Diễn từ nhận giải Nobel: Bob Dylan mơ về Shakespeare, khán giả rơi nước mắt

11/12/2016 08:03 GMT+7 | Văn hoá

(Thethaovanhoa.vn) – "Kipling, Shaw, Thomas Mann, Pearl Buck, Albert Camus, Hemingway… Thật không nói nên lời khi giờ tôi được cùng những tên tuổi đó trong danh sách", Bob Dylan viết trong diễn từ nhận giải Nobel Văn học 2016.

Khi Bob Dylan được công bố là chủ nhân giải Nobel Văn học 2016 hồi tháng Mười, dường như tất cả mọi người đều bình luận về quyết định trên, chỉ trừ chính nhạc sĩ trứ danh.

Một số nhà văn như Gary Shteyngart và Jason Pinter cảm thấy người Mỹ đầu tiên nhận giải Nobel kể từ sau Toni Morrison năm 1993 đáng lẽ nên là ai đó khác, trong khi Stephen King, Jonathan Lethem và rất nhiều người khác ngợi ca đây là động thái tài tình.

Hết tuần này tới tuần khác, Dylan vẫn giữ im lặng, và Ủy ban Nobel nói với báo giới rằng không ai trả lời các cuộc gọi của họ. “Một người có thể nói là kiêu ngạo và bất lịch sự”, Per Wastberg, một thành viên ủy ban trao giải chỉ trích Dylan.

Dylan cuối cùng cũng phá vỡ sự im lặng vào ngày 29/10 trong buổi phỏng vấn với Telegraph về chương trình nghệ thuật sắp tới của mình. “Thật khó tin”, ông nói. “Tuyệt vời, không thể tin nổi. Ai dám mơ về một điều như thế.”

Đại sứ Mỹ tại Thụy Điển thay mặt Bob Dylan đọc diễn từ nhận giải

Khi nhà báo Edna Gundersen hỏi ông có dự định tới lễ trao giải ở Stockholm không. “Chắc chắn rồi”, ông đáp. “Nếu có thể”.

Với chương trình biểu diễn đã kết thúc từ nhiều tuần trước, dường như hoàn toàn có thể Dylan sẽ tới lễ trao giải, nhất là khi những người chiến thắng trong nhiều thập kỷ nay đều cố gắng tới được đó. Tuy nhiên, đúng theo lối của Dylan, ngày 16/11, ông lại tuyên bố không thể tới dự. “Tối qua Viện Hàn lâm Thụy Điển nhận được thư từ chính Bob Dylan, trong đó ông giải thích rằng dù đã hứa sẽ có mặt, ông không thể tới Stockholm vào tháng 12 và do dó không thể tham dự lễ trao giải Nobel”, Viện Hàn lâm đưa tin. “Ông nhấn mạnh, một lần nữa, ông cảm thấy thật sự vinh dự, ước gì ông có thể trực tiếp nhận giải thưởng”.

Người đoạt giải có sáu tháng để ra diễn văn chấp nhận giải. Họ đã hi vọng Dylan sẽ tới Stockholm vào năm tới, nhưng cuối cùng, ông đã gửi diễn từ tới lễ trao giải. Đại sứ Mỹ tại Thụy Điển Azita Raji là người thay mặt ông đọc tại buổi lễ. Patti Smith cũng có mặt tại đây để trình bày ca khúc A Hard Rain’s A-Gonna Fall của chủ nhân Nobel Văn học.

“Tôi xin lỗi tôi không thể ở đây cùng mọi người, nhưng hãy hiểu rằng tôi hoàn toàn ở bên các bạn về mặt tinh thần và rất vinh dự khi nhận được giải thưởng uy tín như vậy. Được trao giải Nobel Văn học là điều gì đó tôi chưa bao giờ dám tưởng tưởng hay nhìn thấy trước”, ông xin lỗi vì không trực tiếp có mặt nhận giải.

Dù là nhạc sĩ nhưng bản thân Dylan cũng là người rất ham đọc và từ lâu đã gắn bó với nhiều tác phẩm của các tác giả đoạt giải Nobel: “Từ ngày còn nhỏ, tôi đã thân thuộc, đọc và hấp thụ tác phẩm của những tác giả xứng đáng với danh dự như thế này: Kipling, Shaw, Thomas Mann, Pearl Buck, Albert Camus, Hemingway. Những gã khổng lồ trong văn học với tác phẩm được dạy trong lớp học, lưu trữ trong các thư viện khắp thế giới và được nhắc tới trong sự tôn kính luôn tạo ra những ấn tượng sâu sắc. Thật không nói nên lời khi giờ tôi được cùng những tên tuổi đó trong danh sách”.

Tuy nhiên, người mà Dylan nghĩ tới khi có kết quả giải Nobel Văn học lại là Shakespeare: “Tôi đang trên đường khi nhận được tin đáng kinh ngạc này. Tôi phải mất vài phút để diễn giải nó. Tôi bắt đầu nghĩ tới William Shakespeare, một nhân vật văn học lừng lẫy. Tôi nghĩ bản thân ông ấy coi mình là nhà soạn kịch. Ý nghĩ rằng mình đang viết văn chương không thể có trong đầu ông ấy. Ngôn từ của ông ấy là dành cho sân khấu. Để nói ra chứ không phải để đọc… Tôi đánh cược rằng điều mà Shakespeare ít nghĩ tới nhất là câu hỏi ‘Đây có phải văn học?”

Bob Dylan từng nghĩ cơ hội giành giải Nobel của mình cũng y như đứng trên mặt trăng

Tương tự như vậy, Dylan viết rằng ông chưa từng hỏi mình “Liệu các bài hát của tôi có phải là văn học?”.

“Thế nên, tôi rất cảm ơn Viện Hàn lâm Thụy Điển, vì đã dành thời gian cân nhắc tới một câu hỏi như thế, và, cuối cùng, đưa ra một câu trả lời tuyệt vời như vậy”.

Cũng như Shakespeare, Dylan sẽ tiếp tục bận rộn với những sáng tạo của riêng mình trong âm nhạc, tránh mọi vấn đề trần tục của cuộc sống.