(TT&VH) - Trong cuộc họp bàn về nhiệm vụ năm học mới của bậc đại học mới đây, tân Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga cho rằng sẽ phải tổ chức thảo luận để tìm một phương thức tuyển sinh mới cho các năm sau. Trong đó sẽ có thể giao tự chủ tuyển sinh cho một số trường có năng lực.
Điều này đồng quan điểm với nhiều trường đại học muốn bứt ra khỏi “ba chung” - phương thức tuyển sinh đại học, cao đẳng (ĐH,CĐ) đưa vào thực hiện đã được 10 năm (với đặc điểm là chung đề, chung đợt, lấy kết quả để xét tuyển chung). Nhưng việc này có thể làm được không khi VN còn quá nhiều trường đại học “trọng số lượng hơn chất lượng”?
Không có trường dũng cảm từ chối người học
Một PGS từng đảm nhiệm công việc quản lý trường đại học tại HN nhiều năm đột nhiên xin từ chức đã giải thích: “Tôi muốn duy trì phương thức tuyển sinh “trọng chất lượng và biết từ chối khi chất lượng không đảm bảo”. Nhiều năm qua chúng tôi đã thực hiện như vậy, có năm chỉ tuyển được 70% chỉ tiêu nhưng đã dừng lại, vì không muốn hạ chất lượng đầu vào. Nhưng khi không tìm được sự đồng thuận nữa thì tôi xin nghỉ”.
Những người quản lý biết “dừng lại đúng lúc” không nhiều và trường dám dũng cảm từ chối thí sinh càng ít. Trong khoảng gần chục năm qua, nhiều trường đại học đã vượt rào để tận dụng cho hết chỉ tiêu được giao, thậm chí tuyển cao hơn chỉ tiêu nhiều lần.
Nhiều trường phải chạy đua để tuyển đủ thí sinh (ảnh minh họa)
Năm 2009, có gần 40 trường ĐH,CĐ đã bị Bộ GD&ĐT phạt tiền và khấu trừ chỉ tiêu vào năm nay vì đã “vượt rào” trong tuyển sinh. Trong đó có những trường tuyển vượt quá nhiều: ĐH Phan Thiết vượt 91,73%, CĐ Cần Thơ tuyển vượt 88,64%, trường CĐ Điện tử điện lạnh HN vượt 63%...
Cách đây vài năm, Bộ GD&ĐT đã thực hiện việc “đổi mới giao chỉ tiêu”. Theo đó, chỉ tiêu sẽ do các trường đề xuất lên trên cơ sở tương ứng với điều kiện cơ sở vật chất, giảng viên. Đây là một bước để “giao chủ động” cho các trường, dần dần tính đến cách bỏ cơ chế “xin cho” nhưng để có thể tăng chỉ tiêu đào tạo, nhiều trường ĐH, CĐ, nhất là các trường mới thành lập đã lập danh sách giáo viên “ảo”, kê khai cơ sở vật chất thiếu trung thực để đạt được chỉ tiêu như mong muốn. Đã có trường đại học khi bị phát hiện chỉ có vài giáo viên, còn lại hầu hết là giáo viên “ảo”.
Nếu không bị phát hiện, xử lý, các trường tuyển đủ, tuyển vượt chỉ tiêu sẽ phải xoay xở thế nào để đảm bảo hoạt động đào tạo? Đây là việc “nằm trong chăn mới biết chăn có rận”. Trong khi theo lãnh đạo Bộ GD&ĐT thì việc rải lực lượng để kiểm tra hết mấy trăm trường ĐH (chưa kể CĐ) đã phải mất vài năm. Chất lượng đầu vào không được chọn lọc, điều kiện dạy học không đáp ứng yêu cầu, cơ chế đào thải trong đào tạo không có, đó là con đường rộng mở cho những sản phẩm tồi của giáo dục được tung ra thị trường, những nơi đang khát “nguồn nhân lực cao”, nhưng chỉ tuyển dụng căn cứ vào bằng cấp chứ không phải trình độ thực tế.
