Phát hiện gây tranh luận về khả năng ‘xanh’ thật sự của xe điện so với xe xăng

(Thethaovanhoa.vn) - Tương tự cuộc tranh luận sẽ còn dai dẳng về tác dụng thực sự của vaccine chống Covid-19 hay vaccine nào tốt hơn, câu hỏi Xe nào thực sự “xanh” hơn – ô tô điện hay ô tô truyền thống chạy xăng/diesel tưởng như đã ngã ngũ từ lâu. Vậy mà không.

Thông tin vừa được công bố trên trang chính của hãng thông tấn Reuters có thể khiến nhiều người ngã ngửa và có thể lại châm ngòi cho những tranh luận mới Điện hay Xăng? cho biết với một chiếc Tesla Model 3 chạy hoàn toàn bằng điện (mẫu xe bán chạy nhất của Tesla hiện nay) thì bạn cần phải chạy khoảng 13.500 dặm tương đương 21.725 km thì bạn mới được coi là bắt đầu giảm tác động xấu tới môi trường, tức xe của bạn mới thực sự “xanh”. Đây là kết quả phân tích dữ liệu từ mô hình tính toán tổng lượng khí thải trong vòng đời sử dụng của các phương tiện giao thông, mô hình được phát triển bởi Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne ở Chicago, Mỹ.

Để đi đến kết quả này, các nhà phân tích phải tính đến hàng nghìn thông số từ các loại kim loại sử dụng để chế tạo pin xe điện (EV) đến khối lượng nhôm hoặc nhựa được sử dụng trong xe hơi, chứ không đơn thuần chỉ là đo lượng khí thải từ ống bô! Mô hình phân tích này hiện đang được sử dụng với các công cụ khác để giúp hình thành chính sách tại Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) và Ban Tài nguyên Không khí California, hai cơ quan quản lý chính về lượng khí thải xe cộ ở Mỹ.

Sở dĩ có con số gây sốc này là bởi, theo Jarod Cory Kelly, nhà phân tích hệ thống năng lượng tại Argonne, việc sản xuất ô tô điện tạo ra nhiều carbon hơn ô tô truyền thống, chủ yếu từ quá trình khai thác, xử lý khoáng chất trong pin cũng như quá trình sản xuất pin điện, và nó tỷ lệ thuận với kích thước của pin, trong khi các nhà sản xuất động cơ truyền thống ngày càng áp dụng các công nghệ tiết kiệm nhiên liệu. Cụ thể ở đây, con số 21.725 km chiếc Tesla phải chạy để ‘trả nợ” những gì nó đã thải ra môi trường để sản xuất ra một chiếc xe, là tương ứng với điều kiện lái xe ở Hoa Kỳ, nơi 23% điện năng hiện nay đến từ các nhà máy nhiệt điện, và sử dụng pin li-thium 54Kwh với cực âm làm bằng niken, coban và nhôm trong đó niken và coban đều khai thác từ những mỏ quặng hiếm.

Trong khi đó, nếu chạy ở Na Uy, nơi phần lớn điện được sản xuất từ năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) thì con số trên sẽ thay bằng 8.000 dặm, tức 12.800 km (bớt đi được gần một nửa). Ngược lại, nếu Tesla Model 3 chạy ở Trung Quốc hay Ba Lan, nơi điện gần như được sản xuất chủ yếu từ than thì phải chạy tới 78.700 dặm hay 125.920 km chiếc xe mới bắt đầu được xem là không thải carbon ra môi trường nữa!

Phân tích nói trên cũng so sánh cho thấy, việc sản xuất một chiếc xe bán tải cỡ trung chạy điện sẽ tạo ra cỡ hơn 8 triệu gram carbon dioxide (CO2), tức tính ra mỗi dặm lăn bánh nó phải “gánh nợ” 47 gram khí độc. Trong khi một chiếc tương tự động cơ đốt trong, con số này là 32 gram/dặm và 5,5 triệu gram khí thải cho cả vòng đời xe.

Theo tính toán trung bình, phải từ 12 năm sử dụng trở lên những chiếc ô tô điện mới phát huy tác dụng “xanh” thật sự của nó.

Phan Ka (theo Reuters)