Con tàu đắm trở thành bảo tàng

01/11/2008 10:13 GMT+7 | Văn hoá

(TT&VH) - Gần 92 năm sau khi bị đắm xuống đáy đại dương, HMHS Britannic - chiếc tàu kém nổi tiếng hơn con tàu Titanic - sẽ trở thành một bảo tàng dưới nước độc đáo. Đợt tham quan đầu tiên bằng tầu lặn sẽ bắt đầu vào Hè sang năm.

Dự án mang tính giáo dục
 
 
HMHS Britannic thậm chí còn to hơn và an toàn hơn con tầu Titani c huyền thoại, nhưng nó cũng cùng chịu chung số phận khi bị đắm bởi một vụ nổ tạo nên lỗ thủng ở thân tầu vào năm 1916 ở vùng biển Aegean thuộc Hy Lạp. Giờ đây con tầu dài 269 m này đang chuẩn bị biến thành một bảo tàng dưới nước. Sử gia hàng hải Anh Simon Mills, người đã mua chiếc tầu đắm từ Chính phủ Anh hồi năm 1996, cho biết: “Chuyến tham quan đầu tiên của chúng tôi tới con tầu này sẽ được bắt đầu bằng những chiếc tầu lặn 3-4 chỗ. Tầu Titanic nằm dưới nước lạnh ở Bắc Đại Tây Dương và nó đang nhanh chóng bị phân hủy vì các vi khuẩn ăn mòn sắt, trong vòng 200 năm thì còn tầu này sẽ rất khó nhận biết. Nhưng tầu Britannic lại hoàn toàn khác. Nó nằm trong nước ấm và còn khá nguyên vẹn. Trong một thời gian dài, Britannic bị lu mờ bởi tầu “chị” Titanic, song con tầu này cũng mang câu chuyện khá đặc biệt. Dự án này không chỉ mang mục đích du lịch mà còn mang ý nghĩa giáo dục, bảo tồn và khảo cổ”.

Chịu số phận bi đát

Con tầu Britannic bị đắm chỉ trong vòng 1 giờ sau khi một vụ nổ lớn làm thủng thân tầu vào ngày 21/11/1916. Những nghiên cứu mới đây sử dụng hệ thống định vị dưới nước cho thấy con tầu bị đắm bởi một vụ nổ mìn mặc dù nhiều sử gia tin rằng tầu va vào ngư lôi của một tầu ngầm Đức. Vào 8h12 phút sáng, con tầu bỗng rung mạnh khi đi qua đảo Kea ở Hy Lạp. Nhưng chỉ 55 phút sau, Britannic đã nằm dưới đáy biển. Thật may là chỉ có 30 người trên tầu Britannic tử nạn.
Britannic được hạ thủy vào tháng 2/1914 tại Belfast và là tầu chở khách thứ 3 do công ty đóng tầu White Star Line ở Harland và Belfast đóng. Ban đầu con tầu được đặt tên là Gigantic bởi độ lớn và sự sang trọng của nó, nhưng sau khi Titanic bị đắm nó được gọi là Britannic - con tầu thứ 2 trong 3 tầu mang tên như vậy (còn có SSBritannic(1874)và RMSBritannic(1929). Theo kế hoạch ban đầu, Britannic sẽ chở hàng ngàn di dân tới Tân thế giới theo tuyến Southampton-New York. Nhưng Thế chiến I nổ ra và theo yêu cầu của hải quân Anh, Britannic trở thành tầu đưa thương bệnh binh từ chiến dịch Gallipoli và các mặt trận khác ở Trung Đông. Sau 5 chuyến thành công, đến chuyến thứ 6 thì bị đắm ở đảo Kea, gần Athens (Hy Lạp). Cho đến giờ người ta vẫn tranh cãi về việc tầu bị đắm do mìn hay ngư lôi. Nhiều sử gia cho rằng Britannic bị tấn công bởi nó chở vũ khí và là tầu cứu thương. Song các nghiên cứu được tiến hành từ năm 2003 đã củng cố thêm phán đoán Britannic bị đắm do ngư lôi phóng ra từ tầu U của Đức. Con tầu này vẫn nằm ở độ sâu 122 m và bị lãng quên cho đến khi được nhà thám hiểm Jacques Cousteau phát hiện vào năm 1975.
 
Không nhiều người biết được rõ những giây phút cuối cùng của con tầu như người dân đảo Kea. Họ đã dùng những con tầu đánh cá để cứu được 1.036 bác sĩ, y tá và đội ngũ trên tàu sau khi thảm họa xảy ra. Giorgos Euyenikos, phó thị trưởng Kea, cho biết: “Bất kỳ ai ở đây cũng biết sự kiện xảy ra vào sáng hôm đó vì gia đình nào cũng tham gia vào công tác cứu nạn. Có tiếng nổ rất to khi con tầu đắm và người dân nơi đây đã hối hả chạy lên đảo để xem chuyện gì xảy ra. Mọi người trên tầu la khóc đầy đau đớn khi biết mình đang sắp chết”.
Thuyền trưởng Charles Bartlett đã cố gắng đưa con tầu vào bờ sau vụ nổ khi lúc đó nó chỉ cách bờ biển Kea khoảng 3 dặm. Song việc đó không hề dễ dàng bởi tầu đã bị nghiêng và do sức nặng của bánh lái, nhưng nó cũng dần rẽ hướng. Nhiều thủy thủ đã quyết định hạ xuồng cứu đắm mà không được lệnh của thuyền trưởng. Hai chiếc xuồng đã bị mắc vào cánh quạt của con tàu và vỡ tan. Tất cả những người trên xuồng đều chết. Tai nạn này được Violet Jessop, một ý tá Ireland sống sót sau vụ đắm tàu tả lại chi tiết. "Không một lời, không một tiếng tiếng súng, hàng trăm người đã lao xuống biển cứ như thể họ đi bắt kẻ thù", Jessop viết trong cuốn hồi ký được xuất bản hồi năm 1997. "Tôi liền tìm hiểu nguyên nhân và thấy vô cùng hoảng sợ khi nhìn nhấy những chiếc cánh quạt lớn của con tàu đang đánh tung lên và nghiền nát bất cứ cái gì ở gần nó - những người đàn ông, xuồng cứu đắm và mọi thứ cũng cuốn vào vòng quay rùng rợn đó”.
 
Khi thuyền trưởng Bartlett thấy nước tràn nhiều hơn khi Britannic chuyển động và biết sẽ có thêm nhiều nạn nhân ông liền ra lệnh tắt động cơ. Các cánh quạt ngừng hoạt động khi chiếc xuồng cứu hộ thứ 3 đang bị nghiền thành từng mảnh. Đúng 9h, thuyền trưởng Bartlett phát còi hiệu cuối cùng rồi lao xuống nước bằng chiếc thuyền gấp và bắt đầu tham gia công tác cứu hộ. Violet Jessop đã mô tả những giây phút cuối cùng của con tầu: "Chiếc đầu tầu chìm dần. Cả boong tầu lao xuống biển như đồ chơi của trẻ con… Con tầu biến mất trong biển sâu....”. Đó là 9h07 ngày 21/11/1916.
 
Lương Tuấn Vĩ

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm