Từ ngày 9 đến 11/10/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã có chuyến thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên và dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên theo lời mời của Tổng Bí thư Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un.

Nhân chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam, báo Thể thao & Văn hóa xin trân trọng giới thiệu bài viết về đội tuyển bóng đá CHDCND Triều Tiên - Một đội tuyển đầy bí ẩn nhưng cũng rất thú vị của bóng đá thế giới.

Những gì diễn ra bên trong đội tuyển bóng đá Triều Tiên từ lâu đã được giữ kín như một bí mật quốc gia, kể từ khi đội được thành lập sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.

Hàng triệu người trên thế giới chỉ mới có hai lần được nhìn thấy đội tuyển nam Triều Tiên tại các kỳ World Cup. Biệt danh của họ là Chollima (Thiên Lý Mã) – một sinh vật thần thoại có cánh trong văn hóa Á Đông và cũng là biểu tượng quen thuộc của xã hội Triều Tiên. Đội đã làm nên cơn địa chấn khi đánh bại tuyển Ý 1-0 tại Middlesbrough (Anh) năm 1966.

Tuy nhiên, màn trình diễn ở World Cup 2010 tại Nam Phi lại hoàn toàn trái ngược. Triều Tiên để thua cả ba trận, trong đó có thất bại nặng nề 0-7 trước Bồ Đào Nha. Trong cuộc phỏng vấn độc quyền với CNN Sport, cựu tiền vệ An Yong Hak, hiện sống tại Nhật Bản, đã hé lộ phần nào về cuộc sống bên trong đội tuyển Triều Tiên.

Một ví dụ khác cho sự bí ẩn ấy là trường hợp của Han Kwang Song, ngôi sao sáng giá từng khoác áo… Juventus. Khi sự nghiệp đang ở đỉnh cao và còn thi đấu cho đội U-23 của "Bà đầm già thành Turin", Han bất ngờ biến mất khỏi công chúng suốt hơn ba năm. Lần cuối anh được nhìn thấy là vào năm 2020, khi cùng CLB Al-Duhail (Qatar) nâng cúp vô địch.

Sự thay đổi chóng vánh – từ việc thi đấu tại các giải hàng đầu ở Ý và Qatar đến bị "kẹt" trong đại sứ quán suốt nhiều năm – không khiến Han từ bỏ bóng đá. Gần như "từ trên trời rơi xuống", anh bất ngờ tái xuất vào tháng 11/2023 trong màu áo đội tuyển Triều Tiên ở vòng loại World Cup 2026, và ghi bàn bằng cú đánh đầu trong chiến thắng 6-1 trước Myanmar.

Cựu danh thủ An Yong Hak, nay đã 46 tuổi, tiếc nuối khi Han phải trải qua giai đoạn "mắc kẹt ngoại giao" như vậy. Ông nói đáng lẽ tiền đạo này nên được trở lại khoác áo CLB hàng đầu trong nước – 4.25 SC (April 25 SC) – sớm hơn, "để có thể phát triển đúng độ tuổi vàng của sự nghiệp."

"Cậu ấy bị kẹt trong đại sứ quán ở Trung Quốc, phải tự tập luyện suốt hai đến ba năm. Tôi nghe nói khoảng tháng 9/2023 họ mới cho cậu ấy trở lại nước," An kể với CNN Sport. Han phải ở lại đại sứ quán khi biên giới Triều Tiên đóng cửa vì đại dịch Covid-19.

Sinh ra tại Nhật Bản nhưng mang hộ chiếu Triều Tiên, An từng thi đấu cho đội tuyển quốc gia suốt 10 năm – quãng thời gian mà Han nói rằng anh "rất thích được chứng kiến" khi trò chuyện với người đàn anh.

An nhớ lại lần đầu gặp Han vào năm 2019 tại Bình Nhưỡng, khi ông đến xem trận vòng loại World Cup 2022 giữa Triều Tiên và Hàn Quốc – đội do ngôi sao Son Heung-min (Tottenham) làm đội trưởng. Sau trận đấu đó, khi đang chờ chuyến bay về Nhật Bản, An tình cờ gặp Han cùng hai đồng đội khác là Pak Kwang Ryong và Choe Song Hyok, những người khi ấy đang chơi bóng tại Áo và Ý.

"[Han] nói rằng cậu ấy từng xem tôi thi đấu cho tuyển quốc gia trên sân vận động," An kể lại. "Tôi nói với họ: 'Các cậu phải làm thật tốt từ giờ trở đi nhé. Tôi sẽ sang Ý cổ vũ cho các cậu.'" Han đáp lại: "Vâng, anh hãy đến nhé! Em sẽ ra đón anh!"

Năm năm và một đại dịch sau, vào tháng 3 năm ngoái, hai người lại gặp nhau – lần này ở Tokyo (Nhật Bản). Cả hai nói chuyện về trận vòng loại World Cup 2026 diễn ra hôm trước, khi Triều Tiên thua Nhật Bản với cách biệt một bàn. Đó là trận đấu mà Han sút dội cột dọc và không vào.

