Nữ văn sĩ Mỹ Oates và giải Cino del Duca 2020: Hòa vào thiên nhiên

28/05/2020 07:53 GMT+7 | Văn hoá

(Thethaovanhoa.vn) - Cây bút nữ người Mỹ, Joyce Carol Oates, vừa đoạt giải Văn chương và Khoa học Cino del Duca 2020, giải thưởng “giàu” nhất của nước Pháp với số tiền thưởng 200.000 euro (218.000 USD). Đây cũng là giải thưởng được xem là “bước đệm” cho giải Nobel.

Giải thưởng văn chương và khoa học Cino del Duca 2020 thuộc về nữ văn sĩ Mỹ

Giải thưởng văn chương và khoa học Cino del Duca 2020 thuộc về nữ văn sĩ Mỹ

Ngày 25/5, giải thưởng văn chương và khoa học danh giá của Pháp Cino del Duca, một trong những giải thưởng văn chương có giá trị nhất thế giới, đã gọi tên nhà văn Joyce Carol Oates người Mỹ.

Trước đó, 5 cuốn sách của Oates, trong đó có cuốn tiểu thuyết Blonde kể lại cuộc sống nội tâm của huyền thoại màn bạc Marilyn Monroe, đã lọt vào vòng chung khảo giải Pulitzer song không giành chiến thắng. Tuy nhiên, cây bút nữ 81 tuổi này lại từng đoạt giải Sách Quốc gia Mỹ và đoạt nhiều giải thưởng khác với hơn 60 tiểu thuyết, tuyển tập truyện ngắn, kịch và cuốn hồi ký Lost Landscape.

Khởi nghiệp từ những món quà của bà nội

Từ đầu những năm 1980, Oates đã được giới phê bình nhìn nhận là ứng cử viên “nặng ký” cho giải Nobel Văn học. Oates được ca ngợi khi bạo dạn bước vào những cuộc tranh luận gây tranh cãi nhất trong xã hội Hoa Kỳ, với cuốn tiểu thuyết A Book Of American Martyrs nói về vụ giết một bác sĩ trong phòng khám phá thai. Hoặc năm 2006, Oates đã bị chỉ trích khi xuât bản truyện ngắn Landfill, vì gợi đến cái chết vài tháng trước đó, của John A. Fiocco Jr, sinh viên Đại học New Jersey 19 tuổi.

Oates sinh ra ở Lockport, New York, là con cả trong 3 người con của một phụ nữ gốc Hungary. Oates lớn lên trong trang trại của cha mẹ cô, giữa cộng đồng nông dân thuộc tầng lớp lao động ở Millersport, New York. Bà nội của Oates, Blanche Woodside, sống cùng gia đình và rất thân thiết với cô cháu gái Oates.

Oates thích đọc sách từ nhỏ và đã được bà nội tặng cho cuốn truyện Alice's Adventures In Wonderland (1865) của Lewis Carroll. Oates coi cuốn truyện này là “kho báu lớn trong thời thơ ấu và ảnh hưởng văn học sâu sắc nhất của cuộc đời tôi”.

Chú thích ảnh
Nữ văn sĩ Mỹ Joyce Carol Oates

Ở tuổi thiếu niên, Oates ngấu nghiến đọc các tác phẩm của Charlotte Bronte, Emily Bronte, Fyodor Dostoevsky, William Faulkner, Ernest Hemingway và Henry David Thoreau - những người mà bà tự nhận là chịu ảnh hưởng sâu sắc.

Oates bắt đầu viết văn từ năm 14 tuổi sau khi được bà nội tặng một chiếc máy đánh chữ làm quà, công cụ sau đó đã giúp mở ra một thế giới vượt xa nguồn gốc nông thôn khiêm tốn của cô ở ngoại ô New York.

Trong suốt thời trung học và đại học, Oates bắt đầu khám phá thế giới viết lách đầy sáng tạo, đồng thời thiết lập nền tảng cho nghề viết văn của mình bằng cách liên tục viết các truyện ngắn và tiểu thuyết - một thói quen làm việc chăm chỉ mà Oates không bao giờ từ bỏ.

Hiện Oates được coi là một trong những tác giả đương đại quan trọng và ổn định nhất nước Mỹ. Bà được gọi là “nhà văn của các nhà văn” và thường được biết đến nhiều nhất với sức làm việc phi thường.

Oates viết triền miên, làm việc từ “8 giờ sáng đến 1 giờ trưa hàng ngày, sau đó lại tiếp tục viết trong 2 tới 3 tiếng vào buổi tối”. Tờ New York Times từng nhận định “tên của Oates đồng nghĩa với năng suất”.

Chú thích ảnh

Với sức làm việc như thế nên từ khi bắt đầu tung ra cuốn tiểu thuyết đầu tiên, Shuddering Fall (1964), Oates hầu như năm nào cũng có tác phẩm mới, cho dù bà dành tới 80% thời gian viết để chỉnh sửa các bản nháp trước đó.

