Chuyên gia Đoàn Minh Xương: 'Háo hức về một chương mới của bóng đá Việt Nam'

"Bén duyên" cùng HLV Philippe Troussier, bóng đá Việt Nam bắt đầu một chương mới. Chuyên gia Đoàn Minh Xương nhìn nhận rằng cũng từ đây, rất nhiều kỳ vọng dõi theo dấu chân của "phù thủy trắng" với khát vọng mang tên World Cup.

Khát vọng World Cup không chỉ lời nói suông

* Thể thao & Văn hóa: Một chu kỳ mới của bóng đá Việt Nam sẽ bắt đầu bằng một HLV đẳng cấp thế giới có mức lương cao nhất, sự nghiệp lẫy lừng nhất trong các đời thầy ngoại. Đâu là những cảm nhận của ông cho hành trình phía trước khi chúng ta đã nói nhiều hơn đến khát vọng World Cup?

- Chuyên gia Đoàn Minh Xương: Khát vọng World Cup của bóng đá Việt Nam là lý do khiến ông Philippe Troussier chọn việc gắn bó, dẫn dắt đội tuyển Việt Nam. Ngay cả bản thân tân HLV trưởng đội tuyển Việt Nam cũng đề cập đến điều này. Cũng phải thực tế là mục tiêu World Cup rất khó, chứ không hề đơn giản. Tuy nhiên, bóng đá Việt Nam phải nghĩ đến điều đó, phải đặt ra mục tiêu, lộ trình cụ thể như thế để có một cái đích và dốc toàn lực hướng đến. Sẽ là hành trình "thiên lý" đầy gian lao ở phía trước.

Ông Philippe Troussier đã từng cầm quân tại World Cup. Chính đẳng cấp cùng kinh nghiệm của HLV người Pháp ở tầm giải đấu thế giới là lý do để VFF ký một bản hợp đồng dài hạn nhất lịch sử với một HLV trưởng ĐTQG. Đó là một sự tính toán cho cả chặng đường dài. Rõ ràng, khát vọng World Cup cần cả sự kiên nhẫn chứ nếu không "dục tốc bất đạt".

Là một "thuyền trưởng" đẳng cấp, bóng đá Việt Nam đặt yêu cầu cao hơn với HLV trưởng Philippe Troussier là chuyện dễ hiểu. Nếu chỉ vô địch AFF Cup hay giành HCV ở các giải Đông Nam Á thì rất nhiều HLV khác có thể làm được, thậm chí cả HLV nội.

Điều người ta cần ở ông Philippe Troussier là đưa BĐVN có mặt thường xuyên, liên tục ở nhóm 10 châu Á. Nên nhớ đây là sứ mệnh nhọc nhằn, ngay cả ông Park cũng chỉ giúp Việt Nam có mặt ở vị trí thứ 17.

Dù FIFA tăng số đội tham gia lên con số 48 nhưng nói thật quá gian lao. Chúng ta đừng để con số bóng đá châu Á từ 4,5 vé tăng lên 8,5 vé dự World Cup 2026 đánh lừa rằng cơ hội sáng hơn, bởi cơ hội không chỉ dành cho bóng đá Việt Nam, còn mở ra với nhiều quốc gia ở châu lục. Chỉ khi nào, bóng đá Việt Nam luôn ổn định ở vị trí 10 ĐTQG mạnh nhất châu lục sẽ có được cái nhìn cụ thể, xác thực hơn cho tấm vé đi World Cup.

Một ĐTQG muốn vượt giới hạn cần rất nhiều yếu tố. Chắc chắn trong số đó, đẳng cấp của HLV trưởng đóng vai trò cốt tử. Với những lý do mang tính chiến lược như vậy, người hâm mộ kỳ vọng Philippe Troussier sẽ nâng cấp bóng đá Việt Nam lên tầm cao mới, vượt giới hạn đã có trong những năm qua.

Một hình hài mới ở đội tuyển Việt Nam đáng để chờ đợi. Tuy nhiên, điều đáng chờ đợi hơn không chỉ nằm ở HLV Philippe Troussier hay ở ĐTQG. Quan trọng hơn, phải làm sao để có được những hoạch định bài bản, căn cơ cho chiến lược phát triển lâu dài.

Làm sao để bóng đá Việt Nam được đầu tư chỉn chu, đồng bộ trên nhiều tiêu chí, phương diện để phát triển. Có nghĩa là bóng đá nước nhà không chỉ có ĐTQG, còn cần được dựng xây với một chân đế vững vàng nữa từ các CLB, hệ thống giải VĐQG và đào tạo trẻ.

Vậy nên, tôi háo hức với tân HLV, với mục tiêu World Cup nhưng tôi cũng có  nhiều trăn trở liệu chúng ta đã đi đúng hướng cho lộ trình đó hay chưa?

* Ông vừa trăn trở rằng liệu bóng đá Việt Nam có đang đi đúng lộ trình phát triển hay chưa? Cụ thể điều này thế nào, thưa ông?

- Chúng ta đã và đang có cách làm riêng của mình. Cách làm đó đã mang lại nhiều thành công trong chừng 5 năm đã qua. Ở đó có những "chiến lược" rồi 'chiến thuật" đan xen nhau. Ví như chuyện chúng ta phải "hy sinh" nhiều thứ để dồn hết những tinh túy cho các ĐTQG và U23 Việt Nam.

