Cà phê đầu tuần: Troussier và thói quen của cầu thủ Việt Nam

Khi vừa mới tiếp quản ghế HLV Arsenal vào năm 1996, việc đầu tiên mà ông Arsene Wenger làm không phải là sắp xếp lại chiến thuật, mà là... cấm rượu!

1. Các cầu thủ Anh hồi đó có thói quen say sưa vào thời gian rảnh rỗi. Wenger không muốn điều này tiếp diễn. Ông thậm chí còn sắp xếp lại thực đơn, gạt trứng, khoai tây chiên và thịt đỏ khỏi bữa ăn của các cầu thủ, hạn chế muối và đường.

Để ép các cầu thủ giữ trạng thái tốt nhất, Wenger rút ngắn thời lượng các buổi tập, nhưng tăng cường độ lên rất cao, buộc họ phải vất vả mới theo kịp. Ông không nói gì về các mục tiêu, kiểu như chức vô địch, hay vị trí dự Cúp C1.

Thậm chí Wenger chú ý đến cả những thói quen nhỏ, như là… nhai. Ông cho treo một tấm biển đề "nhai, nhai, nhai cho kỹ, và uống nước thì thành từng ngụm nhỏ". Một cựu HLV thể lực tiết lộ rằng ông Wenger muốn các cầu thủ nhai đủ… 100 lần trước khi nuốt.

Cố gắng này của ông gặp phải sự phản kháng: Các cầu thủ thậm chí "biểu tình" công khai vì lệnh cấm ăn sô-cô-la. Kết quả trên sân cũng không đến ngay. Mùa 1997-1998, Arsenal để thua Blackburn ngay tại Highbury đúng một tuần trước Giáng sinh, và ông Wenger bắt đầu bị la ó. Các CĐV cho rằng những thay đổi cứng nhắc của ông là không phù hợp, và chỉ làm Arsenal yếu đi.

Wenger không tự bào chữa gì nhiều. Ông chỉ nói ngắn gọn: "Đây là một cuộc chạy đua marathon, chứ không phải thi nước rút. Hãy kiên nhẫn với những thay đổi của tôi, rồi chúng ta sẽ đá tốt hơn".

Phần còn lại, như chúng ta hay nói với nhau, đã trở thành lịch sử. Arsenal dưới thời HLV Wenger là một trong những đội bóng mạnh mẽ, bền bỉ và chuyên nghiệp bậc nhất kỷ nguyên Premier League. Họ lập một kỷ lục vô tiền khoáng hậu: 49 trận bất bại vào giai đoạn 2003-2004. Cuối cùng thì ông Wenger đã nói đúng: Cuộc đua ở giải ngoại hạng Anh là một chiến dịch trường kỳ, và tạo ra những cú sốc để thay đổi thói quen là điều cần thiết.

2. Hãy tưởng tượng thử nếu vẫn cứ để các cầu thủ say sưa chè chén và tăng cân vô tội vạ, ông Wenger dù có giỏi xoay xở mấy thì cũng chẳng thể duy trì được thành công.

Triều đại của ông bắt đầu bằng những tiểu tiết kiểu vậy, không phải để "làm màu". Đơn giản đấy là con đường hiệu quả nhất để đi đến thành công.

Đa số chúng ta hiểu thành công một cách quá đơn giản: Để đạt được B, thì cần phải làm việc A. Nếu bạn muốn giảm cân, bạn sẽ cố gắng nhịn một bữa trong ngày, và đa số sẽ buông xuôi chỉ sau vài ngày, vì điều đó là quá sức của bạn.

Nhưng nếu bạn xây dựng thói quen mỗi ngày khoảng 20 phút, thậm chí chỉ cần… 5 phút, tập thể dục, mỗi ngày, đấy có thể là chìa khóa cho sự thay đổi. Chúng ta lột xác không phải trong ngày một ngày hai với một thứ kỷ luật tự thân siêu việt nào đó, mà bằng những thói quen đúng đắn và bền bỉ.

Với nghề HLV, đặc biệt trong môi trường bóng đá hiện đại, có rất ít cơ hội để các nhà cầm quân tư duy theo hướng đó: Ông ta cần phải gây ấn tượng ngay từ những trận đấu đầu tiên.

3. Cũng như người đồng hương Wenger trong những ngày đầu ở Arsenal, ông Philippe Troussier đang phải chịu một áp lực lớn vì kết quả không tốt trong giai đoạn đầu cầm các ĐTQG Việt Nam.

Nhưng cũng như Wenger, ông Troussier đã nói luôn về điều mình muốn thay đổi: Thói quen của các cầu thủ. Những tuyển thủ Việt Nam đã chơi rất lập bập trong vài trận đầu dưới quyền HLV người Pháp.

Trận thắng Lào, họ thậm chí còn bị đối thủ bị cho là yếu hơn lấn lướt trong một số tình huống. Họ chơi rụt rè, không tự tin vào kỹ thuật của mình, không dám cầm bóng, di chuyển và chuyền vẫn còn "ngắc ngứ".

Nhưng sang trận gặp Singapore, chúng ta đã nhìn thấy những thay đổi: Các cầu thủ bắt đầu làm quen với việc rằng trong một trận đấu cụ thể, họ sẽ phải là người chủ động, với bóng trong chân. Ông Troussier đã làm việc rất khắt khe trong vài tháng đầu nhậm chức, để cố truyền đi một thông điệp đến các cầu thủ, rằng họ có thể thay đổi thói quen chơi bóng được.

Mục tiêu World Cup có thể là chuyện rất, rất xa vời, nhưng ít nhất trận thắng Singapore ở lượt trận thứ hai cho thấy rằng thói quen của cầu thủ Việt Nam có thể thay đổi. Và đấy là nền tảng đầu tiên, để chúng ta có quyền nghĩ về một mục tiêu nào đó, trong tương lai.