“Tất cả những gì từng viết, thậm chí là các bài đánh giá sách, sẽ được tôi xem 2 - 3 lần. Với tôi điều đó rất bình thường” - Oates chia sẻ.

Chia sẻ “bí quyết” viết truyện

Đến nay, Oates đã xuất bản hơn 1.000 truyện ngắn và bà vẫn đam mê sáng tác thể loại truyện này như thời bắt đầu viết văn. Vậy tại sao thể loại truyện ngắn lại cuốn hút Oates đến vậy?

“Tôi thấy thể loại này vô cùng hấp dẫn. Trước hết, mọi thứ bắt đầu từ một câu chuyện mà bạn muốn kể, chẳng hạn như chuyện người đầu tiên bạn yêu đã phản bội và làm tan vỡ trái tim bạn như thế nào. Nó giống như một cảm xúc đặc biệt ấp ủ trong lòng bạn” - bà nói.

“Giai đoạn 2, bạn hãy cố gắng diễn đạt cảm xúc đó bằng ngôn ngữ. Đó là một thách thức. Ngôn ngữ của bạn sẽ thơ mộng hay rất đơn giản? Bạn nên có những chương thực sự ngắn hay những chương dài?” - Oates chia sẻ thêm - “Thật thú vị để tìm một khuôn mẫu phù hợp với mình, bởi một câu chuyện, nhưng nó có thể được kể 100 cách khác nhau”.

Chú thích ảnh
Một tuyển tập truyện ngắn của Joyce Carol Oates

Oates từng có cuộc hôn nhân dài 47 năm với Raymond J Smith, giáo sư kiêm biên tập viên tạp chí Ontario. Sau khi Smith qua đời năm 2008 vì viêm phổi, Oates kể lại nỗi đau của bà trong cuốn hồi ký nổi tiếng, A Widow’s Story. Sau đó, bà gặp và kết hôn với Charlie Gross, một nhà thần kinh học và cũng là một độc giả trung thành của bà.

Oates thường làm nhiều dự án cùng lúc, nhưng chỉ sau khi hoàn thành cuốn hồi ký, bà mới có thể trở lại để viết tiểu thuyết và truyện. “Mọi người nghĩ rằng tôi viết nhanh, nhưng thực sự không phải vậy. Viết tiểu thuyết nhiều lúc không thể nhanh, khi đôi lúc cuộc sống thực dường như quan trọng hơn nhiều” - Oates chia sẻ - “Nhưng với tôi, viết là niềm vui, và chắc chắn điều này dễ dàng hơn so với cách mà một số người đang phải vất vả lao động”.

Oates hiện là giáo sư thỉnh giảng, giảng dạy nghệ thuật viết truyện ngắn thuộc Trường Đại học California, bang Berkeley và bà vẫn đi khắp thế giới để chia sẻ về cách viết truyện của mình. Oates say mê sáng tác trong không gian cực kỳ yên tĩnh tại nhà riêng, giữa khu vườn cây cối, hoa lá mà theo mô tả của bà là “yếu tố đã định hình nên cuộc sống của tôi”.

Như lời kể, Oates nghĩ ra những câu chuyện của mình kể cả khi chạy và đi bộ. Thả mình vào thiên nhiên là lúc bà có nhiều cảm hứng và nảy sinh được nhiều ý tưởng sáng tác nhất.

“Tôi nhớ khi mình còn là một bé gái sống trong một trang trại nhỏ, nhiều đêm không thể ngủ được, tôi đi ra ngoài dưới ánh trăng và chạy dọc theo con đường dài. Có một cảm giác lãng mạn kỳ lạ, khi tôi hít thở bầu không khí trong lành tại đó”- bà nói - “Giờ đây, mỗi khi đi bộ trên con đường mòn lên ngọn đồi gần nhà mình, tôi cảm thấy có những ý tưởng đang chờ mình ở đó. Và việc của tôi là chạy lên đó, lấy ý tưởng cho cấu trúc câu chuyện, bởi nếu như chỉ ngồi trong phòng, tôi sẽ không có được cảm xúc tương tự”.

Đối với những người tìm thấy viết khó, Oates có lời khuyên: “Kẻ thù lớn của viết văn là sự gián đoạn. Nếu vướng bận gia đình thì tốt nhất là hãy viết vào lúc nửa đêm, khi người khác đang ngủ”.

Vài nét về giải Cino del Duca

Giải Văn chương và khoa học Cino del Duca mang tên một doanh nhân, nhà sản xuất phim người Italy và thuộc sự quản lý của Học viện Pháp quốc. Đây là giải thưởng văn chương và khoa học danh giá, từng được trao cho những nhân vật lớn, có đóng góp nổi bật trong các lĩnh vực khoa học, văn học và nghệ thuật như: Andrei Sakharov, nhà vật lý người Nga (được tặng Nobel Hòa bình); Vaclav Havel, Tổng thống Cộng hòa Czech; Leopold Sesdar Senghor, Tổng thống Cộng hòa Senegal; và các nhà văn nổi tiếng như Gorge Luis Borges, Mario Vargas Llosa, Milan Kundera…

Việt Lâm (tổng hợp)

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm