định rất đau đớn với ông ấy" - Larry Wilkerson, nguyên Chánh văn phòng Bộ Ngoại giao của ông Powell nhận xét -, vì "một trong những nguyên tắc cơ bản hình thành nên tích cách của ông ấy là lòng trung thành".

Wilkerson cho rằng đảng Cộng hòa và các tổng thống của Đảng đã giúp mang lại nhiều thứ trong sự nghiệp của Powell. Ông từng làm Cố vấn An ninh quốc gia dưới thời Tổng thống Ronald Reagan, Tham mưu trưởng Liên quân dưới thời Tổng thống Bush "cha" và trở thành ngoại trưởng da đen đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ dưới thời Bush "con". Nhưng có thể ông đã thấy một sự rạn nứt lớn trong nước Mỹ và thấy được khả năng hàn gắn nơi ông Obama.

Có chung quan điểm, Đô đốc Henry Ulrich, cựu Tư lệnh Hải quân Mỹ ở châu Âu, cũng tin ông Powell đã rất khó khăn khi ủng hộ ứng viên Dân chủ. "Colin Powell là một người thông minh và có tâm. Ông ấy chắc hẳn đã suy nghĩ rất nhiều trước khi đưa ra quyết định".

Ý thức chính trị vượt lên ranh giới đảng phái

Với việc công khai ủng hộ Obama, ông Powell trở thành chính khách cao cấp thứ 5 ở đảng Cộng hòa bứt khỏi ranh giới đảng phái. Họ đã gạt bỏ mối quan hệ cá nhân và thậm chí là quyền lợi của đảng mình vì nghĩ tới tương lai chung của đất nước.

Các báo nhận định đây là một “đòn chí mạng” đối với ông McCain và là một cú hích rất quan trọng cho ông Obama khi chỉ còn ít ngày nữa là cuộc bầu cử tổng thống Mỹ được tiến hành.

Gia Bảo