"Thi đua yêu nước chính là một nhịp điệu hòa chung sức mạnh của toàn dân tộc, một bản hòa ca của tinh thần cống hiến". Đó là những lời mở đầu trong bài phát biểu phát động phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2026-2030 của Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Bài phát động của Thủ tướng tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI (diễn ra sáng nay 27/12) gắn với một hệ thống thông điệp giàu tính định hướng về cách tiếp cận và thực hành thi đua yêu nước trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước những yêu cầu phát triển ngày càng cao. 

Theo tinh thần đó, thay vì nhấn mạnh về quy mô phong trào hay số lượng thành tích, người đứng đầu Chính phủ tập trung vào việc xác lập lại bản chất, mục tiêu và phương thức tổ chức thi đua yêu nước trong giai đoạn tới.

Cụ thể, thông điệp bao quát từ bài phát biểu là cách nhìn thi đua yêu nước như một "bản hòa ca" và "điểm hội tụ". Những hình ảnh này mở ra cách tiếp cận tổng thể: vượt hơn sự cộng gộp cơ học của các phong trào riêng lẻ, thi đua yêu nước phải là những kết nối hài hòa giữa ý chí, trách nhiệm và tinh thần cống hiến của toàn xã hội. Trong tổng thể ấy, những gương người tốt, việc tốt được lan tỏa, những mô hình xuất sắc được nhân rộng, và các giá trị tích cực được bồi đắp một cách tự nhiên như vốn có.

Từ thông điệp khái quát đó, Thủ tướng chuyển sang một yêu cầu có tính thực tiễn cao: thi đua trong giai đoạn mới phải đi vào thực chất và hiệu quả. Khi nhấn mạnh rằng thi đua không được trở thành "chạy theo thành tích" mà phải như "cơm ăn, nước uống hằng ngày", người đứng đầu Chính phủ đưa ra một góc nhìn thẳng thắn và rõ ràng. Thay vì bị biến thành những cuộc đua hình thức, vừa làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn lực, vừa bào mòn niềm tin xã hội, thi đua chỉ có sức sống khi gắn với công việc thường nhật, với trách nhiệm cụ thể của từng cá nhân, từng tập thể và trở thành một phần tự nhiên trong đời sống.

Để rồi, với nền tảng mục tiêu xuyên suốt đó, Thủ tướng nhấn mạnh ba yêu cầu mang tính thực chất, được xem như những đột phá trong cách tổ chức thi đua.

Ở đó, yêu cầu thực chất trong nội dung với tiêu chí "3 thật" (người thật, việc thật, hiệu quả thật) đặt ra tính xác thực và giá trị thực tiễn của thi đua yêu nước - đặc biệt với việc "sự hài lòng và sự hưởng ứng của người dân chính là thước đo giá trị của phong trào thi đua".

Ở sức lan tỏa của phong trào, việc "chuyển đổi trạng thái từ bị động" sang "chủ động" trong phát hiện, xây dựng và nhân rộng các điển hình tiên tiến gợi mở một thay đổi cần thiết về tư duy tiếp cận: thi đua yêu nước cần được nuôi dưỡng thường xuyên bằng những tấm gương cụ thể, những mô hình hiệu quả và những kinh nghiệm có thể chia sẻ, qua đó tạo hiệu ứng xã hội một cách tích cực và bền vững.

Từ mục tiêu xuyên suốt và ba yêu cầu mang tính "thực chất" đó, người đứng đầu Chính phủ tiếp tục nhắc tới những hướng triển khai cụ thể của phong trào thi đua trong thực tiễn. Chính trong mạch lập luận này, năm trọng tâm thi đua được nêu ra như những không gian hành động lớn, nơi các mục tiêu và yêu cầu được cụ thể hóa thành những phạm vi ưu tiên, gắn với các nhiệm vụ phát triển trọng yếu của đất nước giai đoạn tới.

Về cơ bản, các trọng tâm thi đua được định hình theo cách tiếp cận toàn diện, trải rộng từ xây dựng Đảng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền, phát triển kinh tế, tạo đột phá chiến lược, đến phát triển văn hóa, giáo dục, bảo đảm an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Và điểm đáng chú ý ở đây là cách tiếp cận toàn diện và liên thông: nhiệm vụ thi đua không bị chia cắt thành từng mảng rời rạc, mà được đặt trong một chỉnh thể phát triển, nơi mỗi lĩnh vực vừa có mục tiêu riêng, vừa gắn bó với mục tiêu tổng thể.

Đơn cử, trong năm trọng tâm này, việc nhấn mạnh "thi đua phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần, sức mạnh nội sinh, động lực to lớn cho sự phát triển KTXH nhanh và bền vững" mang ý nghĩa đặc biệt. Không dừng ở phạm vi văn hóa, trọng tâm ấy có thể được xem như thước đo cho chất lượng và chiều sâu của phong trào thi đua.

Và khi Thủ tướng khẳng định "không hy sinh an sinh xã hội, môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần", thông điệp trở nên rõ ràng: thi đua phải hướng tới con người, lấy việc nâng cao chất lượng sống và bảo đảm phát triển bền vững làm mục tiêu lâu dài. Nói cách khác, tinh thần thi đua yêu nước được đặt trong mối liên hệ trực tiếp với đời sống nhân dân, khi mọi thành tựu phát triển chỉ thực sự có ý nghĩa nếu phục vụ con người và vì con người.

Để rồi, khép lại bài phát biểu, Thủ tướng kêu gọi "biến khẩu hiệu thành hành động thiết thực, hiệu quả; biến thi đua thành phong trào rộng khắp, lan tỏa; biến thành tích hôm nay thành động lực, nền tảng cống hiến dựng xây tương lai". Lời kêu gọi ấy hướng tới trách nhiệm và vai trò của từng cá nhân, từng ngành, từng địa phương trong việc duy trì nhịp độ và chất lượng của thi đua.

Đại biểu tham dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI

Và nhìn rộng hơn, lời nhắn gửi ấy mở ra một thông điệp bao trùm: Thi đua yêu nước để xã hội vận hành hiệu quả và tích cực hơn trong bối cảnh chúng ta bước sang kỷ nguyên mới. Bởi, khi những định hướng, mục tiêu và yêu cầu thực chất được chuyển hóa thành hành động cụ thể, thi đua yêu nước sẽ giúp niềm tin được bồi đắp, tinh thần sáng tạo được khơi dậy và động lực phát triển được hình thành một cách tự nhiên, bền vững.