Thành công cũng đã có nhưng liệu rằng sau đây vẫn phù hợp hay có thể chúng ta sẽ gặp phải những hệ lụy từ cách làm rất khác với xu thế chung của bóng đá thế giới. Có cảm giác, cách vận hành của ĐTQG hay U23 giống một CLB trong thời gian qua, trong khi các CLB phải "hy sinh" rất nhiều cho nhiệm vụ đó. Vậy nên, cần một giải pháp hài hòa giữa mục tiêu của các ĐTQG và lợi ích thiết thực, chính đáng của mỗi CLB.

Rộng ra nữa, những gì bóng đá Việt Nam đã có như dấu mốc lịch sử. Tuy nhiên, chúng ta cần thẳng thắn nhìn nhận, phân tích, đánh giá đúng thực lực nền bóng đá nước nhà ở thời điểm hiện nay để có được cái nhìn xác thực, tỉnh táo. Bởi chỉ khi biết mình là ai, đã có được gì và thiếu gì để bổ sung mới vạch ra con đường đi đúng hướng, chuẩn mực.

Tôi muốn nói đến sự kiên nhẫn khi chúng ta bắt đầu một guồng quay mới với tân HLV. Và chúng ta cũng bắt đầu một chu kỳ mới với những giải pháp mới.

Ở đó, có thể bước đầu sẽ không có những chiến thắng, những thành tích như trước đây. Cần phải chuẩn bị tâm thế đó, thực tế như thế để không phải rơi vào tâm trạng hụt hẫng, thất vọng khi đặt nhiều quá kỳ vọng.

Nhìn từ các nền bóng đá mạnh ở châu lục, so sánh tương quan thì chúng ta vẫn còn dưới tầm về đẳng cấp, trình độ và khó có thể cạnh tranh sòng phẳng một cách tức thì với họ tấm vé đến World Cup. Những gì đã có ở vòng loại thứ 3 World Cup 2022 là trải nghiệm xác thực nhất. Hàn Quốc, Nhật Bản, Iran, Australia, Saudi Arabia gần như đã chắc suất, như thế đã xác định được 5 tấm vé. Bóng đá Việt Nam chỉ còn cơ hội cạnh tranh 3,5 tấm vé còn lại.

Mọi thứ được tính toán như thế, nhìn trên lý thuyết là vậy, song điều này cũng không hề dễ dàng. Bóng đá Việt Nam còn phải vượt qua những thử thách lớn khác ở châu lục. Uzbekistan, UAE, Iraq, Syria, Lebanon, Bahrain, Jordan, Oman, những đội bóng chúng ta chưa thể hơn họ.

Hay cả cả Triều Tiên, Trung Quốc hoặc Thái Lan cũng là những rào cản khó khăn. Đặt ra giả thiết, đội tuyển Việt Nam giành tấm vé đá play-off liên lục địa, cơ hội lại càng mong manh khi mà đối thủ của chúng ta sẽ là đại diện của Nam Mỹ hoặc khu vực CONCACAF.

Vậy nên, chúng ta không thể đưa ra những suy luận giản đơn, kiểu như "Đội tuyển Việt Nam từng đánh bại những đối thủ có thứ hạng cao hơn như Jordan, Trung Quốc và hòa Nhật Bản thì không ngại khi đối đầu với mọi đối thủ khác". Hay dựa vào những suy nghĩ cảm tính rằng: "Chúng ta đang sở hữu một thế hệ cầu thủ tài năng, bản lĩnh có thể chinh chiến ở mọi đấu trường" là có tấm vé đi World Cup.

Nói tóm lại, mình đặt ra mục tiêu, có khát vọng thì đối thủ cũng như thế. Mình có tiến bộ thì các quốc gia ở châu lục cũng tiến bộ chứ không phải mình chạy còn họ dừng, nếu không muốn nói, họ còn đầu tư mạnh mẽ, có một chiến lược phát triển bóng đá bài bản, khoa học, thực tế hơn cả chúng ta.

Thách thức nào đang chờ HLV Philippe Troussier?

* Vậy đâu là những thách thức đang chờ HLV Philippe Troussier?

- Dưới một góc độ nào đó, HLV Philippe Troussier đang phải tiếp nhận một công việc khó khăn hơn cả ông Park lúc mới đến Việt Nam. ĐTQG và đội U23 giờ đây được kỳ vọng rất cao, nhưng tiềm năng gây đột biến không nhiều. Nghĩa là ông Philippe Troussier phải kích hoạt lại những con người cũ, đồng thời khai quật nhân tố mới.  Thực tế, đã có những cầu thủ làm nên thành công cho ông Park cũng bước vào thời kỳ "đi ngang". Vậy nên, với ông Philippe Troussier, đầu tiên chính ở cách tiếp nhận và kế thừa "di sản' của ông Park. Sau đó, sẽ làm mới đội tuyển Việt Nam bằng tư duy và hành động của mình.

Trong bối cảnh hiện nay, thế hệ "vàng" từng đưa BĐVN bay cao trong 5 năm qua đã có dấu hiệu chững lại, do tuổi tác cộng thêm ít sự tươi mới về lực lượng. Trong khi đó, lứa U23 dù có được HCV SEA Games 31 nhưng vẫn cho thấy đẳng cấp không thể sánh với lớp đàn anh. Đội tuyển U20 đang chuẩn bị tham dự VCK U20 châu Á, chưa biết khả năng đến đâu. VFF lẫn tân HLV Philippe Troussier buộc phải trẻ hóa mạnh mẽ ĐTQG lẫn U23 Việt Nam trên tinh thần "chậm mà chắc".

Tựu trung lại, khát vọng World Cup phải được xây dựng bằng tư duy mới, giải pháp mới, cần hành động quyết liệt chứ không thể làm theo cái cách "gọt bút chì" như lâu nay.

* Chân thành cảm ơn ông về cuộc trao đổi!