Bùi Công Khánh bất ngờ vào chung khảo

(TT&VH) - Trong số 15 nghệ sĩ lọt vào vòng chung kết APB Foundation Signature Art Prize năm 2011 vừa được công bố có sự góp mặt của nghệ sĩ duy nhất đến từ Việt Nam: Bùi Công Khánh (sinh 1972) với tác phẩm Quá khứ đã qua.

APB Foundation Signature Art Prize, Giải thưởng Mỹ thuật châu Á - Thái Bình Dương, do Bảo tàng nghệ thuật Singapore (Singapore Art Museum - SAM) tổ chức định kỳ 3 năm/lần được khởi động từ năm 2008. Mục đích của giải là tìm kiếm những sáng tác xuất sắc trong lĩnh vực nghệ thuật đương đại, đa dạng hình thức và phương pháp sáng tác. Trong mùa giải đầu tiên, bộ sáng tácHóa thạch 36 phố phườngHà Nộiđã lọt vào vòng chung khảo 15 tác phẩm xuất sắc nhất và sau được SAM mua lại. Mùa giải năm nay, vòng đề cử của giải có tới 130 tác phẩm của nghệ sĩ đến từ 24 quốc gia và vùng lãnh thổ trong toàn châu lục. Từ đó, BGK của giải đã chọn ra 15 tác phẩm vượt trội về chất lượng nghệ thuật để tranh giải thưởng với tổng trị giá lên đến 85 nghìn đô-la Singapore (tương đương 1,38 tỉ đồng Việt Nam).

TT&VH có cuộc trò chuyện cùng Bùi Công Khánh nhân tin vui này:

Nghệ sĩ Bùi Công Khánh

- Nơi tạo cảm xúc cho tôi thực hiện tác phẩm này là một dãy nhà tạm bợ xiêu vẹo ngay trước mặt chung cư tôi đang cư ngụ, trước kia là khu vực khá phức tạp của những người du cư từ nông thôn và các nơi khác về thành phố lớn, vì thế mà mọi thứ ở đây luôn ở trong tư thế tạm thời, cho dù nó đã trải qua nhiều thập niên gắn bó...

Khai triển từ tính chất “tạm thời” đó, tôi đã vẽ lại khu “ổ chuột” này bằng than trên giấy, rồi sắp đặt trong một góc tường studio như một hình ảnh tái hiện, sau đó tôi mời chính những người dân sinh sống ở nơi đây đứng trước phông nền vẽ khu nhà của họ để chụp hình. Vì muốn gây bất ngờ nên họ không được biết trước mình sẽ làm gì. Điều đó đã gây nên nhiều ngạc nhiên thú vị khi họ thấy góc phố thân thuộc của mình, và chỉ sau vài phút ngỡ ngàng, họ đã cho những bức hình tự nhiên một cách xuất sắc, vì đó là nơi họ thuộc về... Bên cạnh đó tôi cũng mời một số bạn bè ở thành phố, đang làm những công việc khác nhau đến chụp với cái phông nền đó, và họ đã mất nhiều thời gian loay hoay để có một tấm hình vừa ý, vì nơi đó là nơi họ không thuộc về.

Từ sự tương tác thú vị đó tôi muốn trình bày tác phẩm theo dạng “Conceptually Multi-Pronged piece” (“tác phẩm nghệ thuật đa hướng mang tính chất khái niệm”). Tôi hy vọng mỗi người nhìn thấy những hình ảnh về khu “ổ chuột” đó đều có thể liên tưởng về một quá khứ đã qua của riêng mình, hay một nơi chốn vừa thực, vừa hư ảo đang dần trôi vào quá khứ.

Tôi cũng nghĩ đây là một cách thức ghi chép lại lịch sử, một dạng lịch sử tạm thời.

* Anh có thể cho bạn đọc biết thêm về phản hồi của khán giả khi tác phẩm của anh được bày trong triển lãm Making history ở Singapore năm 2010?

- Cuộc triển lãm đó được bày tại Nhà hát Espelande và tác phẩm của tôi đã nhận được một sự phản hồi thú vị từ phía khán giả địa phương. Lúc triển lãm, tôi treo những bức ảnh chụp trên tường và sắp đặt phông nền bên cạnh đó như một studio chụp hình, ở giữa phông nền này tôi đặt một cái ghế dài và cho khán giả biết là họ có thể sử dụng nó để chụp ảnh.

Có những cặp thanh niên của Singapore thì vui cười thú vị bên cái phông nền cũ kỹ dường như họ chưa từng thấy trong đời mà sao lại gần gũi họ đến vậy. Còn một số cụ già thì ngồi im trên ghế có vẻ tư lự hơn vì hình ảnh này gợi nhớ một chút xíu quá khứ nghèo nàn lạc hậu không quá xa xôi. Hay có gia đình mà cả ba thế hệ đứng chụp hình như thể họ đã cùng nhau đến một nơi quá lạ lẫm, cũ kỹ, thô ráp nhưng đầy ắp mùi con người...

Khán giả Singapore bên tấm phông nền “khu ổ chuột” Sài Gòn

* Cảm giác của anh khi nhận tin tác phẩm của mình lọt vào vòng chung khảo của giải thưởng ABP?

- Tôi hơi bất ngờ.

- Ở thời điểm này tôi nghĩ tôi may mắn hơn anh Vương Văn Thạo vì người dân đã quen với việc bình chọn qua mạng và hơn nữa, chính nhờ sự kết nối nhanh chóng và tiện lợi của facebook, các báo in cũng như các trang mạng đồng loạt đưa tin và luôn cập nhật tin tức từ giải thưởng này nên tôi tin tác phẩm của mình sẽ có một số lượng bình chọn đáng kể của độc giả và bạn bè, đồng nghiệp trong và ngoài nước.

* Khi nào tác phẩm này của anh sẽ được giới thiệu ở trong nước?

- Tôi đã nhận được lời mời triển lãm tác phẩm này ở Hong Kong nhưng tôi muôn nó được triển lãm ở Sài Gòn trước tiên vì tôi chịu ơn mảnh đất này và những người dân ở khu ổ chuột quận 4, nơi tạo cho tôi cảm xúc và có cơ hội làm việc với họ, và cũng muốn tri ân bạn bè tôi những người đã nhiệt tình tham gia vào tác phẩm này.

* Xin cảm ơn anh!

Đào Mai Trang (thực hiện)