Mới đây, tại Hội nghị tổng kết 50 năm văn học – nghệ thuật TP.Hồ Chí Minh, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang đã gửi đi một thông điệp khiến nhiều người lắng lại: Thành phố sẽ "đầu tư không gian" để văn hóa trở thành mạch nguồn bồi đắp tâm hồn người dân.

Không gian - nghe tưởng chừng là khái niệm vật lý, nhưng với tầm nhìn ấy, nó đã trở thành biểu tượng cho một cách phát triển mới: lấy văn hóa làm sợi chỉ đỏ dẫn đường cho đô thị, lấy con người làm trung tâm của mọi quy hoạch.

Hai khu đất lớn từng "treo" nhiều năm – dải đất ven sông Sài Gòn kéo dài gần 3 km từ Bến Nhà Rồng và khu đất số 1 Lý Thái Tổ (quận 10) – sẽ được hồi sinh. Không còn là những "vùng im lặng" giữa lòng đô thị, chúng sẽ biến thành công viên, không gian văn hóa, và đặc biệt là Đài tưởng niệm nạn nhân COVID-19 – nơi ký ức, tri ân và hi vọng cùng hội tụ.

Đó không chỉ là một quyết định quy hoạch. Đó là hành động nhân văn – một lời cam kết rằng thành phố không phát triển bằng bê tông và thép lạnh, mà bằng ký ức, lòng biết ơn và khát vọng sống.

Bến Nhà Rồng - nơi Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước – từ lâu đã là biểu tượng thiêng liêng của thành phố. Khi dải đất ven sông được quy hoạch thành công viên văn hóa – lịch sử, đó cũng là cách để TP.HCM trả lại dòng chảy cho ký ức, để lịch sử không chỉ được ghi trong sách, mà được hít thở cùng gió sông Sài Gòn, được chạm vào mỗi ngày trong nhịp sống hôm nay.

Còn công viên tưởng niệm COVID-19 – ngay giữa trung tâm thành phố – sẽ là không gian của lòng biết ơn và sự chữa lành. Ở đó, mỗi hàng cây, mỗi lối đi sẽ nhắc nhớ về những ngày tháng mà thành phố cùng nhau vượt qua mất mát. Dành một mảnh đất vàng cho tri ân và tĩnh lặng chính là thước đo của tầm văn hóa – nơi mỗi bước chân đều khơi dậy tinh thần sẻ chia và trách nhiệm với cộng đồng.

"Đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho tương lai". Câu nói tưởng quen mà nay được thắp sáng bằng một ý nghĩa mới: đầu tư không gian chính là đầu tư cho con người. Bởi không gian chính là hình hài của văn hóa – nơi con người cảm nhận được nhịp đập của thành phố và tìm lại sự cân bằng giữa ồn ào của phát triển và bình yên của tâm hồn.

Một đô thị văn minh không được đo bằng số lượng tòa nhà cao tầng, mà bằng số khoảng trống biết nói - những công viên, bờ sông, quảng trường… nơi con người có thể dừng lại, lắng nghe, suy ngẫm và yêu thương.

Hiện trạng khu đất 32ha sẽ xây công viên ở Bến Nhà Rồng

Khi không gian được đánh thức bằng văn hóa, cũng là lúc con người được đánh thức bằng cảm xúc. Và đó chính là hơi thở của một thành phố đang mở lòng - để văn hoá lan toả, để quá khứ, hiện tại và tương lai cùng hòa nhịp trong một dòng chảy của niềm tin và khát vọng.