Với thực trạng trên, đổi mới phương thức tuyển sinh thế nào để khắc phục được những bất cập thật khó.
Trường nhiều, đào tạo kiểu ăn xổi
Chỉ tính từ năm 1998 đến 2009, có 304 trường ĐH, CĐ được thành lập, trong đó có 230 trường được nâng cấp từ bậc học thấp hơn, 9 trường được nâng cấp từ khoa trực thuộc của các trường khác.
Đặc biệt, với trào lưu “đại học cấp tỉnh” đã có 62/63 tỉnh, thành phố có trường ĐH,CĐ, trong đó có 40 tỉnh, thành phố có trường ĐH. Chưa có ở đâu như nước ta, khi xét cho thành lập trường ĐH, tính vùng miền được đã được ưu tiên, dù những yếu tố khác (cơ sở vật chất, giảng viên...) chưa đạt. Trong những năm 1998 - 2009, có 8 trường ĐH, CĐ được thành lập ở miền núi phía Bắc, Bắc Trung bộ có 22 trường, 34 trường khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, 35 trường vùng duyên hải Nam Trung bộ.
Nhiều trường mới, nhưng trong số đó, những trường có khả năng đứng vững bằng chất lượng đào tạo và sớm tạo đươc uy tín rất ít. Ngoài một số trường ĐH khu vực tuyển được người học do yếu tố vùng miền, nhiều trường mới khác đều vật vã với việc khan hiếm nguồn tuyển trong mỗi mùa tuyển sinh.
Đại diện Vụ Giáo dục đại học, (Bộ GD&ĐT) từng cho rằng: Các trường có sức hấp dẫn kém phải có chiến lược để phát triển, đủ sức cạnh tranh. Nhưng thay vào việc xây dựng chiến lược, xây dựng thương hiệu, nhiều trường “chiếu dưới”, trường mới đã chỉ lo sử dụng các chiêu để giành giật người học, tổ chức đào tạo theo kiểu ăn xổi. Với cách làm này, chỉ cần cơ quan quản lý Nhà nước buông tay, chất lượng đào tạo không biết đi về đâu.
Cạnh tranh, kiểm định và chất lượng
Nhiều chuyên gia giáo dục cho rằng, nên can đảm “buông tay” để cho các trường thực sự sống trong môi trường cạnh tranh, thì họ mới nghĩ đến việc tạo dựng chất lượng để tồn tại lâu dài. Nhưng với việc đó, sẽ phải chấp nhận một sự bát nháo trong giáo dục ĐH, CĐ một thời gian dài.
Đây là việc nhiều nước khác đã thực hiện, đã trải qua, và để có thể kích thích được năng lực cạnh tranh của các trường, cần có cơ chế kiểm soát tốt, cần có các cơ quan kiểm định chất lượng độc lập có uy tín, các trường phải chấp nhận một cơ chế công khai về điều kiện, chất lượng đào tạo và chấp nhận việc đào thải khắc nghiệt chứ không phải việc “phạt cho tồn tại” như hiện nay.
Bên cạnh đó là thay đổi cơ chế tuyển dụng, đãi ngộ đối với người lao động, căn cứ vào năng lực. Việc đó sẽ khiến người học phải chọn chất lượng chứ không chọn chỗ học theo nghĩa đen.
Có rất nhiều thứ phải điều chỉnh, thay đổi, nếu không nói là một cuộc cách mạng để tạo động lực cho các trường phấn đấu cho chất lượng chứ không phải cho số lượng như hiện nay.
Người mẫu Việt Nam Đoàn Công Vinh, sinh năm 1999 tại Tây Ninh, đã phải rút lui khỏi cuộc thi Mister Global 2025 do vấn đề sức khỏe, trước thềm chung kết diễn ra vào ngày 5/10 tại Bangkok, Thái Lan.