"Cú sút của Han đã dội cột dọc và không vào, nên chúng tôi nhắc lại khoảnh khắc suýt ghi bàn ấy," An nói. "Do các lệnh trừng phạt, Han bảo: 'Em đang thi đấu trong nước,'" An kể thêm, và cho biết họ không có nhiều thời gian để trò chuyện sâu hơn.

Ông gọi Han là "tài năng chỉ xuất hiện 10 đến 20 năm mới có một lần" – người có tiềm năng trở thành "cầu thủ đẳng cấp thế giới.". "Tôi mong cậu ấy trở thành biểu tượng của đội tuyển Triều Tiên... Tôi muốn thấy Han trở thành một cầu thủ tầm cỡ như Son Heung-min," An nói về chàng tiền đạo 25 tuổi.

Mặc dù Triều Tiên bị tự cô lập với phần còn lại của thế giới vì nhiều lý do, nước này vẫn thường xuyên tham gia các giải đấu thể thao quốc tế – ngoại trừ giai đoạn đại dịch Covid-19.

Sau khi Chollima kết thúc hành trình tại World Cup 2010 với ba thất bại ở vòng bảng (trước Brazil, Bồ Đào Nha và Bờ Biển Ngà), đã xuất hiện nhiều tin đồn rằng các cầu thủ và ban huấn luyện bị trừng phạt khi trở về Bình Nhưỡng.Tuy nhiên, các thông tin này không thể xác minh độc lập. Và thực tế, chính An Yong Hak bác bỏ hoàn toàn, gọi những tin đồn đó là "chuyện bịa đặt".

"Thật khó để có được thông tin chính xác về Triều Tiên, nên vẫn có những câu chuyện kiểu như vậy. Nhưng theo tôi biết, hoàn toàn không có chuyện đó," An nói, dựa trên kinh nghiệm 10 năm khoác áo đội tuyển quốc gia, "Tôi nghĩ đã đến lúc phải chấm dứt những thông tin sai lệch như vậy". Việc giành vé dự World Cup 2010 là lần thứ hai trong lịch sử Triều Tiên góp mặt tại sân chơi bóng đá lớn nhất hành tinh, sau kỳ tích năm 1966 – khi họ lọt vào tứ kết và chỉ chịu thua Bồ Đào Nha 3-5.

Là người Triều Tiên thế hệ thứ ba sinh ra tại Nhật, An tự hào giữ quốc tịch Triều Tiên của mình."Ông bà tôi vẫn giữ quốc tịch CHDCND Triều Tiên, dù họ hoàn toàn có thể chọn một cuộc sống dễ dàng hơn. Vì thế tôi không muốn dễ dàng thay đổi bản sắc đó," ông nói.

Một người Triều Tiên gốc Nhật khác trong đội hình năm 2010 là Jong Tae Se, người từng khiến cả thế giới xúc động khi bật khóc trong lúc hát quốc ca trước trận thua 1-2 trước Brazil. Những giọt nước mắt ấy đã chạm đến trái tim người hâm mộ, và cả An cũng nói rằng "rất nhiều người Triều Tiên gốc Nhật vô cùng xúc động."

Sân bóng đá lớn nhất thế giới 

Sân vận động Rungrado 1/5 (hay còn được gọi là Rungrado First of May) chính là sân bóng đá lớn nhất thế giới. Mặc dù Triều Tiên công bố sân vận động Rungrado First of May có sức chứa 150.000 người. Nhưng sức chứa thực tế của địa điểm này được cho là 114.000.

Được khánh thành vào năm 1989, sân bóng đá Rungrado 1/5 hiện là nơi tổ chức Đại hội thể thao Arirang hàng năm - cuộc thi thể dục dụng cụ lớn nhất của thế giới tính tới thời điểm hiện tại. Sân bóng đá này đã được cải tạo vào năm 2014 và mở cửa trở lại để sử dụng vào năm 2015.

Bóng đá nữ & bóng đá trẻ đẳng cấp thế giới

Trái với đội tuyển nam, toàn bộ các tuyển thủ nữ Triều Tiên đều sinh ra trong nước. Và họ cũng thành công hơn các đồng nghiệp nam khi từng vào tứ kết World Cup 2007, 3 lần vô địch Asian Cup (2001, 2003, 2008), 3 lần giành HCV ASIAD (2002, 2006, 2014), 3 lần vô địch Cúp Đông Á (2013, 2015, 2017).

Bóng đá trẻ của Triều Tiên cũng rất mạnh. Họ từng vô địch U17 châu Á 2 lần (2010, 2024), U20 châu Á 3 lần (1976, 2006, 2010), và thậm chí đang là kỷ lục gia của giải vô địch U17 nữ thế giới với 3 lần vô địch (2008, 2016, 2024).