Hồi 23 giờ ngày 5/10, vị trí tâm bão ở vào khoảng Khoảng 21,6 độ Vĩ Bắc và 108,8 độ Kinh Đông, cách Móng Cái, Quảng Ninh 90km về phía Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão cấp 11–12 từ 103–133 km/giờ, giật cấp 14.
Cuộc thi Mister Global 2025 đã khép lại vào tối ngày 5/10 tại Bangkok (Thái Lan), với chiến thắng thuộc về thí sinh Alejandro Ortega đến từ Tây Ban Nha. Trong khi đó, người mẫu Việt Nam Đoàn Công Vinh đã phải rút lui khỏi cuộc thi do tình trạng ngộ độc thực phẩm dẫn đến nhập viện.
Tối 5/10, tại Công viên Cần Thạnh (xã Cần Giờ), Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp với UBND xã Cần Giờ khai mạc Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ và lễ mừng công ngư dân năm 2025.
Cuộc cạnh tranh giữa Carlos Alcaraz và Jannik Sinner đã trở thành tâm điểm chú ý. Mới đây, một ngôi sao hàng đầu của làng quần vợt nữ cũng đã đưa ra quan điểm cá về hai tay vợt được coi là biểu tượng của thế hệ hiện tại.
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, tối 5/10, bão số 11 đã tiến vào vùng biển Đông Bắc Vịnh Bắc Bộ, gây nước dâng từ 0,4-0,6m tại khu vực ven biển Quảng Ninh - Hải Phòng, kèm nguy cơ ngập úng tại các vùng trũng thấp, cửa sông.
Tờ A Bola của Indonesia đưa ra thống kê rằng HLV Saudi Arabia, ông Herve Renard, cực kỳ có duyên trong tháng Mười, và đó là điều mà ĐTQG nước này cần phải hết sức cẩn trọng.
Bảng xếp hạng bóng đá Ngoại hạng Anh - Thethaovanhoa.vn cập nhật nhanh và chính xác nhất kết quả, bảng xếp hạng bóng đá Ngoại hạng Anh vòng 7 mùa 2025-26.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan đề xuất ngay về việc chọn ngày 24/11 là ngày Văn hóa Việt Nam, ngày cách đây 79 năm, Chủ tịch Hồ Chí Minh khai mạc Hội nghị văn hóa toàn quốc lần thứ nhất.
Trong khuôn khổ vòng 7 của Ngoại hạng Anh, Manchester City giành chiến thắng tối thiểu 1-0 trước Brentford ở chuyến làm khách trên sân Gtech Community.
Theo giới quan sát, tác động từ các chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang bắt đầu len lỏi vào giá cả các mặt hàng tiêu dùng tại nước này - từ lon súp đến phụ tùng ô tô - ngay cả khi lạm phát chung vẫn đang tăng ở mức vừa phải.
Ngày 5/10, UBND tỉnh Lai Châu vừa ban hành Công điện về việc chủ động ứng phó với mưa lớn, sạt lở đất, lũ ống, lũ quét do ảnh hưởng của bão số 11 và hoàn lưu bão.
Trưởng ban trọng tài giải Ngoại hạng Anh mới đây đã thừa nhận rằng, tổ trọng tài đã đưa ra quyết định sai lầm khi không truất quyền thi đấu của đội trưởng Nathan Collins trong trận Brentford vs MU vừa qua.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia, lúc 20h ngày 5/10, Bão số 11 Matmo ở vào khoảng 21.3 độ Vĩ Bắc và 109.3 độ Kinh Đông, cách Móng Cái, Quảng Ninh khoảng 140km về phía Đông.
Sau gần 10 ngày kể từ khi FIFA công bố án phạt nặng với LĐBĐ Malaysia (FAM) và 7 cầu thủ nhập tịch, đến nay FAM vẫn chưa chính thức nộp đơn kháng cáo – dù thời hạn chỉ còn tính bằng giờ.